DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ: Geçtiğimiz hafta Sayın Bakanımız, Sayın Cumhurbaşkanımızın Slovenya, Slovakya ve Romanya ziyaretlerine katıldı.
Ardından 2 Nisan tarihinde Sayın Bakanımız Moldova’ya bir ikili ziyaret gerçekleştirdi. Moldova’da Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Natalya Gherman’la bir araya geldi. Ayrıca Sayın Bakanımız Moldova Cumhurbaşkanı ve Moldova Başbakanı tarafından da kabul edildi. İkili ve bölgesel konular gündeme geldi. Ticaret hacmimizin arttırılması konusunun altı çizildi. Sayın Bakan aynı zamanda Moldova ziyaretinin ikinci yarısında, yani öğleden sonra Gökoğuz Yerini ziyaret etti. Ve Gökoğuz Yeri Özerk Bölgesi Başkanı Mihail Formuzal ve yeni seçilen Başkan İrina Vlakh’la bir araya geldi. Ziyaret vesilesiyle ayrıca TİKA ile Moldovalı karşıtı arasında bir işbirliği protokolü imzalandı. Bir huzurevinin açılışı yapıldı, aynı zamanda Gökoğuz Yerinde bir kütüphane ziyaret edildi; bunların hepsi zaten TİKA’nın katkılarıyla inşa edilen kurumlardır.

Ardından Sayın Bakan 3 Nisan günü Litvanya’ya bir ziyarette bulundu. Litvanya Cumhurbaşkanı ve Litvanya Başbakanı tarafından kabul edildi. Litvanya Dışişleri Bakanı Linkevicius’la detaylı görüşmelerde bulunuldu. Aynı zamanda Vilnius İslam Kültür ve Eğitim Merkezini ziyaret etti, oradaki Tatar soydaşlarımızla biraraya geldi. Litvanya AB üyesi olarak Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğine destek veren bir ülke, bu konu da Litvanya’yla yapılan görüşmelerde öncelikli konular arasındaydı. Tabii Ukrayna konusu, yine Litvanya’da ön plana çıkan konulardan bir tanesiydi. Zaten Sayın Bakanımıza da basın toplantısında Litvanya ve Kırım konularına ilişkin olarak sorular yöneltildi.

Ardından Sayın Bakanımız Türkiye’ye döndü ve Sayın Cumhurbaşkanımıza refakaten İran ziyaretine katıldı, 7 Nisan tarihinde bu ziyaret gerçekleşti. Ülkemizden İran’a Cumhurbaşkanı düzeyinde 4 yıl aradan sonra yapılan ilk ziyaret olma özelliğini taşıyor bu ziyaret. Hem İran Dini Lideri Hamaney, hem de Cumhurbaşkanı Ruhani’yle görüşmelerde bulunuldu. Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Toplantısının ikincisi yine bu ziyaret vesilesiyle gerçekleşti. Bu ziyarete ilişkin olarak basında da pek çok haber yer aldı. İkili ilişkilerin tüm boyutları, özellikle ekonomik ilişkiler, doğalgaz alımı, ekonomik ve ticari ilişkilerin arttırılması, özel sektörler arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi, sınır güvenliği, terörle mücadele konuları bu ziyarette gündeme geldi. Ziyaret sırasında 8 anlaşma imzalandı, bunları biliyorsunuz zaten, basında da yer aldı. İki ülke arasındaki ticaret hacmi yaklaşık 14 miyar dolar civarında, bunun 30 milyar dolara çıkartılması konusundaki niyet ortaya kondu. Bölgesel konular çerçevesinde ise Irak, Suriye, Yemen konusu yine bu ziyaret sırasında gündeme gelen konular oldu.

Sayın Bakanımız dün iki önemli misafir ağırladı. Bunlardan bir tanesi, Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, diğeri de Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Başkanı Anne Brasseur. Aynı zamanda Martin Schulz’la öğle yemeğinde bir araya geldi. Ziyaret sırasında tabiatıyla Türkiye-AB ilişkileri tüm veçheleriyle görüşüldü. Üst düzey ziyaretlerinin sıklaştırması gündeme geldi. Aynı zamanda vize muafiyeti, vize serbestisi, yeni fasılların açılması konuları gündeme geldi. Yemekte de özellikle bölgesel konular; Ukrayna, Kırım, Suriye, yabancı terörist savaşçılar, Kıbrıs konuları görüşüldü. Schulz’un Ankara’daki temaslarının ardından Gaziantep’e gideceğini biliyoruz bugün. Gaziantep’te Gaziantep Valimiz ve Büyükşehir Belediye Başkanıyla görüşecek ve Suriye vatandaşlarının misafir edildiği Öncüpınar Geçici Barınma Merkezine bir ziyarette bulunacak. Kilis Valisiyle de görüşecek ayrıca Schulz.

Ayrıca yarın itibariyle Sudan Dışişleri Bakanı ülkemize geliyor, yarın bir çalışma ziyareti çerçevesinde Ankara’da olacak. Bu ziyaret sırasında yarın bir heyetler arası görüşme olacak, ardından öğle saatlerinde bir basın toplantısı olacak. Tam saatini akşam size ileteceğiz. Aynı zamanda ziyaret sırasında iki ülke Dışişleri Bakanlıkları arasında bilişim alanında işbirliği mutabakat muhtırasının imzalanması da söz konusu olacak. Aynı zamanda konuk Dışişleri Bakanımız Başbakan Yardımcımız Sayın Numan Kurtulmuş tarafından da kabul edilecek.

Sayın Bakanımız Cumartesi günü Moğolistan’a bir ikili ziyaret yapmak üzere Türkiye’den ayrılacak. Bu ülkemizden Moğolistan’a yapılacak ilk Dışişleri Bakanı ziyareti olacak. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 1969 yılında tesis edilmişti, 45. yıldönümünü biz 2014 yılında idrak ettik. Moğolistan 2011 yılında bir dış politika konsepti belirledi. Biliyorsunuz, Moğolistan’ın iki komşusu var Çin ve Rusya. Ama bunun dışında üçüncü komşu olarak ABD, Avrupa Birliği, Japonya, Güney Kore, Hindistan ve ülkemizi de bu dış politika konsepti çerçevesinde belirlemiş durumda. Tabii köklü tarih ve kültürel ilişkilerimiz var Moğolistan’la. Çok sayıda ikili anlaşmamız var. Sayın Bakanımız Sayın Cumhurbaşkanıyla, Sayın Başbakanla da görüşecek, aynı zamanda tabii mevkidaşıyla da görüşmeler yapacak.

Ardından Sayın Bakanımız Türkiye-Afganistan-Pakistan Dışişleri Bakanları Üçlü Danışma Toplantısına katılacak 14 Nisan Salı günü, bu Afganistan’da olacak. Üçlü zirve toplantılarından önce böyle danışma toplantılarının yapılması konusunda daha önce Dışişleri Bakanları tarafından böyle bir karar alınmıştı. Bu toplantıda da üç ülkenin liderlerinin bir araya geleceği zirve tarihi belirlenecek.

Ardından Sayın Bakanımız 15 Nisan günü Kırgızistan’a bir ikili ziyarette bulunacak. Bu 7 yıl aradan sonra Dışişleri Bakanları düzeyindeki ilk ziyaret olacak. Sayın Bakanımız Kırgız mevkidaşı Erlan Abdıldayev, Cumhurbaşkanı, Meclis Başkanı ve Başbakanla da bir araya gelecek. Kırgızistan’la 2011 yılında ihdas ettiğimiz bir yüksek düzeyli stratejik işbirliği konseyimiz var ve Sayın Bakanımızın ziyareti sırasında bu yüksek düzeyli stratejik işbirliği konseyinin hazırlıkları, önümüzdeki dönemde yapılacak toplantının hazırlıkları da yapılacak. Keza bilişim alanında iki ülke Dışişleri Bakanlıkları arasında bir mutabakat metni de imzalanacak.

Sayın Bakanımız daha sonra Amerika Birleşik Devletleri’ne gidecek, bunu daha önceki basın toplantısında söylemiştim. 18-21 Nisan tarihlerinde Amerika Birleşik Devletleri’nde olacak. Tabii mevkidaşı John Kerry ile biraraya gelecek. Ama bunun dışında Kongre ve Temsilciler Meclisi’nde de temaslarda bulunacak. Bu çerçevede aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Türk sivil toplum örgütleriyle ve düşünce kuruluşları yetkilileriyle de biraraya gelecek. Bu ziyaret sırasında Türk-Amerikan ilişkilerini ilgilendirecek her konu masaya yatırılacak.

Bunlar önümüzdeki döneme ilişkin olarak Sayın Bakanımızın programı.

Bunun dışında ben birkaç hususun altını da çizmek istiyorum. Geçtiğimiz haftalarda Yemen’deki vatandaşlarımıza ilişkin olarak bir kurtarma operasyonu gerçekleştirdik. İki tane operasyon oldu, bunlardan bir tanesi Aden’deki 55 vatandaşımızın Büyükada Korveti tarafından Aden’den alınarak Cibuti’ye götürülmesi ve oradan Cibuti’den de Türk Hava Yolları’yla Türkiye’ye ulaştırılmalarıydı. Bunun dışında 5 Nisan tarihinde yine bir uçakla Sana’daki vatandaşlarımızı başarılı bir operasyonla Türkiye’ye ulaştırdık. Şu anda 36 Sana’da, 12 Aden’de olmak üzere toplam 48 vatandaşımız halen Yemen’de. Bunların bir kısmı zaten kendi istekleriyle orada kalan vatandaşlarımız. Tabiatıyla bize kayıtlı olmayan ya da henüz bize başvurmayan vatandaşlarımızın da olma ihtimali her zaman mevcut.

Bunun dışında bir hususu daha gündeme getirmek istiyorum. Biliyorsunuz Türkiye DEAŞ’a karşı mücadelede uluslararası koalisyonun bir parçası, bir üyesi. Bu uluslararası koalisyonun yabancı terörist savaşçılar çalışma grubunun toplantısı 7 Nisan günü Türkiye’de gerçekleştirildi. Türkiye ve Hollanda'nın eşbaşkanlığında yapıldı bu toplantı. Bu toplantı sırasında özellikle yabancı terörist savaşçıların engellenmesine ilişkin olarak bir eylem planı üzerinde çalışıldı. Bu eylem planında bu yabancı terörist savaşçıların engellenmesine ilişkin olarak neler yapılabilir, bu konu üzerinde duruldu. Önümüzdeki dönemde de bu çalışma grubunun toplantıları yine devam edecek. Zaten öğleden sonra yazılı bir açıklama yapacağız bu toplantıya ilişkin olarak.

Arkadaşlar, ben burada sözümü noktalayayım, sizin sorularınızı alayım.

Tülay Hanım, buyurun.

SORU: Tanju Bey, 15 Nisan’da Avrupa Parlamentosu’nda Ermeni soykırım iddialarına ilişkin bir tasarı oylanacak. Dün Martin Schulz’la görüşmede Sayın Bakanın bu konuda verdiği bir mesaj oldu mu? Ve bu oylama öncesinde Avrupa Parlamentosu’nda grubu bulunan partiler nezdinde herhangi bir girişim yapılacak mı acaba?

Teşekkür ederim.

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ: 15 Nisan bağlamında 1915 olaylarına ilişkin olarak dün Martin Schulz’la yapılan toplantıda biz görüşlerimizi detaylı bir şekilde dile getirdik. Özellikle bu konuya ilişkin olarak Parlamento’nun bir karar vermesinin aslında doğru olmadığını, tarihi tarihçilere bırakmak gerektiğini, bu konuda tarihçilerin karar vermesi gerektiğini yine gündeme getirdik. Tabiatıyla gerekli girişimlerde tarafımızdan bulunulmakta. Bu konuya ilişkin olarak önümüzdeki günlerde de tekrar girişimlerimizi yoğunlaştırarak sürdüreceğiz.

Buyurun.

SORU: Tanju Bey, Hollanda Meclisi’nde 1915 olaylarına Ermeni meselesi yerine direkt olarak Ermeni soykırımı ifadesinin kullanılması hakkında önergenin bugün öğleden sonra oylanması bekleniyor. Türkiye’nin bu konuda tepkisi ne olacaktır?

Başka bir sorum ise; Filistin’in Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne üyeliği konusunda bir açıklamanız, görüşünüz olacak mı?

Teşekkür ederim.

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ: Bir önceki soruyla bağlantılı olarak şunu söyleyebilirim: Biz bu konuyu yakından takip ediyoruz. 1 Nisan tarihinde Hollanda Dışişleri Bakanı Koenders’in katılımıyla düzenlenen bir oturumda 1915 olaylarına ilişkin olarak 4 tane önerge verildiğini biliyoruz. Fakat bu önergelere ilişkin olarak zaten Hollanda Dışişleri Bakanı aslında dengeli bir tutum takınarak bazı ifadelerde bulundu. Dışişleri Bakanı özellikle soykırım konusunda hukuki bir karar vermenin Hükümetin görevi olmadığını söyledi. Hükümetlerin bilimsel konularda ihtiyatlı olmalarının yanı sıra konunun bilim adamlarına ve Türkiye ile Ermenistan’a bırakılması gerektiğinin de altını çizdi. Ayrıca bu sorunun, anlaşmazlığın ortadan kaldırılması için iki ülke arasında iletişim kanallarının açık tutulması gerektiğini de vurguladı. Bu çerçevede aslında Hollanda Dışişleri Bakanı’nın dengeli bir yaklaşım içinde konuyu değerlendirdiğini görüyoruz, ama bu önergeler bugün oylanacak. Tabiatıyla bu oturum öncesinde gerek Lahey Büyükelçiliğimiz, gerek Hollanda’daki Türk STK’ları tarafından Temsilciler Meclisi’ndeki partiler ve milletvekilleri nezdinde gerekli girişimlerde bulunuldu. Vatandaşlarımızın özellikle, Türk asıllı Hollandalı vatandaşların da aynı zamanda kendi rahatsızlıklarını milletvekillerine ilettiklerini biliyoruz.

Filistin konusunda ise şunu söyleyebilirim: Filistin Devleti, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin kurucu belgesi Roma Statüsüne taraf olmak için başvuruda bulunmuştu. 1 Nisan tarihi itibariyle Filistin Devleti Uluslararası Ceza Mahkemesine taraf oldu. Tabii Filistin Devleti’nin bu kararını egemenlik ilkesi çerçevesinde değerlendirmek lazım ve saygıyla karşılamak lazım. Halihazırda Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcısının Filistin’deki duruma ilişkin bir ön inceleme başlattığını da biliyoruz, biz de bu gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Tabiatıyla İsrail-Filistin ihtilafı kapsamlı, adil ve kalıcı bir şekilde çözülmeli ve bu çerçevede barış süreci yeniden canlandırılmalı. Bu bağlamda özellikle BM Güvenlik Konseyi üyelerinin ve uluslararası toplumun üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmesi gerektiğini de vurguluyoruz.

SORU: Yemen konusunda bir sorum olacaktı. İran’la Türkiye’nin ortak bir mekanizma kurması söz konusu. Cumhurbaşkanının ziyareti sırasında gündeme geldi. Bu mekanizmanın içeriği tam olarak nedir, bu konuda bize bilgi verebilir misiniz?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ: Sayın Cumhurbaşkanımızın İran ziyareti sırasında tabii bölgesel konular ele alındı. Sadece Yemen konusu değil Suriye, Irak ve bölgedeki gelişmeler ele alındı. Bizim Yemen konusundaki görüşlerimiz çok net. Hutilerin tek taraflı eylemleri Yemen’i iç savaş ve parçalanmanın eşiğine getirmiş durumda, devlet otoritesi işlemiyor. Bu çerçevede Körfez İşbirliği Konseyi’nin bir operasyonu, müdahalesi oldu, biz de buna zaten bir açıklama yaparak meşru devlet otoritesinin yeniden tesisi için bu operasyona desteğimizi ilan ettik. Tabii bu harekatın siyasi diyalog ve uzlaşıya zemin hazırlayacağına inanıyoruz ve asıl temennimiz Hutilerin işgal ettikleri yerlerden çekilmesi, ağır silahları iade etmeleri, meşru Cumhurbaşkanını kabul etmeleri ve siyasi diyalog sürecini başlatmaları. İran ziyaretinde de bu konular gündeme geldi. Biz de Yemen politikamızı karşı tarafa aktarma imkanı bulduk. Basında da zaten bu konuda önümüzdeki dönemde Bakanların biraraya geleceğine ilişkin olarak bazı bilgiler yer aldı. Önümüzdeki dönemdeki gelişmelere bağlı olarak Bakanların biraraya gelme ihtimali olabilir. Biraraya gelme ihtimalleri olabilir, ama tabii bu önümüzdeki dönemdeki gelişmelere bağlı olarak olabilecek şeyler.

Arkadaşlar, teknik olarak detaya girmem zor, bunun dışında söyleyecek, aktaracak başka bir bilgi yok. Evet, bir başka soru.

SORU: Tanju Bey, selamlar.

Şimdi İran ziyaretiyle alakalı Sayın Cumhurbaşkanımız, yine Ruhani ile yaptığı basın toplantısında ve daha önce çok kez Suriye meselesiyle alakalı Beşar Esad’ı tanımadığını ilan etmişti, Başbakanlığı döneminde çok kez ilan etmişti. Ama dün farklı bir açıklama vardı, Ruhani ile yaptığı basın toplantısında. Muhaliflerle Esad’ı kastederek birbiriyle çarpışanlar arasında arabulucu olabiliriz dedi, nasıl değerlendiriyorsunuz bu açıklamaları? Yani Suriye meselesiyle alakalı bir politika değişikliği mi var?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ: Şu anda herhangi bir politika değişikliği yok, Suriye’de bizim politikamız baştan beri belli. Tabiatıyla akan kanın durması bizim için öncelikli, tabii bunun için her şeyi yapmak lazım. Ama Suriye’ye ilişkin olarak tabii yaklaşımımız belli. Suriye’de halkın isteklerine cevap verecek, özellikle Cenevre Bildirisi çerçevesinde bir transformasyona, bir değişime ihtiyaç var. Bizim beklentimiz de zaten bu yönde, akan kanın bir an evvel durması en önemli önceliklerimizden bir tanesi.

Başka soru arkadaşlar? Galiba yok.

SORU: Yabancı savaşçılar konusunda yapılan toplantıda eylem planından bahsettiniz, bu kabul edildi mi, hala üzerinde çalışılıyor mu? İçeriğinde Türkiye’nin sınır güvenliği uygulamalarını değiştirecek ya da Avrupa Birliği ile istihbarat paylaşımında bazı sorunlar vardı, o durumu değiştirecek herhangi bir adım olacak mı?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ: Şu aşamada eylem planına ilişkin olarak benim söyleyebileceğim, size verebileceğim bilgiler bu kadar. Bunun dışında daha fazla bilgi veremiyorum.

Teşekkürler arkadaşlar, sağ olun.