Etiyopya'nın Ekonomisi

Etiyopya, bulunduğu stratejik konum, sahip olduğu genç işgücü ve büyük bir pazar olması nedeniyle, Afrika Kıtasının en dinamik ve en fazla doğrudan yabancı yatırım çeken ülkeleri arasındadır. Son 14 yılda yıllık ortalama %11 büyüme oranı gerçekleştiren Etiyopya, dünyada en hızlı büyüyen ekonomilerden biri olmuştur. Bu süre zarfında Etiyopya’ya gelen doğrudan dış yatırımlar %46 oranında artmıştır. Ülke ekonomisinin liberalleşmesi Başbakan Abiy Ahmed Hükümetinin öncelikleri arasındadır. Devletin ekonomideki payı özel sektör lehine sürekli azalmaktadır.

Etiyopya Hükümeti 2010-2015 mali yılları arasında beş yıllık kalkınma planı olan Birinci Kalkınma ve Dönüşüm Planını (Growth and Transformation Plan – GTP I) uygulamaya koymuştur. 2015 yılında sona eren 5 yıllık kalkınma planı sonucunda, Etiyopya ortalama %10,1 oranında büyümüştür. Tarım sektörü ortalama %6,6, sanayi sektörü %20 ve hizmetler sektörü %10,7 oranında büyümüştür.

Müteakip 5 yılı kapsayacak kalkınma planı (GTP-II) ise Aralık 2015’te kabul edilmiştir. GTP-II ile tarım sektörünün ticarileştirilmesi sürecinin devam ettirilmesi, tarımda özel sektör yatırımının artırılması hedeflenmekle birlikte, anılan planla tarım odaklı ekonomiden endüstri ağırlıklı üretime geçilmesi ve üretim sektörünün GSMH içerisindeki payının önemli oranda artırılması beklenmektedir. İlgili dönemde Etiyopya GSMH değeri 64,6 milyar dolardan (2015) 95,6 milyar dolara (2020) yükselmiştir.

Etiyopya ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayalıdır. Tarımsal üretim hava şartlarına bağlı olarak değişiklik arzetmektedir. Toplam 1,12 milyon kilometre kare olan ülke topraklarının % 45’i tarıma elverişli durumdadır. Genel ekonomik yapıda, imalat sektörü henüz yeterli paya sahip olmayıp, tarım toplumundan sanayi toplumuna geçmek için yoğun gayret sarf edilmektedir. Etiyopya sanayi alanında yerli ve yabancı yatırımları desteklemektedir. Hızlı sanayileşme konusunda istekli olan Etiyopya’nın farklı bölgelerinde sanayi parkları açılmaktadır.

Etiyopya makamları, ülkenin gelişmesini sağlamak için IMF ve Dünya Bankası gibi kuruluşlarla yakın işbirliği içinde çalışmaktadır. Hükümet, bu iki uluslararası kuruluş tarafından tavsiye edilen çeşitli ekonomik ve mali reformları gerçekleştirmeye çalışmaktadır.

Ekonomik ve ticari ilişkilerin en hızlı geliştiği ülkeler Çin, Hindistan, Türkiye, Ortadoğu ülkeleri ve komşu ülkelerdir. Etiyopya’nın dış ticareti, özellikle ithalatı hızlı bir gelişme göstermektedir. Ülke ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetlerin çoğunu ithal etmektedir. Etiyopya’nın ihracatı 2019 yılında 7,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Etiyopya’nın en önemli ihraç ürünü kahvedir. Diğer önemli ihraç mallarını, yağlı tohumlar, baklagiller, deri ve deri ürünleri, et ve et ürünleri, meyve ve sebzeler, canlı hayvanlar, kesme çiçek, çhad ve altın oluşturmaktadır. Etiyopya’nın ithalatı ise 2019 yılında 20 milyar Dolar civarında gerçekleşmiştir. Etiyopya’nın başlıca ithalat ürünlerini mineral yakıtlar, makineler, metal ve metalden ürünler, taşıtlar, elektrikli ürünler ve tahıllar oluşturmaktadır.