Etiyopya'nın Siyasi Görünümü

Köklü bir tarihe sahip olan Etiyopya 1974 yılına kadar İmparatorlukla yönetilmiştir. Etiyopya’da modern bir devlet kurma girişimi 20. yüzyılın başlarında İmparator Menelik ile başlamış, Haile Selassie ile devam etmiştir. 1974 yılında askeri darbe ile iktidara gelen Komünist Derg rejiminden sonra 1991 yılında iktidara gelen Etiyopya Halkları Devrimci Demokrasi Cephesi (EPRDF) koalisyonu, 1995, 2000, 2005, 2010 ve 2015 yıllarında yapılan genel seçimleri kazanarak iktidarını korumuştur.

Etiyopya, yetkilerin merkezi hükümet ile federe devletler arasında paylaşıldığı federal bir cumhuriyettir. Ağustos 1995’te yürürlüğe giren Federal Anayasa uyarınca, devlet, dil, etnik aidiyet, yerleşim düzeni gibi unsurlar dikkate alınarak oluşturulan 9 Eyalet (Tigray, Amhara, Afar, Oromia, Somali, Benishangul Gumuz, Güney Milletleri-Milliyetleri ve Halkları, Gambela Halkları ve Harar Halkı) ile kendini idare eden 2 şehir yönetiminden (Addis Ababa ve Dire Dawa) oluşmaktadır. Eyaletler idari olarak 70 bölgeye, bölgeler 600 nahiyeye, nahiyeler ise yaklaşık 28.000 köye ayrılmıştır.

Gerek Federal Devletin, gerek Eyaletlerin yasama, yürütme ve yargı yetkileri bulunmaktadır.

Yürütme organı devletin başı olan Cumhurbaşkanı ile Başbakan ve Bakanlar Kurulu’ndan oluşmaktadır. Cumhurbaşkanının sembolik bir rolü bulunmakta olup, Federal Meclis ve Halkların Temsilcileri Meclisi tarafından 6 yıllığına seçilmektedir.

Yasama organı iki kanatlıdır. Etnik grupların nüfusa göre temsilci gönderebildiği Federasyon Meclisi (135 üyeli) ile Halkların Temsilcileri Meclisi’nden (547 üyeli) oluşmaktadır. Son genel seçimler Mayıs 2015’te düzenlenmiştir. Seçimler sonucunda, Tigray Halkı Kurtuluş Cephesi (TPLF), Amhara Milli Demokratik Hareketi (ANDM), Oromo Halklarının Demokratik Teşkilatı (OPDO) ve Güney Etiyopya Halkları Demokratik Hareketi’nden (SEPDM) oluşan iktidar koalisyonu EPRDF, Parlamento’daki 547 sandalyenin tümünü kazanmıştır. Müteakip seçimlerin 2020 yılı Mayıs ayında düzenlenmesi planlanmaktadır.

Etiyopya’da iktidardaki Etiyopya Devrimci Demokratik Halk Cephesi (EPRDF) koalisyonunda bulunan üç partinin (Oromiya Demokratik Partisi, Amhara Demokratik Partisi ve Güney Etiyopya Halkları Demokratik Hareketi) ve koalisyonu destekleyen beş partinin (Afar Ulusal Demokratik Partisi, Benishangul-Gumuz Demokratik Partisi, Somali Demokratik Partisi, Gambela Halkların Demokratik Hareketi ve Harar Ulusal Ligi) Genel Başkanları, 1 Aralık 2019 tarihinde yaptıkları toplantıda EPRDF koalisyonunun resmen sonlandırılmasını ve anılan partilerin birleşmesiyle Refah Partisi’nin (Prosperity Party) kurulmasını öngören anlaşmayı imzalamıştır.

Yargı organı ise Federal Devlet ve Federe Devletler seviyelerinde örgütlenmiş olup, üç kademelidir.