DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Arkadaşlar, hepiniz hoş geldiniz. En son 11 Mart Çarşamba günü bir araya gelmiştik iki hafta sonra tekrar bir aradayız. Bu süre zarfında sizde farkındasınız Sayın Bakanımızın bir haftalık bir ziyareti oldu. O konuya ilişkin olarak da ben size tabii detaylı bilgi vereceğim. Her zaman olduğu gibi bu süre zarfında Sayın Bakanımızın yapmış olduğu etkinlikler ve önemli diplomatik aktivitelere ilişkin olarak bilgi vereyim, ondan sonra da yine önümüzdeki döneme ilişkin olarak Sayın Bakanın programı hakkında birkaç cümle söyleyeyim, sonra da sorularınız varsa sorularınızı yanıtlamaya çalışayım.

Tabii geçtiğimiz hafta 18 Mart Şehitler Günü’nü de andık. Hem Çanakkale Savaşlarında vatanları uğruna canlarını feda eden şehitlerimizi, hem de ülkemizi temsil ettikleri için terör örgütlerince şehit edilen Bakanlığımız mensuplarını saygı ve rahmetle anarak basın toplantımıza başlamak istiyorum. Tabii bu şehitlerimizin acısı hala bugün de içimizde yaşıyor ve şehitlerimizin hatıralarını yaşatmaya öncelikli bir görev ve bir vefa borcu olarak görüyoruz. Tabii Dışişleri Bakanlığı olarak Macaristan’dan Güney Kore’ye, Azerbaycan’dan, Yemen’e 26 farklı ülkede bulunan 58 şehitliğin de emanetçisiyiz aynı zamanda. Ben buradan bir defa daha şehitlerimiz için Allah’tan rahmet, yakınlarına da başsağlığı dilemek istiyorum.

Geçtiğimiz hafta 13 Mart Cuma günü Makedonya Dışişleri Bakanı Nikola Poposki buradaydı, zaten başbaşa ve heyetlerarası görüşmeler oldu, ayrıca bir çalışma yemeği de gerçekleşti. Ziyaret sırasında bir basın toplantısı yapıldı, siz de takip ettiniz. Stratejik araştırmalar merkezleri arasında işbirliğinin arttırılması için bir anlaşma imzalandı. Tabii Makedonya Dışişleri Bakanının buradaki ziyareti sırasında Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı başkanlığında Makedon öğrenciler için bir resepsiyon da düzenlendi. Akşam Sayın Bakan ona katıldı. Ardından Sayın Bakanımız Kamboçya, Tayland ve Vietnam’a resmi bir ziyarette bulundu. Bundan önce ben isterseniz çok kısa olarak yani Asya Pasifik bölgesi bizim için niye önemli birkaç cümle söyleyeyim. Tabii Asya Pasifik bölgesi denildiğinde aklımıza hemen Çin geliyor. Aslında son 20 yılda jeopolitik dengelerin ortasına oturmuş ve jeopolitik açıdan çok önemli bir kıta. Birbirinden çok farklı büyüklükte ülkeler var, Çin var, fakat onun yanında mesela Kamboçya var çok daha küçük. Onun için bu bölgelere yönelik olarak aslında bütüncül bir politika izlemek zor, fakat biliyorsunuz bizim proaktif politikamızın bir parçası aslında farklı kıtalara, farklı bölgelere açılımda bulunmak. Bunun Afrika boyutunu biliyorsunuz, Latin Amerika, Karayipler boyutunu biliyorsunuz bunun bir de Asya boyutu var. Asya aslında belki önümüzdeki dönemde sadece ekonomik açıdan değil, siyasi, kültürel ve askeri açıdan da çok önemli rol oynayacak. Tabii biraz önce de söyledim daha önce hep Çin merkezli olarak biz Asya’yı düşünmüştük, düşünüyorduk ya da uluslararası politikanın gündemine hep Çin merkezi olarak geliyordu. Fakat farklı farklı ülkeler yine uluslararası alanda, özellikle uluslararası siyasette önemli roller oynuyorlar. Bir tanesi mesela ASEAN. ASEAN yani 10 tane üyesi var ve yaklaşık 4.4 milyon kilometrekarelik bir alan ve nüfus olarak da yaklaşık 600 milyon nüfuslu 10 tane ülke. Yani bu ülkelerin hepsini tek bir ülke olarak düşünseniz dünyanın 7. büyük ekonomisi oluyor. Sayın Bakanımızın geçtiğimiz hafta yaptığı ziyaret aslında bu bölgeye açılımımızın bir parçası. Bu bölgede yaklaşık 14 tane Büyükelçiliğimiz var. Kamboçya’ya da aslında 2013 yılında bir Büyükelçilik açmıştık ama, resmi açılışını Sayın Bakanımız geçtiğimiz hafta yaptı. Brunei’de, Myanmar’da yine Büyükelçiliklerimiz var. Laos’da mesela bir Büyükelçilik açacağız önümüzdeki dönemde ve böylece ASEAN içindeki ülkelerin hepsinde Büyükelçiliğimiz olacak.

Tabii hedefimiz aslında, Türkiye’nin bu bölgede etkin ve sonuç odaklı etkin bir ülke olması ve sonuç odaklı politikalar üreten bir ülke olması şeklinde özetlenebilir. 2010 yılında aslında bölgedeki pek çok ülkeyle stratejik ortaklık kurduk, Çin, Japonya, Güney Kore, Malezya, Endonezya, Singapur’la stratejik ortaklık kurduk. Yaklaşık 10 yıl önce 15 milyar dolarlık bir ticaret hacmimiz vardı bu ticaret hacmi 50 milyar dolara çıktı bugün. Yaklaşık 1 milyon tane turist geliyor bölgeden Türk Hava Yolları farklı farklı bölgelere uçuyor. 1300 tane firma bu bölgeden. Türkiye’ye yatırım yapmış durumda yani bu yaklaşık 3 milyar dolarlık bir yatırım dolarlık yatırım demek. Tabii sadece bu bölgeyi ASEAN’la da sınırlandırmamak lazım, bunun dışında Asya’da işbirliği ve güven arttırıcı konferans var. CICA adıyla biliyorsunuz bunu, zaten Türkiye bunun kurucu üyesiydi. 2010 ve 2014 yıllarında zaten Dönem Başkanlığını yaptı.

Keza Avrupa ve Asya arasında ASEM toplantıları var. Türkiye Avrupa ayağından bu toplantılara katılım için başvurdu. Şanghay İşbirliği Örgütü, MIKTA bunlar yine uluslararası alanda, yani bölgesel olarak Türkiye’nin işbirliği yapmaya çalıştığı kuruluşlar.

Tabii TİKA’nın bu bölgede çok önemli yatırımları var, yardımları var. Keza yine bu bölgede bazı Müslüman topluluklar da yaşıyor mesela, Kamboçya’da var mesela Müslüman topluluklar. Bunlara tabii hem İslam İşbirliği Teşkilatı nezdinde bunlara da görünürlük kazandırmaya çalışıyoruz.

Ben hızlıca Sayın Bakanımızın bölgeye yaptığı ziyaret hakkında da birkaç şey söyleyeyim. 14-19 Mart tarihleri arasında biraz önce de söyledim Kamboçya, Tayland ve Vietnam’daydı Sayın Bakanımız. Tabii Kamboçya’ya 2013 yılında bir Büyükelçilik açıldı. Büyükelçilik binasının resmi açılışında Sayın Bakan, Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanıyla beraber Kamboçya Dışişleri Bakanıyla beraber yaptı. Kamboçya’ya gerçekleşen ilk Dışişleri Bakanı ziyareti oldu. Bu anlamda çok önemli. Yaklaşık 125 milyon dolarlık bir ticaret hacmimiz var ve bunun 500 milyon dolara çıkartılması konusunda bir irade var. Keza Tayland’la da 1958’de diplomatik ilişkileri kurmuşuz, 1958’de Büyükelçilik açmışız. Fakat 25 yıl sonra ilk yine Dışişleri Bakanı ziyareti oldu, en son Ali Bozer 1990’da gitmiş Tayland’a.

Vietnam’da ise 17 yıl ara sonra bir Dışişleri Bakanı ziyareti oldu, en son İsmail Cem gitmiş. Tabii Vietnam’ı Sayın Başbakanımız, Dışişleri Bakanı olduğu dönemde 2010 yılında ASEAN Zirvesi çerçevesinde ziyaret etmişti, ama bu çok taraflı bir toplantıydı. Her 3 ülkede de aslında çok verimli görüşmeler yapıldı bir defa uluslararası alanda, uluslararası örgütlerde işbirliği, karşılıklı adayların desteklenmesi, diplomasi akademilerinde bu ülkelerden öğrencilerin Türkiye’ye gelerek eğitim görmesi. Tabii ekonomi ve ticari ilişkilerin arttırılması bunların hepsi gündeme geldi.

Bu bölgeyi ziyareti sırasında Sayın Bakanımız sadece buralarda temaslarda bulunmadı, giderken Pakistan’da Karaçi’de ‘stopover’ yaptı orada Sind Eyaleti Başbakanı ve Meclis Başkanıyla görüştü. Dönüşte de Hindistan’da Hindistan Dışişleri Bakanı’yla görüştü. Hindistan Dışişleri Bakanıyla aslında DEAŞ’la mücadele, ikili ekonomik ilişkiler ve uluslararası kuruluşlarda adaylıklar konusu yine gündeme geldi.

Yeni Delhi’de Yunus Emre Enstitüsü’nün açılması konusu yine Hindistan Dışişleri Bakanı’yla görüşüldü. G-20 Zirvesine katılım, Çanakkale törenlerine katılım bu ziyaretler sırasında yine gündeme geldi. Ardından Sayın Bakanımız, Sayın Cumhurbaşkanımızın Ukrayna ziyaretine katıldı Cuma günü. Tabii 4. Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey Toplantısına katıldı. Görüşmelerde ikili ve bölgesel konular ele alındı, ama Sayın Bakanımız aynı zamanda Ukrayna Dışişleri Bakanı Pavlo Klimkin’le de bir ikili görüşme gerçekleştirdi. Bu görüşmede Ukrayna’daki siyasi durum, ateşkes süreci, Kırım’daki Tatarların durumu gündeme geldi. Ukrayna’dan da Diplomasi Akademisine diplomatların gönderilmesi konusu gündeme geldi. Tabii biz Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne verdiğimiz desteğin ve önemin orada altını çizdik. AGİT Özel Gözlem Misyonunun desteklenmesinin ateşkes süreci için önemli olduğunu söyledik ve serbest ticaret anlaşmasının en kısa zamanda imzalanması arzusu yine dile getirildi.

Polonya Dışişleri Bakanı bu akşam geliyor, yarın Sayın Bakanımızla görüşmeleri olacak, ortak basın toplantısı yapacağız. Polonya ile diplomatik ilişkilerimizin tesisin 600’üncü yıl dönümünü 2014 yılında kutlamıştık, çeşitli kültürel ve sanatsal etkinlikler yapılmıştı. Polonya kültürel yılının kapanış töreni de 8-9 Aralık tarihlerinde Sayın Başbakanımızın Polonya’yı ziyareti sırasında olmuştu. Biraz önce de söylediğim gibi, Polonya Dışişleri Bakanı’yla yarın ortak basın toplantısını da içeren bir program olacak, bunu size zaten duyuracağız.

Bunun dışında Sayın Bakanımız önümüzdeki hafta itibarıyla Sayın Cumhurbaşkanımızın Slovenya, Slovakya, Romanya ziyaretlerine katılacak, ardından Moldova ve Litvanya’ya ikili bir ziyaret gerçekleştirecek. Bunun dışındaki programı tabii ben önümüzdeki hafta size ileteceğim, ama önümüzdeki haftalarda da yoğun bir diplomasi trafiği devam edecek.

Evet arkadaşlar, benim programlara ilişkin olarak söyleyeceğim hususlar bunlar, sorularınız varsa hemen sorularınıza yanıt vermeye çalışayım.

Nazlı Hanım, buyurun.

SORU- Sayın Bakanın Amerika Birleşik Devletleri’ne de bir ziyaret yapması öngörülüyordu, herhangi bir tarih belirlendi mi ya da görüşme trafiği belirlendi mi?

Yine basında yer alan bazı haberler var, Fethullah Gülen’in iade sürecine ilişkin bir taleple de gideceği yönünde. Bu konuya ilişkin değerlendirmeniz nedir?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Şimdi Sayın Bakanın Amerika’yı ziyareti aslında geçtiğimiz aylarda da gündemdeydi, hatta üzerinde anlaşılmış bazı tarihler vardı, fakat programların yoğunluğu nedeniyle bu ziyaret gerçekleşmedi. Yine Nisan ayı içinde bir tarih üzerinde anlaşılmaya çalışılıyor, şu anda bu tarih üzerinde yüzde yüz anlaşılmaya varıldığını söylemek zor, ama ziyaretin yapılması konusunda hem Türkiye tarafı, hem de Amerika tarafı mutabakat vermiş durumda. Buradaki tek sorun, her iki Bakanın programları arasında uygun bir zamanı bulmak. Tabiatıyla, Sayın Bakanımız gittiğinde Türkiye’yle Amerika Birleşik Devletleri arasında ikili ilişkiler, bölgesel konular, çok taraflı ilişkiler, her konuyu detaylı olarak ele alacaklardır.

Evet Umur Bey, buyurun.

SORU- Eğit-donat başladı mı, başlayacak mı? 1 Mart tarihini vermiştiniz siz ama, hala başlamadı galiba; nedir son durum? Bir de, verebileceğiniz bir bilgi var mı?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Şimdi eğit-donat konusunda aslında 19 Şubat tarihinde biliyorsunuz Sayın Müsteşarımız ve Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçisi arasında bir mutabakat zaptı imzalanmıştı, bu konuda teknik çalışmalar devam ediyor, önümüzdeki günlerde eğit-donat çalışmaları başlayacak, ama bunun dışında operatif olarak ekleyecek başka bir husus bulunmuyor.

Büşra Hanım…

SORU- Tanju Bey, Fransa’da bir uçak düştü, içerisinde Türk vatandaşları var mı, bilginiz var mı bu kazayla ilgili?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Bu konudan ben de tam basın toplantısına gelmeden önce haberdar oldum, ilgili arkadaşlara sordum, araştırıyorlar, ama bu aşamada olumlu ya da olumsuz herhangi bir şey söyleyemiyorum, çünkü herhangi bir bilgimiz yok, ama arkadaşlarımız araştırıyor bu konuyu; umarım yoktur diyorum. Buyurun.

SORU- Aslında eğit-donata ek yapacağım, o soruya. Hirfanlı’da eğitimin yanı sıra bir de, basında yer aldı birkaç gün önce, Türkiye’de başka bir noktada daha eğitim için, özellikle bunun da Hatay Serinyol olarak ismi geçiyordu iddialarda, eğitim verilebileceği konuşuluyor; böyle bir bilgi var mı elinizde?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Bende bu yönde bir bilgi yok.

Ebru Hanım…

SORU- Geçtiğimiz haftalarda Kıbrıs müzakerelerinde bazı gelişmelerin beklendiği yönünde açıklamalar yapıldı, Kıbrıs Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ve Birleşmiş Milletler Kıbrıs Özel Temsilcisinin Nisan ayının başında müzakere masasına tekrar oturabileceği yönünde açıklamaları oldu; bu konuda bilginiz var mı acaba?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Şimdi genel olarak birkaç hususun altını çizeyim isterseniz.

Bir defa, hem KKTC, hem de Türkiye Kıbrıs’ta kalıcı bir siyasi çözüm için kararlılığını koruyor. Tabii Rum tarafı daha önce KKTC’nin haklarını savunmak için yürüttüğü çalışmaları bahane göstererek müzakere masasından kalkmıştı; aslında bu bir samimiyetsizliğin göstergesi. Oysa, Kıbrıs’ta kapsamlı çözüme varılması, doğal kaynakların paylaşımıyla ilgili meselenin de çözümünü sağlayacak. Kıbrıs Türk tarafı hala müzakere masasında ve 11 Şubat 2014 tarihli ortak bildiri çerçevesinde müzakerelere devam etme konusunda siyasi iradesini ve kararlılığını hala sürdürüyor. Tabii sadece Türk tarafının bu kararlılığıyla soruna çözüm bulmak mümkün değil. Biz, Rum tarafının Doğu Akdeniz’deki tek taraflı faaliyetlerini bir an önce sona erdirmesini ve müzakere masasına dönmesi yönünde samimi bir çaba göstermesini bekliyoruz. Tabii Türkiye başta Kıbrıs sorununun çözümüne ilişkin olarak KKTC’ye her alanda verdiği desteği de dün olduğu gibi bugün de ve yarın da sürdürecek.

Evet.

SORU- Tanju Bey, iki sorum olacaktı. Bir tanesi; geçtiğimiz hafta içerisinde ilk önce Suriye Haber Ajansı iddiasıyla ortaya çıktı, ama daha sonra Türk kaynaklar tarafından doğrulanan İncirlik’ten kalkan ABD’ye ait bir predatorun Suriye ordusu tarafından düşürülmesine ilişkin. İncirlik’te Amerika’ya ait predatorlerin kullanımı acaba hangi anlaşmaya istinaden gerçekleşiyor?

Bir ikincisi; İncirlik’te silahlı drone olarak tanımlanan reaperlar da aynı şekilde lojistik olarak destek alıyor mu, İncirlik’ten inip kalkıyor mu?

Diğer sorum da; Türkiye’nin IŞİD’e karşı mücadele kapsamında Irak’taki Kürtlere, yerel güvenlik güçlerine verdiği eğitimde gelinen son rakamlar nedir? Sünni yerel güçlere de eğitim verilmesine başlanmıştı yanılmıyorsam. Bununla ilgili elinizde detay bilgi var mı?

Teşekkür ederim.

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Şimdi bu haberleri aslında geçtiğimiz hafta Türkiye’de değildim, ama ben de basından okudum. Bunlar tabii ulusal güvenliği ilgilendiren operatif hususlar. Bu konuda ben yorum yapmayacağım predatorler konusunda.

Irak konusuna gelince, aslında bizim DEAŞ’la mücadele konusundaki yaklaşımımız gayet açık ve net. Biz DEAŞ’la mücadeleye ilişkin uluslararası koalisyonun bir parçasıyız. Bu konuda Irak’a destek verdiğimizi, IKBY’ye destek verdiğimizi daha önce de söyledik. Milli Savunma Bakanımız geçtiğimiz haftalarda Irak’taydı. Peşmerge güçlerini eğitiyoruz. Bu konuya ilişkin ben zaten daha önce bazı rakamları da vermiştim ne kadar asker, Peşmerge eğittiğimizi, 1550 civarında bu rakamlar. Bunun dışında tabii bazı lojistik desteğimiz de oluyor. Ayrıca Irak makamlarıyla da destek konusunda da görüşmelerimiz devam ediyor.

Bunun dışında ekleyeceğim başka bir husus bulunmuyor.

SORU- Türkiye üzerinden Suriye’ye giden üç İngiliz genç kızın aileleri ve avukatlarının Türkiye’ye geldiği belirtiliyor. Türk yetkililerden yardım talepleri var. Sayın Bakanla ya da Dışişleri Bakanlığından başka bir yetkiliyle herhangi bir görüşme talepleri, yardım talepleri oldu mu? Böyle bir talep sözkonusu olursa Türkiye bu konuda ne yapabilir ya da yapmak ister mi, herhangi bir adım atmak ister mi?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Suriye’ye daha önce geçen üç İngiliz kız var, ilk grup. Daha sonra bir grup geldi, onları geri gönderdik biliyorsunuz. Sayın Bakan’dan bu konuda herhangi bir talep olmadı, ama tabiatıyla bizim ilgili kurumlarımız konuyla ilgileniyorlar. Bizim yabancı savaşçıların Suriye’ye geçişine ilişkin olarak çok net bir politikamız var. Bu politikanın temel unsuru daha fazla işbirliği. Biz bunu her platformda, her şekilde söylüyoruz. Resmi makamlardan bize bu konuya ilişkin olarak herhangi bir bilgi geldiğinde bunu değerlendiriyoruz. İlgili kurumlarımız da eğer böyle bir talep resmi makamlardan gelirse tabiatıyla bunlarla ilgilenir ve gerekli yardımı yapar.

Yine benzer şekilde geçtiğimiz günlerde 9 tane tıp öğrencisinin, Sudanlı tıp öğrencisinin Suriye’ye geçtiğine ilişkin birtakım bilgiler de verildi. Bu konuya ilişkin olarak şunu söyleyebilirim. Bizim güvenlik makamlarımız hem Sudan makamlarıyla, hem İngiliz makamlarıyla işbirliği içinde konuyu takip ediyorlar.

Evet.

SORU- Tanju Bey, bu eğit-donatla ilgili teknik çalışmalar devam ediyor, önümüzdeki günlerde başlayacak dediniz. Kısa süre önce ABD’li bir yetkili de orada incelemelerde bulundu, altyapıya ilişkin bir sorun tespiti yapılmadığına dair bize bilgiler geldi. Sorun nedir, neden bu kadar gecikiyor? Eğitilecek isimlerin belirlenmesi konusunda, kimlerin geleceği konusunda mı bir sıkıntı var? Yoksa sizin belirttiğiniz gibi oradaki altyapı sorunlarının giderilmesine çalışılıyor? Teknik mi sorun, yoksa hala siyasi bir sıkıntı var mı?

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ TANJU BİLGİÇ- Arkadaşlar, bu konuya ilişkin olarak daha önce de söyledim, bunlar operatif konular, yani şu aşamada bu söylediğim unsurların dışında herhangi bir şey söyleyemiyorum. Teknik bazı çalışmalar devam ediyor, önümüzdeki günlerde eğit-donat da başlayacak.

Galiba sorular bitti. Peki arkadaşlar, teşekkür ediyorum, sağ olun.