DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Hepinize tekrar hoşgeldiniz diyorum. En son 3 Şubat günü hep beraber buradaydık, 15 gün sonra tekrar bir basın toplantısında biraradayız. Bu sırada Sayın Cumhurbaşkanımızın uzun bir Latin Amerika ziyareti oldu, Sayın Bakanımızla beraber oraya katıldık. Her zaman olduğu gibi Sayın Bakanımızın bu süre zarfında yaptığı temaslar hakkında kısaca bilgi vereyim. Önümüzdeki döneme ilişkin de Sayın Bakanımızın programı hakkında bilgi vereyim, ondan sonra da sorularınızı alayım ve bu şekilde basın toplantısını tamamlayalım.

Evet, her şeyden önce sözlerime başlamadan önce bir hususu dikkatinize getirmek istiyorum. Son birkaç gündür zaten Türk kamuoyunu derinden yaralayan bir olay. Tarsus’ta Özgecan isimli bir kardeşimiz maalesef hunharca bir şekilde katledildi. Ben Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü olarak ve tüm Dışişleri Bakanlığı camiası adına bu saldırıyı en şiddetli şekilde kınıyorum ve lanetliyorum. İnsanlıktan nasibini almamış kişiler tarafından vahşice katledilen Özgecan kardeşimizin ailesine, yakınlarına, akrabalarına, herşeyden önce başsağlığı diliyorum, sabırlar diliyorum, Allah rahmet eylesin diyorum. Üzüntümüzü hafifleten bir unsur faillerinin yakalanması oldu en azından ve umuyoruz ki en şiddetli şekilde de cezaya çaptırılırlar. Bu konuya ilişkin olarak Sayın Cumhurbaşkanımız, Sayın Başbakanımız, Sayın Bakanımız açıklamalarda bulundular, taziyelerini ilettiler. Biz de Dışişleri Bakanlığı olarak özellikle kadına karşı şiddetin engellenmesi konusunda daha öncede olduğu gibi bundan sonrada çalışmalarımızı arttırarak devam ettireceğiz. Sayın Başbakanımız dün Pakistan’a giderken basın toplantısında bir açıklamada bulundu. Avrupa Konseyi Dönem Başkanlığımız sırasında kadına karşı şiddetle bir anlaşma ki İstanbul sözleşmesi bunun ismi. Bizim Avrupa Konseyi Dönem Başkanlığımız sırasında müzakereleri yapıldı ve bu İstanbul’da imzaya açıldı. Bizde buna ilk imza koyan ve ilk onaylayan çekincesiz olarak onaylayan ülkelerden birisi olduk. Bu çerçevede bu tarz çalışmalarımızda önümüzdeki dönemde devam edeceğini söylemek istiyorum. Umarım kadına karşı şiddet ve bu tarz olaylarla bundan sonra hiçbir zaman karşılaşmayız.

Arkadaşlar, bunun dışında geçtiğimiz Salı gün toplantı yaptığımda Başkonsoloslar Toplantısı için Berlin’e hareket ediyorduk, bu toplantı gerçekleşti onu basından da takip ettiniz zaten. 6-7 Şubat tarihlerinde Cuma ve Cumartesi günleri Başkonsoloslar Toplantısı oldu. Tabii çok geniş katılımlıydı, Batı Avrupa ülkelerindeki 33 Başkonsolosumuz bu toplantıya katıldı ve Sayın Bakanımızla bir araya geldi, Sayın Bakan Yardımcımızda oradaydı. Ele alınan konular özellikle yabancı düşmanlığı, İslam karşıtlığı, yurt dışında seçimlerin düzenlenmesi, eğitime ilişkin sorunlar, 1915 Olayları. Bu toplantılara sadece Başkonsoloslar ve Sayın Bakanımız katılmadı; Yüksek Seçim Kurulu Başkanı, YSK üyeleri, Milli Eğitim Bakanlığı ve Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığından da yetkililer katıldı. Bu toplantının ardından Sayın Bakanımız bir basın toplantısı yaptı, onu da takip etmişsinizdir. Ardından da bir Alman gazetesine bir mülakat verdi, bunu da eğer görmediyseniz dikkatinize getirmek istedim.

Ardından Sayın Bakanımız, Sayın Cumhurbaşkanımızın Latin Amerika ziyaretine katıldı. Bu çerçevede Sayın Cumhurbaşkanımıza refakaten 9-13 Şubat tarihlerinde Kolombiya, Küba ve Meksika’daydı. Tabii bunun bir tarihi boyutu da bu bölgeye yaptığımız ilk Cumhurbaşkanı ziyareti olması. Özellikle bu 3 ülkeye oldu ve Bakanımız ardından Türkiye Orta Amerika Entegrasyon Sistemi Dışişleri Bakanları Forumuna katıldı Guatemala’da. Kolombiya’da toplam 6 belge imzalandı. Kolombiya’yla ticaret hacmimizin arttırılması konusu gündemdeydi, yaklaşık 1.4 milyar dolarlık bir ticaret hacmimiz var bunun 2023 yılına kadar çıkartılması 5 milyar dolar hedeflendi. Özellikle Türk Hava Yollarının bölge ülkelerine direkt seferler başlatması hususu bütün ülkelerde gündeme geldi. Özellikle Türk Hava Yollarının yaptığı direkt seferler bir çarpan etkisi yaratıyor. Türk Hava Yollarının direkt sefer yaptığı ülkelerle bizim hem ticaret hacmimiz, hem turizm ilişkilerimiz önemli ölçüde artıyor bunlar bütün ülkelerde gündeme geldi.

Kolombiya’yla özellikle serbest ticaret anlaşması müzakerelerinin tamamlanması hususu gündeme tekrar geldi. Sayın Bakanımız Kolombiya’da Dışişleri Bakanıyla da bir ikili görüşme gerçekleştirdi. Ardından Cumhurbaşkanımıza refakaten Küba’ya geçti. Küba’da da yine Sayın Cumhurbaşkanımızın temaslarının yanı sıra, Dışişleri Bakanıyla da bir ikili görüşme gerçekleştirdi. Yine biraz öncede söylediğim gibi Türk Hava Yollarının direkt uçuşları konusu gündeme geldi. Turizm ve kültür alanında işbirliği, TİKA’yla Küba televizyonu arasındaki işbirliği protokolü ve DEİK’le Küba Ticaret Odası arasındaki işbirliği mutabakatı da yine bu ziyaret sırasında imzalandı. Ardından Sayın Bakanımız Meksika’ya geçti Meksika bu diğer ülkelerden farklı, biz Meksika’yı stratejik bir partner olarak tanımlıyoruz. İki ülke arasındaki STA müzakerelerinin bu yıl içinde G-20 zirvesinden önce tamamlanması hususu da yine bu toplantılarda gündeme geldi. Bu ziyaret sırasında da 4 tane belge imzalandı.

Sayın Bakanımız, ardından 13 Şubat Cuma günü Guatemala’da Türkiye Orta Amerika Entegrasyon Sistemi Dışişleri Bakanları forumuna iştirak etti. Burada Guatemala, Panama, Honduras ve El Salvador’du karşıtlarıyla görüştü. Nikaragua Bayındırlık Sanayi ve Ticaret Bakanıyla da bir görüşme gerçekleştirdi. Ziyaret sırasında Bölge Dışı Gözlemci Üye Anlaşması da imzalandı.

Bu ziyaretlerin ardından çok kısa olarak Latin Amerika ve Karayipler’e ilişkin eylem planımız hakkında bir bilgi vereyim. Bunları aslında daha öncede söylemiştim ama, 2006 yılından itibaren bölge ülkeleriyle ilişkilerimizi artırmaya çalışıyoruz ve bu çerçevede bir eylem planını uygulamaya koyduk. Temsilcilik sayımız son 4 yılda 12’ye ulaştı ve en son Trinidad ve Tobago ve Guatemala’da da temsilcilik açmayı planlıyoruz. Bölge ülkeleriyle 200’den fazla anlaşmamız var ve 100’den fazla anlaşmayı da müzakere ediyoruz. Ticaret hacmimiz son 10 yılda 9 kat artarak 8 milyar dolara ulaştı. Tabii diğer bölge ülkeleriyle kıyaslandığında bu ticaret hacminin çok fazla olmadığını söylememiz gerekir. Keza Türk Hava Yolları’nın bölgede İstanbul, Sao Paulo ve Buenos Aires hattına uçuşları var ve biraz öncede söylediğim gibi Mexico City, Caracas, Havana, Bogota’nın da devreye girmesi öngörülüyor. Bölge ülkelerine TİKA’nın da yaklaşık 7 milyon dolarlık bir kalkınma yardımı bulunuyor.

Sayın Bakanımız Sayın Başbakanımıza refakaten Pakistan’da yapılacak 4. Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konsey Toplantısına katılıyor. Anılan toplantı Sayın Başbakanımız ve Pakistan İslam Cumhuriyeti Başbakanı Sayın Navaz Şerif’in eşbaşkanlıklarında gerçekleştiriliyor. Pakistan’la siyasi ilişkilerimizin mükemmel seviyede olduğunu söylememe gerek yok bunu zaten biliyorsunuz. Bu işbirliği mekanizması henüz 2009 yılında tesis edilmişti ve 2013 yılının Eylül ayında da Ankara’da toplantısı yapılmıştı. Bugüne kadar Pakistan’da bu çerçeve de yaklaşık 40 civarında anlaşma imzalandı.

Sayın Bakanımız, yarın Pakistan’dan dönecek, Perşembe günü Kosova Dışişleri Bakanı Haşim Thaçi ülkemizde olacak, ona ilişkin bir program olacak. Bunu zaten yarın ilan edeceğiz ama Perşembe sabahı Kosova Dışişleri Bakanıyla bir baş başa görüşme, heyetlerarası görüşme ve ortak basın toplantısı olacak. Tabii Kosova’yla da mükemmel ilişkilerimiz var, Türkiye olarak her alanda Kosova’yı destekliyoruz. Ayrıca ziyaret Kosova Cumhuriyetinin bağımsızlığının 7. yıl dönümüne tesadüf ediyor bu da size aktarmak istediğim ilginç bir ayrıntı. Bunun dışında aynı akşam Sayın Bakanımız EXPO 2016 Antalya Botanik Sergisine ilişkin olarak yabancı büyükelçilere Ankara’da bir yemek verecek bunun davetinin de bugün size ulaşmış olması gerek, basının da takip edeceği bir etkinlik olacak. Peşinden Cuma günü sabah Reform Eylem Grubu toplantısı yapılacak, bu Ankara’da gerçekleştirilecek. Biliyorsunuz bir önceki toplantı Sayın Adalet Bakanımızın uhdesinde yine Ankara’da yapılmıştı. Tabii Reform Eylem Grubu çerçevesinde bizim Avrupa Birliği üyelik müzakerelerimiz çerçevesinde atmamız gereken ve atılan adımlar konusunda kapsamlı müzakerelerde bulunacak.

Ardından Sayın Bakanımız önümüzdeki hafta Sayın Başbakanımıza refakaten Macaristan’ı ziyaret edecek. 23-24 Şubat tarihlerinde Pazartesi ve Salı günleri Macaristan’da olacak. 2013 yılında tesis edilen Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyinin ikinci toplantısı gerçekleşecek.

Sayın Bakanımız Macaristan ziyaretinin hemen ardından Azerbaycan’a bir resmi ziyaret yapacak Çarşamba ve Perşembe günleri. Tabii Azerbaycan’la ilişkilerimiz mükemmel seviyede. En son 30 Ocak tarihinde Üçlü İşbirliği Mekanizması çerçevesinde Sayın Bakanımız Aşkabat’ta Türkmen ve Azeri Dışişleri Bakanlarıyla bir araya gelmişti. 15 Ocak tarihinde Yüksek Düzeyli Stratejik Komite Toplantısı yine Ankara’da yapılmıştı ve Aliyev buradaydı. Sayın Bakanımız hem Aliyev tarafından Azerbaycan Cumhurbaşkanı tarafından kabul edilecek, aynı zamanda Dışişleri Bakanı Mammadyarov’la da başbaşa görüşmeler gerçekleştirecek. Önümüzdeki döneme ilişkin olarak program bu şekilde ben sizin sorularınız alayım ve sorularınız çerçevesinde basın toplantısını tamamlayalım.

Sevil Hanım.

SORU- İki soru sormak istiyorum birincisi, Ermenistan’la, Türkiye arasındaki 2009 yılında imzalanan protokolün Ermenistan Parlamentosundan geri çekilmesi kararına ilişkin değerlendirmenizi sormak istiyorum.

Bir ikincisi, Amerika’da önümüzdeki günlerde yapılacak güvenlik toplantısına Türkiye’den İçişleri Bakanı davet edilmişti, son olarak kimin katılacağı kesinleşti mi acaba?

Teşekkürler.

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Sizin de söylediğiniz gibi Türkiye’yle, Ermenistan arasında 1 Ekim 2009 tarihinde Zürih’te iki tane protokol imzalandı. Bunlardan bir tanesi diplomatik ilişkilerin tesis edilmesine ilişkin protokol, diğeri de Türkiye Cumhuriyeti’yle, Ermenistan Cumhuriyeti arasında ilişkilerin geliştirilmesine dair protokoldü. Bu protokollerin onaylanması sadece iki ülke ilişkilerinin normalleşmesi anlamına gelmiyor, aslında bölgesel açıdan da Kafkasya’da kapsamlı ve sürdürülebilir bir barış ve normalleşme anlamına da geliyordu. Bu protokollerin Ermenistan Cumhurbaşkanı tarafından Parlamentodan çekildiğine ilişkin haberler dün basına yansıdı. Tabii biz Ermenistan tarafından sergilenen bu yaklaşımı doğru bulmuyoruz, yanlış ve talihsiz bir adım bizim için. Ermenistan’ın son tasarrufu bu ülkenin protokoller konusunda baştan beri izlediği tutarsız ve samimiyetten uzak tutumumun da aslında bir göstergesi. Bu hareketi Ermenistan’ın 1915 olaylarının 100. yıldönümüne giden bu süreçte Türkiye’yi suçlamak için yeni bir gerekçe oluşturma çabası şeklinde de değerlendirmek mümkün. Türkiye protokollerin temel hedefi olan bölgesel normalleşme sürecine katkısı dün olduğu gibi bundan sonra da sürdürecektir.

Washington’da yapılan toplantıya ilişkin olarak; benim bildiğim kadarıyla Sayın Savunma Bakanımız gidecek ama bu konuyu Savunma Bakanlığımızdan teyit etmeniz daha doğru olur.

Buyurun, Ebru Hanım.

SORU- Amerika’nın IŞİD’e karşı düzenlenen hava saldırılarına destek amacıyla Erbil’de askeri-lojistik bir üs kuracağı açıklandı. Sizin bu konuda tavrınız nedir, İncirlik üssüne bir alternatif oluşturacağı ve bunun önemini azaltacağı tartışmalarına sizde katılıyor musunuz?

Teşekkür ederim.

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Ebru Hanım, bu konuya ilişkin olarak basındaki haberleri ben de okudum, geçtiğimiz günlerde bu tarz haberler çıktı. Herşeyden önce bunun bir askeri üs olup olmadığına ilişkin olarak bence bir soru işareti var, bunun gerçekten doğru olup olmadığını sorgulamak lazım, gerçekten bir askeri üs mü olacak bunun belirlenmesi lazım. Fakat bundan bağımsız olarak biz Türkiye olarak IKBY’ye destek veriyoruz, ABD’nin de bu yönde çalışmaları olduğunu biliyoruz. Bu çerçevede son olarak bizim özellikle Irak Kürt Bölgesel Yönetimine yönelik eğit-donat faaliyetlerimiz çerçevesinde dün itibariyle Peşmerge’ye bir miktar askeri malzeme sağladık, bu da Peşmerge Bakanlığına dün teslim edildi. Bu ikinci grubu oluyor askeri malzemenin. Bu çerçevede özetle şunu söylemek istiyorum: Türkiye gibi Amerika Birleşik Devletleri de Irak Kürt Bölgesel Yönetimine askeri anlamda yardım ediyor. Ama bu üs gerçekten bir askeri üs mü olacak, yoksa başka bir şey mi olacak bunun sorgulanması ve doğrulanması gerek bu soruya yanıt vermeden önce.

SORU- Peşmerge’ye yönelik eğit-donat faaliyetinde hem eğitip, hem donatıyoruz o zaman doğru mu Tanju Bey? Bir de ne çerçevede bir destek oluyor acaba lojistik midir, eğitim desteği midir? Bir de Amerika’yla, Türkiye arasında süren eğit-donat görüşmeleri ne durumda?

Teşekkür ederim.

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Bu soruyu ikiye ayırarak yanıt vermem gerekir. Daha önce Amerika Birleşik Devletleri’yle özellikle Özgür Suriye Ordusunun eğitilmesine ilişkin olarak bazı müzakerelerinin sürdüğünü söylemiştik ve bu müzakerelerin de devam ettiğini daha önceki basın toplantılarında size ifade etmiştim. Bu müzakereler sonlandı ve önümüzdeki dönemde Özgür Suriye Ordusunun eğitilmesine ilişkin olarak bir mutabakat metni Amerika Birleşik Devletleri’yle imzalanacak, bunu söyleyebilirim. Öte yandan Peşmerge’ye ilişkin olarak yaptığımız yardımlar devam ediyor, fakat bu özellikle biraz önce söylediğim Peşmerge’ye ilettiğimiz yardımlar herhangi bir askeri savaş malzemesi değil. Savaş malzemesi değil derken...

SORU- Lojistikten mi bahsediyorsunuz dürbündür...

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Lojistik. Dürbün, kamuflaj, işte çadır tarzı malzemeler. Bunun ikinci grubu dün itibariyle Peşmerge Bakanlığına teslim edildi.

Büşra Hanım.

SORU- Mutabakat metninin ne zaman imzalanması bekleniyor, bu terör zirvesinde imzalanmasını beklemeli miyiz ve eğitimler yine önceden açıklandığı gibi Mart ayında mı başlayacak, kaç kişi eğitilecek ilk etapta?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Bu teknik detayların hepsini zaten metin imzalandığında basınla paylaşacağız, ama önümüzdeki günlerde bunların imzalanması öngörülüyor. Büyük bir ihtimalle de önümüzdeki ay içinde bu mutabakatın gereği yerine getirilecek yani önümüzdeki ay içinde başlayacak. Ama dediğim gibi bu imzalandığında zaten teknik detayları sizde göreceksiniz.

Buyurun.

SORU- Geçen hafta ABD’de 3 Müslüman gencin öldürülmesine ilişkin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Psaki yaptığı açıklamada ABD yöneticilerinin bu katliam karşısında sessiz kaldığına dair eleştirileri reddetmişti ve şöyle bir ifade de bulunmuştu: Hiç kimse bizim aileler için ne hissettiğimizi sorgulamamalı şeklinde. Bu ifadeyi nasıl değerlendirirsiniz?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Maalesef Amerika’da da ırkçı saiklerle 3 tane Suriyeli Müslümanın öldürüldüğünü biz de öğrendik. Sayın Cumhurbaşkanımız tabii bu konuya ilişkin olarak Meksika’dayken bir açıklama yaptı ve neden bu konuya ilişkin olarak tepki verilmediğini sorguladı. Tabii son günlerde özellikle Batı toplumlarında ırkçılık, yabancı düşmanlığı, İslamofobi gibi olguların arttığını ve özellikle Müslümanların bu tarz saldırılara maruz kaldığını görüyoruz. Bu özellikle kendini marjinal hisseden gruplarda çok olumsuz etkiler doğuruyor ve bir karşı tepkiye de neden oluyor. Aslında Sayın Cumhurbaşkanımızın yaptığı bu açıklamanın ardından 72 saat sonra Obama bir açıklama yaptı ve bu konuyu gündemine aldı. Fakat, bizim Sayın Cumhurbaşkanımızın dile getirdiği husus aslında hepimizin ortak vicdanın sorduğu bir soruydu. Ben Psaki’nin bu sözlerini de okudum, Sayın Cumhurbaşkanımızın bu sözlerini sorgulamak yerine aslında yapılması gereken bu tarz saldırılar olduğunda hemen tepki vermek, bu saldırıların önünün böylece alınmasını sağlamak. Bu tarz bir saldırıdan sonra 72 saat sonra tepki verilmesini doğrusunu söylemek gerekirse çok garipsedik. Benzer saldırıların özellikle Müslümanlar dışında başka bir gruba yapılması halinde kısa zamanda tepki verildiğini görüyoruz. Aynı tepkinin özellikle İslamofobik saldırılar karşısında da gösterilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız da bunu dile getirdi. Biraz önce de söylediğim gibi bir an evvel tepki vermek bu gibi saldırılarda asıl yapılması gereken husustur diye düşünüyorum.

SORU- Tanju Bey, Sayın Cumhurbaşkanını ya da Sayın Başbakanın Amerika’ya ziyaretine yönelik bir takvim çalışması yapıyor mu Dışişleri yakın dönemde?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Benim bildiğim kadarıyla yok ama tabii bunu Başbakanlıktan ve Cumhurbaşkanlığından teyit etmeniz gerekiyor yani benim bu konuda bir bilgim yok.

Peki, arkadaşlar teşekkür ederim, sağolun.