DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Evet, merhaba arkadaşlar, hepiniz hoşgeldiniz. Ben mutad olduğu üzere en son basın toplantımızdan bu yana Sayın Bakanımızın programını kısaca özetleyerek başlayacağım ama, ondan önce bir hususa dikkatinizi çekmek istiyorum. Son 1 haftada üç olayda 6 tane şehit verdik. Süleyman Şah Türbesinin geçici nakli sırasında bir astsubayımız şehit oldu kaza nedeniyle, daha sonra dört tane pilotumuz uçaklarının düşmesi nedeniyle şehit oldu, son olarak da Afganistan’da bombalı saldırı sonucu bir şehidimiz, bir yaralımız var. Ben bütün şehitlerimizin ailelerine sabır ve başsağlığı diliyorum, tüm milletimizin de başı sağolsun diyorum.

Afganistan’dan bahsetmişken, bu konuya ilişkin olarak bir basın açıklaması yaptık, dün görmüşsünüzdür büyük bir ihtimalle. Bundan sonra Afganistan Dışişleri Bakanı, Sayın Bakanımıza bir taziye mesajı gönderdi, bugün de Sayın Bakanımıza telefon etti, taziyelerini tekrar sundu. Bu saldırının iki ülke arasındaki ilişkilere herhangi bir olumsuz etkisinin olmaması gerektiğini söyledi. Ayrıca Sayın Bakanımız da Penşir vilayetinde meydana gelen çığ nedeniyle baş sağlığını da Afganistan Dışişleri Bakanına iletmiş oldu. En son basın toplantımızı yaptığımızda Sayın Başbakanımızın Pakistan ziyareti vardı, Sayın Bakanımız da geçtiğimiz Salı ve Çarşamba günü bu ziyarete eşlik etti. Pakistan’daki ziyaret çerçevesinde Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin dördüncü toplantısı yapıldı ve yaklaşık 11 yeni belge imzalandı. Ardından biliyorsunuz Kosova Dışişleri Bakanı Ankara’daydı. Sayın Bakanımız Haşim Taçi’yi ağırladı, burada bir basın toplantısı da yapıldı. Ziyaret Kosova Cumhuriyetinin bağımsızlığının 7. yıl dönümüne tesadüf etti.

Yine geçtiğimiz hafta Sayın Bakanımız Botanik EXPO 2016 Antalya tanıtımı için Sayın Tarım Bakanımızla beraber 19 Şubat Perşembe günü yabancı büyükelçilere bir resepsiyon verdi. Tabii Botanik EXPO 2016, 23 Nisan-30 Ekim tarihlerinde Antalya’da yapılacak. Bu özellikle botanik alanında uzmanların biraraya geldiği, fikir alışverişinde bulunduğu, projeler yarattığı önemli bir toplantı ve önemli bir fuar olacak. Bunun bir özelliği de bu fuar çerçevesinde her ülke kendi botanik bahçesini oluşturacak ve bu botanik bahçeleri EXPO 2016 bittiğinde orada kalacak ve Antalya’da varlığını sürdürecek. Yani farklı ülkelerin doğal zenginliklerinin Antalya’da sergilendiği bir bahçe orada kalacak, bu çerçevede de bir tanıtım yapıldı.

Ardından geçtiğimiz hafta Cuma günü REG toplantısı yapıldı yine akabinde bir basın toplantısında katılımcı bakanlar soruları yanıtladılar. Aynı Akşam KKTC Dışişleri Bakanı buradaydı yine bir ortak basın toplantısı yapıldı.

Sayın Bakanımız, Pazartesi günü Güney Doğu Avrupa İşbirliği Süreci çerçevesinde Arnavutluk’a bir ziyarette bulundu. Bu sürecin toplantılarına Sayın Gençlik ve Spor Bakanımız katıldı ama Sayın Bakanımız da hem açılışında bulundu bu sürecin, hem Arnavutluk Dışişleri Bakanı Ditmir Buşati’yle bir ikili görüşme yaptı. Tabii Arnavutluk’ta yapılan bu toplantıda özellikle yüksek seviyede Stratejik İşbirliği Konseyinin bir an evvel hayata geçirilmesi hususu gündeme geldi. Ticaretin arttırılması, kültürel konular yine aynı şekilde gündeme geldi. Arnavutluk’un GDAÜ sürecine ilişkin olarak önceliklerini desteklediğimiz vurgulandı. Tabii Güneydoğu Avrupa İşbirliği süreci çok önemli bir süreç, bölge ülkelerinin bir araya geldiği, Avrupa Atlantik kurumlarına üyelik çerçevesinde hazırlandıkları bir süreç. 11 Balkan üyesi tam üye GDAÜ’ye ve Dönem Başkanlığını da Arnavutluk yürütüyor. Her sene hükümet ve devlet başkanları nezdinde bir toplantı, ayrıca Dışişleri Bakanları nezdinde de biri gayri resmi olmak üzere iki toplantı yapılıyor, Sayın Bakan buna katıldı.

Ardından da Arnavutluk’tan ayrılarak Sayın Başbakanımızın Macaristan ziyaretine iştirak etti. Macaristan’la çok iyi siyasi ilişkilerimiz var, karşılıklı üst düzey ziyaretler ve istişare mekanizmaları var. Hatırlarsanız, Macaristan Başbakanı 17-18 Aralık 2013 tarihinde ülkemizde gerçekleştirdiği ziyaret sırasında Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey toplantısı yapılmıştı, bunun ikincisi Macaristan’da gerçekleştirildi. Sayın Bakanımız, Sayın Başbakanımızın programı çerçevesinde Macar Dışişleri Bakanıyla da bir ikili görüşme gerçekleştirdi. Özellikle enerji konusu gündeme geldi. Yine bölge ülkelerinin Dışişleri Bakanlarını bir araya getirerek enerji konusunda görüş alışverişinde bulunulması hususunda bir mutabakata varıldı. Suriye’den ülkemize gelen mülteciler konusu, terörle mücadele, DEAŞ’la mücadele, Irak, Suriye konuları da yine gündemdeydi. Bu ziyaret sırasında 6 tane belge imzalandı, bunları zaten takip ettiniz, biliyorsunuz. Ardından Sayın Bakanımız 25-26 Şubat tarihlerinde Azerbaycan’ı ziyaret etti. Sayın Bakanımız daha önce de Sayın Cumhurbaşkanımızın Azerbaycan ziyaretine katılmıştı. Fakat bu Türk Dışişleri Bakanı olarak Bakanımızın Azerbaycan’a yaptığı ilk ziyaret oldu. Sayın Bakanımız, Cumhurbaşkanı Aliyev, Başbakan Rasizade, Meclis Başkanı Esedov tarafından kabul edildi, muhatabı Elmar Memmedyarov’la da hem baş başa, hem de heyetlerarası görüşme gerçekleştirdi.

Azerbaycan’la ilişkilerimizin ne kadar iyi olduğunu anlatmama gerek yok. Özellikle 2023 yılında 15 milyar dolarlık bir ticaret hacmi hedefimiz var, karşılıklı yatırımlar var, pek çok alanda işbirliği var. Bu işbirliği, Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi -ki bunun dördüncüsü Ocak ayında burada yapılmıştı- çerçevesinde tabii şekilleniyor. Bunun dışında askeri, güvenlik konularında da ilişkiler ele alınıyor.

Yukarı Karabağ konusu Sayın Bakanımızın ziyareti sırasında gündeme geldi. Yukarı Karabağ konusunda tabii ki bizim politikamız çok net, Azerbaycan’la yakın bir diyalog çerçevesinde, Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü temelinde barışçıl, adil ve kalıcı bir çözüm istiyoruz. Enerji konuları yine en önemli gündem konularından birisiydi; özellikle enerji ve ulaştırma konuları, TANAP, Bakü-Tiflis- Kars demiryolu projeleri gündeme geldi. Azerbaycan ziyareti sırasında Azerbaycan, Türkiye ve diğer bölge ülkeleriyle beraber yaptığımız üçlü işbirliği toplantıları da gündeme geldi. Azerbaycan-İran-Türkiye, Azerbaycan-Türkmenistan-Türkiye, Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye bunlar zaten var ama, Azerbaycan-Kazakistan-Türkiye arasında da üçlü işbirliği toplantısı yapılması hususunda mutabakata varıldı ve bu konuda da önümüzdeki günlerde bir gelişme olacak.

Bir diğer önemli husus da dün Hocalı Katliamı’nın yıl dönümüydü Sayın Bakanımız Hocalı Katliamının yıl dönümü etkinliklerine katıldı, bu konu zaten basında da yer aldı, demeçler verdi. Biz Hocalı Katliamı’nı en kuvvetli şekilde kınıyoruz. Çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 613 Azerbaycanlı hayatlarını kaybettiler, Azerbaycan’ın acısını kalbimizde hissediyoruz, bunu tabi Azerbaycan’da da ifade ettik ve bu büyük acıyı en içten duygularla paylaşıyoruz.

Bu konuya ilişkin olarak dün Meclis Dışişleri Komisyonunda da bir açıklama yaptığını biliyorum. Yukarı Karabağ sorununun çözülmesi tabi belki bu acıları bir nebze hafifletilmesi sonucunu de kendiliğinden getirecek. Biz önümüzdeki dönemde Yukarı Karabağ sorunun çözülmesi için elimizden katkıyı vereceğiz.

Önümüzdeki döneme ilişkin olarak ise Sayın Bakanımız, Sayın Cumhurbaşkanımızın Suudi Arabistan ziyaretine katılacak 28 Şubat-2 Mart tarihlerinde. Ardından Sayın Başbakanımızın Portekiz ziyaretine katılacak 2-3 Mart tarihlerinde ve ondan sonra da programına devam edecek. Bu çerçevede tabii ki önümüzdeki haftalarda da yapılan, yapılacak basın toplantılarımızda ben size detaylı olarak bilgi vereceğim Sayın Bakanın programı hakkında, ama bu çerçevede bura durayım ve sorularınızı yanıtlayayım.

Sevil Hanım.

SORU- Tanju Bey, ABD Ulusal İstihbarat Direktörü James Clapper Senatoyu bilgilendirirken Türkiye’yle ilgili bazı ifadeleri var. Türkiye’nin başka öncelikleri ve çıkarları nedeniyle IŞİD’le mücadelede ABD’yle daha fazla işbirliği yapması konusunda iyimser olmadığını söylüyor ve kamuoyu yoklamalarına göre Türkiye’nin IŞİD’i birinci tehdit olarak görmediğini ifade ediyor. Hatta ifadelerinin arasında bölgeden Suriye’ye geçen yabancı savaşçıların yüzde 60’nın Türkiye üzerinden geçtiğine ilişkin de bir tespiti var. Bu konuyu nasıl yorumlarsanız? Teşekkürler.

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Bu ifadeler kime ait acaba Sevil Hanım?

SORU- James Clapper ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Senato’da askeri ilişkiler komitesi sanırım yanılmıyorsam oradaki ifadeleri.

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Şimdi her şeyden önce şunu söylemek lazım: Bizim DEAŞ’a yönelik politikamız gayet açık ve net, biz DEAŞ’ı terör örgütü olarak tanıyoruz, herhangi bir terör örgütünden bizim için farklı değil. Bugüne kadar zaten DEAŞ’ın hem Musul Başkonsolosluğumuz personelini kaçırmasından beri yaptıkları zaten ortada. Bu konuya ilişkin olarak da hem siyasi irademiz tam, hem de bu konuya ilişkin olarak Sayın Başbakanımıza, Sayın Cumhurbaşkanımızın, Sayın Bakanımızın ifadeleri ortada. Türkiye uluslararası koalisyonun bir ortağı özellikle DEAŞ’la mücadele açısından. Bugüne kadar DEAŞ'la mücadele açısından yapılan tüm toplantılara da katıldı ve bu yöndeki iradesini de ortaya koydu.

Türkiye terörden çok çekmiş bir ülke, terörden çok çekmiş bir ülkenin özellikle terörle mücadele alanında yavaş kaldığını ya da ihmalkar davrandığını söylemek hiç adil değil. Biz her zaman kendi fikirlerimizi özellikle DEAŞ’la mücadele konusunda açıkça dile getirdik. Özellikle Irak’ta ve Suriye’de siyasi istikrarın oluşması gerektiğini söyledik, bu siyasi istikrar oluşmadan mücadelenin tam anlamıyla sonuç veremeyeceğini söyledik çünkü Suriye’de eli kanlı rejimin mevcudiyeti maalesef DEAŞ’ın güç kazanmasına sebebiyet veriyor. Terörle, özellikle terörü ortaya çıkaran temel nedenlerin, ana nedenlerin kurutulması gerektiğini ve bu çerçevede mücadele edilmesi gerektiğini söyledik. Bugüne kadar özellikle uluslararası medyada Türkiye’yi eleştiren pek çok haberler, ifadeler çıktı. Türkiye’nin işte DEAŞ’a finansman sağladığı söylendi. Bunların hepsine, özellikle ortaklarımıza, ellerinde istihbarat varsa bizimle paylaşmalarını, bunun gereklerini yerine getireceğimizi söyledik. Hatta buna ilişkin olarak da özellikle Amerikan istihbarat yetkililerinin geçtiğimiz günlerde bize sağladığı bazı bilgiler vardı, bunların doğru olmadığı da ortaya çıktı.

Özellikle akaryakıt kaçakçılığı konusunda Türkiye’nin yaptıkları ortada. Her geçen gün bu konuda Türkiye’nin akaryakıt kaçakçılığı konusunda yakaladığı miktar ortada bunları da zaten sizinle daha önce de paylaşmıştım. Ama şunu söyleyebilirim: Türkiye’nin bu kararlılığından kimsenin şüphe etmemesi gerekir. Türkiye’nin özellikle bölgede yerleşik, bölgeyi çok daha iyi okuyabilen bir ülke olarak Türkiye’nin öngörülerinin ve Türkiye’nin söylediklerinin özellikle terörle mücadelede daha iyi dinlenmesi gerektiğini düşünüyorum.

Evet, buyurun. Kendinizi tanıtabilir misiniz?

SORU- Tabi. Ahmet Esad Şani Anadolu Ajansından. İngiliz yetkililer Suriye’de oldukları ifade edilen üç kızla ilgili bilginin Türkiye makamlarına geciktirilmeden bilgi verildiğini iddia etmişlerdi, bu konuda bizimle paylaşabileceğiniz herhangi bir bilgi var mı? Teşekkür ederim.

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Arkadaşlar, bu konu özellikle son dönemde hem uluslararası medyayı, hem de Türk medyasını meşgul eden bir konu. Üç tane İngiliz vatandaşı yaşları da 15-16 civarında kızların yanılmıyorsam DEAŞ’a katılmak üzere İngiltere’den hareketle Türkiye’ye, Türkiye’den de Suriye’ye geçtiği iddiaları mevcut. Bu konuya ilişkin olarak bizim en baştan beri söylediğimiz çok önemli bir husus var, biz istihbarat paylaşımının çok önemli olduğunu her zaman söylüyoruz. Özellikle yabancı savaşçıların ve üçüncü ülke vatandaşlarının bu şekilde DEAŞ’a katılmak üzere Suriye’ye geçişinin engellenmesi için kaynak ülkelerden bilgi beklediğimizi, bu bilgilerin bize zamanlıca iletilmesi halinde bizim gerekli tedbirleri alacağımız biz herkese söyledik. Bu çerçevede aslında bazı ülkeler bize tabiatıyla bazı isimler verdiler, bu isimleri bizde zaten yakaladığımızda, denk geldiğimizde bu geldikleri ülkelere iade ediyoruz, gönderiyoruz. Spesifik olarak üç İngiliz vatandaşına ilişkin olarak bunların 17 Şubat tarihinde Türkiye’ye geldiğini biliyoruz. Sayın Başbakan Yardımcımız ve Hükümet Sözcümüz de bu konuya ilişkin olarak bir açıklama yaptı. Daha sonra İngiliz makamlarının da bir açıklaması oldu ama İngiliz makamları hiçbir şekilde bu üç İngiliz vatandaşının ülkemize girişinden önce bize bildirim yaptıklarını söylemiyorlar. Yani bildirim yapılmışsa da bu bildirim 1 gün sonra yapılmış, İngiliz makamlarının söyledikleri hususun doğru olduğunu varsaysak bile. Bu bizi maalesef özellikle terörle mücadele konusunda eleştirilerden kurtarmıyor, çünkü bir gün çok uzun bir süre. Bizim söylemek istediğimiz bunun zamanlıca, bunlar Türkiye’ye girmeden önce bize iletilmesi ve bizim de bu çerçevede gerekli tedbirleri almamız gerektiği. Maalesef İngiliz makamları bize bu vatandaşların ülkemize girişlerinden yaklaşık -kendi dedikleri eğer doğruysa- bir gün sonra e-maille bilgi vermişler. Bu zaten bugün yazılı basında da yer buldu ve yazılı basın da bu konuyu basında eleştirdi. Bizim istediğimiz zamanlıca ve hızlıca bir bilgi. İngiliz makamlarıyla bizim çok olumlu bir işbirliğimiz var bunu da söylemem gerekir. Yani özellikle bu istihbarat işbirliği alanında olumlu çalışmalarda bulunuyoruz, ama asıl önemli olan bunu zamanlıca olması bunun altını çiziyorum. Bizim beklentimiz zamanlıca bize bu bilgilerin iletilmesi.

SORU- Efendim, bu konuyla ilgili olarak İngiliz Parlamento’sunun belki Türkiye’nin Londra Büyükelçisi ve Türk Hava Yolları’ndan bir üst düzey yetkiliyi 10 Mart’ta dinlemek üzere çağırdığına ilişkin bazı haberler var İngiliz basınında, bunu siz konfirme edebiliyor musunuz, var mı böyle bir istek?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- İngiliz basınına yansıyan haberleri biz de gördük, tabiatıyla bizim Büyükelçimiz İngiliz makamlarına gerekli bilgilerde bulunabilir bunda herhangi bir sakınca yok. Ama bu haberlerde bizim dikkatimizi çeken başka bir unsur oldu. İngiliz Parlamentosu’nun özellikle Türk Hava Yolları Genel Müdürünü de aynı şekilde bilgi almak üzere çağırdığını öğrendik. Aslında bu çok normal bir durum değil, çünkü Türk Hava Yolları Genel Müdürü İstanbul’da yerleşik bir kurum bunun çok doğru olmadığını düşünüyoruz. Tabiatıyla sadece İngiltere’yle, Türkiye arasındaki ulaşımı sağlayan da Türk Hava Yolları değil, pek çok başka kurum var, pek çok başka havayolu var. British Airways’de eminim Londra’dan, İstanbul’a uçuyor. Gerekirse Londra’da yerleşik Türk Hava Yolları Müdürü belki bilgi verebilir. Ama dediğim gibi önemli olan bu konuda istihbarat işbirliğinin arttırılması ve bu konuda iyi niyetli olarak çalışmak.

SORU- Peki, hani bilgi vermesi kararı tam olarak Türkiye’de alındı mı, hani yoksa o süreç yaşanıyor mu?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Bu husus değerlendirilir, bunu basından bizde okuduk. Eğer uygun bulunursa tabii tabiatıyla Sayın Büyükelçimiz gidip İngiliz makamlarına bilgi verebilir, yani bu bir davettir gidip davete icabet edebilir. Ve bu davet çerçevesinde Türkiye’nin özellikle DEAŞ’la mücadele konusunda neler yaptığını İngiliz makamlarına aktarabilir.

SORU- Büyükelçi, değerlendirildikten sonra karar verilirse, gidebilir dediniz ama Türk Hava Yolları Genel Müdürünün bilgi vermemesini biraz izah ettiniz ama daha açar mısınız, yani Türkiye yerleşik olması buna mı gerekçe olarak gösteriyoruz anlamında?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Bunu çok yerinde bir hareket görmüyoruz aslında doğrusunu söylemek gerekirse. Çünkü Türk Hava Yolları Müdürü Türkiye’de yerleşik ve Türk Hava Yolları uluslararası kurallar çerçevesinde zaten taşımacılık yapıyor, bağlı olduğu uluslararası kurallar ve taşımacılık kuralları. Türk Hava Yolları’nın bunu da ihlal ettiğini biz düşünmüyoruz. Dediğim gibi bu daha sonra da değerlendirilip karar verilecek bir süreç. Şu anda basın haberleri üzerinden konuşuyoruz zaten.

SORU- Oradaki Türk Hava Yolları bilgi verebilir dediniz.

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Yani Londra’da tabii Türk Hava Yolları ofisi var, yani oranın da başında herhalde bir müdür vardır o çerçevede bilgi alabilir İngiliz makamları.

SORU- Ama bu daha net kesin karar alındı mı?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Arkadaşlar, bu konuda Türk Hava Yolları Müdürüne gitmiş bir davet şimdi onun üzerinden spekülasyon yapmanın anlamı yok yani Türk Hava Yolları Müdürüne yöneltilmiş bir davet.

Başka arkadaşlar? Teşekkür ederim.

Buyurun.

SORU- Efendim eğit-donat anlaşması imzalandı ama hala merak edilen yönleri var. Hedef bölümü mutabakat metninde açık mı bırakıldı, Suriyeli Türkmenlere mi öncelik verilecek, ABD askerleri geldi mi, ne zaman gelecekler, kaç asker gelecek? Bununla ilgili mesela 30 olduğu iddia ediliyordu. Bir de Şah Fırat operasyonuyla ilgili Enver Müslim Ankara’daydı, Salih Müslim’inde İstanbul’da ağırlandığı iddiaları var, hatta operasyon bitinceye kadar ikisinin de Türkiye’de ağırlandığı iddiaları var bunlar doğru mu? YPG’den, PYD’den yardım alındı mı bu konuda?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Bir dakika sondan başlayayım. YPG ve PYD’den yardım alınıp alınmadığını sordunuz, biz bu konuda daha önce de Sayın Başbakanımızın ifadeleri var. Biz sadece bölgedeki unsurlara bildirimde bulunduk, can kaybının azaltılmasını teminen bildirimde bulunduk, bunun dışında yardım alınması söz konusu değil. Salih Müslim’in Türkiye’de bulunduğu iddialarına ilişkin olarak bende herhangi bir bilgi yok. Eğit-donata ilişkin olarak olarak zaten eğit-donat imzalandıktan sonra hem Sayın Müsteşarımızın, hem de Sayın Bakanımızın bazı ifadeleri oldu. 1 Mart (düzeltiyor) Mart ayı itibariyle eğit-donatın başlayacağını söyleyebilirim. Teknik detaylar konusunda herhangi bir paylaşımda burada bulunamayacağım.

Evet, Sevil Hanım son soru. Peki, başka sorusu olan arkadaşlar? Peki, teşekkür ederiz.