İran İslam Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanları Tarafından Yapılan Suriye Konulu Ortak Açıklama, 18 Aralık 2018, Cenevre No: 325, 29 Kasım 2018, Suriye Konulu On Birinci Yüksek Düzeyli Astana Toplantısı Hk. Türkiye-AB Yüksek Düzeyli Siyasi Diyalog Toplantısı Ortak Açıklama, 22 Kasım 2018, Ankara Türkiye Cumhuriyeti İle Filistin Devleti Arasında Ortak Bildiri, 25 Ekim 2018 İran İslam Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Başkanları Tarafından Yapılan Ortak Açıklama, Tahran, 7 Eylül 2018 Türkiye-Hollanda Ortak Açıklama Türkiye Cumhuriyeti ve Birleşik Meksika Devletleri Arasında Diplomatik İlişkilerin Kuruluşunun 90. Yıldönümüne İlişkin Ortak Bildiri Filistin Devleti’nde Meydana Gelen Vahim Hadiselere Mukabele Amacıyla Tertiplenen Yedinci Olağanüstü İslam Zirve Konferansı Nihai Bildirisi ABD’nin Kudüs’te Büyükelçilik Açmasına İlişkin Müessif Adımına Yönelik Olarak İslam Zirvesi Dönem Başkanı Türkiye ve Dışişleri Bakanları Konseyi Başkanı Bangladeş’in Girişimiyle İİT 45. Dışişleri Bakanları Konseyi’nde Yayınlanan Açıklama İran İslam Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Başkanları’nın Ortak Açıklaması, 4 Nisan 2018, Ankara Afrika Birliği – Türkiye Ortaklığı İkinci Bakanlar Gözden Geçirme Konferansı, 12 Şubat 2018, İstanbul Türkiye-ABD Stratejik Ortaklığı Hakkında Ortak Açıklama, 16 Şubat 2018 Suriye Ulusal Diyalog Kongresi Nihai Bildirisi, 30 Ocak 2018 Suriye Ulusal Diyalog Kongresi Katılımcılarının Hitabı, 30 Ocak 2018
Türkiye Cumhuriyeti İle Filistin Devleti Arasında Ortak Bildiri, 25 Ekim 2018

1. Türkiye Cumhuriyeti ve Filistin Devleti arasında tesis edilen Ortak Komite’nin ilk toplantısı, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu ile Filistin Devleti Dışişleri ve Yurtdışında Yaşayan Filistinliler Bakanı Sayın Dr. Riad Malki’nin eşbaşkanlığında, “ Türkiye Cumhuriyeti ile Filistin Devleti Arasında Ortak Komite Anlaşması ” kapsamındaki işbirliği alanlarından sorumlu Bakanların katılımıyla 25 Ekim 2018 tarihinde Ankara’da düzenlenmiştir.

2. Ortak Komite toplantısı, karşılıklı anlayış ve işbirliği içerisinde dostane bir ortamda gerçekleştirilmiştir. Bu vesileyle, iki dost ve kardeş ülke her alanda hâlihazırdaki yakın bağlarını daha da güçlendirme konusundaki istek ve kararlılıklarını yinelemiştir. Bu amaçla, görüşmeler vesilesiyle aşağıda isimleri yer alan anlaşma ve muhtıraların imzalanması Taraflarca memnuniyetle karşılanmıştır:

- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Filistin Devleti Hükümeti arasında, gelir üzerinden alınan vergilerde çifte vergilendirmenin ve vergi kaçakçılığının önlenmesi Anlaşması;

- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Filistin Devleti Hükümeti arasında tarım alanında işbirliğine ilişkin Mutabakat Muhtırası;

- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Filistin Devleti Hükümeti arasında Güvenlik İşbirliği Anlaşması;

- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Filistin Devleti Hükümeti arasında bilgi ve iletişim teknolojileri alanında işbirliğine ilişkin Mutabakat Muhtırası;

- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Filistin Devleti Hükümeti arasında sivil koruma alanında işbirliğine ilişkin Mutabakat Muhtırası.

3. İki Taraf, İsrail-Filistin ihtilafının uluslararası hukuka ve BM’nin mevcut parametrelerine uygun olarak adil, kapsayıcı ve uzun vadeli bir çözüme kavuşturulmasının bölgesel ve uluslararası barış için bir önkoşul olduğunu yinelemiştir. Bu çerçevede, Türkiye 1967 sınırları temel alınarak, başkenti Doğu Kudüs olacak şekilde bağımsız, egemen ve hemhudut bir Filistin Devleti’nin kurulması için kararlı desteğini bir kez daha teyit etmiştir. İki Taraf, mevcut parametreleri gözardı eden herhangi bir barış planının uluslararası toplum tarafından kesin bir şekilde reddedilmesi gerektiğini vurgulamıştır.

4. Taraflar, Orta Doğu Barış Sürecini yeniden canlandırmaya yönelik ivedi ihtiyacın altını çizmiş ve İsrail’in süregelen yasadışı faaliyetlerine cevaben iki devletli çözüm üzerine oluşturulmuş parametreleri koruma amacıyla, uluslararası topluma Filistin Devleti’ni ve başkenti olarak Doğu Kudüs’ü tanıma çağrısında bulunmuştur.

5. İki Taraf, Kudüs’ün üç semavi din açısından önemini vurgulamış ve bu kutsal şehrin hukuki ve tarihi karakterini ve statüsünü değiştirmeye yönelik her türlü girişimi reddetmiştir. BM Genel Kurulu’nun Üye Devletlere Büyükelçiliklerini işgal altındaki Kudüs şehrine taşımama çağrısında bulunduğu 21 Aralık 2017 tarihli Kararı’nın kabulünden duydukları minnettarlıklarını ifade etmiştir. Taraflar, Amerika Birleşik Devletleri ve Guatemala’nın bölgeyi daha da istikrarsızlaştırarak Büyükelçiliklerini Kudüs’e taşımalarını kınamış ve Birleşmiş Milletler tarafından, özellikle 478 (1980) sayılı Güvenlik Konseyi Kararında öngörüldüğü üzere bu hamleyi hukuken hükümsüz ve geçersiz ilan etmiştir. Taraflar ayrıca Paraguay Hükümeti’nin Büyükelçiliğini tekrar Tel Aviv’e taşıma kararını memnuniyetle karşılamış ve takdir etmiştir.

6. İki Taraf, 13 Haziran 2018 tarihli BM Genel Kurulu Filistinli Sivilleri Koruma Kararı ile sözkonusu Karar uyarınca sunulan BM Genel Sekreteri Raporu’nun kabulünü memnuniyetle karşılamıştır. İki Taraf, uluslararası topluma, sivillere karşı işlenen menfur eylemlerin tekrarlanmasını engellemek ve failleri sorumlu tutmak için Filistin halkının korunmasına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirme çağrısında bulunmuştur.

7. İki Taraf, Filistin toprağının müsadere edilmesini, Filistinlilerin zorla yerlerinden edilmesini ve işgal altındaki Filistin topraklarında yasadışı yerleşim faaliyetlerinin genişletilmesini şiddetle kınamış ve İsrail’in yerleşim siyasetini derhal ve tamamen sonlandırmasını talep etmiştir. Taraflar, bu eylemlerin, çeşitli BM Güvenlik Konseyi kararlarında tekrar teyit edildiği üzere, uluslararası hukukun ciddi şekilde ihlalini teşkil ettiğini ve İsrail’in sürmekte olan işgali kuvvetlendirme niyetini yansıttığını vurgulamıştır. İki Taraf, İsrail’in Doğu Kudüs de dâhil olmak üzere, işgal altındaki Batı Şeria’daki yerleşim faaliyetlerinin müzakere temelini baltaladığını ve yaşatılabilir, hemhudut ve egemen bir Filistin devletinin kurulmasına karşı çok büyük bir tehdit ve engel oluşturduğunu yinelemiştir.

8. Türkiye ve Filistin, Gazze Şeridi’ne ve Filistin vatandaşlarına uygulanan insanlık dışı ablukanın insan haklarının yanısıra, uluslararası hukukun da aleni bir biçimde ihlali olduğunu tekrar teyit etmiştir. Taraflar, ablukanın derhal ve koşulsuz olarak kaldırılması ve Gazze Şeridi'ne ve Gazze Şeridi’nden insani yardım, ticari mallar ve insan akışına yönelik geçiş noktalarının açılması yönünde çağrıda bulunmuştur.

9. İki Taraf, Orta Doğu Barış Süreci'nde Filistinli mülteci sorununun önemini kabul etmiş ve bu durumun ilgili Birleşmiş Milletler kararlarına, özellikle de 194 (1948) sayılı Genel Kurul Kararına uygun olarak çözülmesi gerektiğini vurgulamıştır. Taraflar, Filistinli mültecileri yasal statülerinden mahrum etmeyi amaçlayan çabaları reddetmiştir.

10. Türkiye, Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı’nın (UNRWA) bu zor dönemdeki çabalarını destekleme ve ihtiyaçlarını karşılama konusunda elinden geleni yapma kararlılığını vurgulamıştır. Taraflar, 18 Mayıs 2018'de düzenlenen Olağanüstü İİT Zirvesi'nin İİT Sonuç Bildirisinde bahsekonu Vakıf'ın kuruluşuna yönelik güçlü desteğini bir kez daha yinelemiştir.

11. İki Taraf, Filistin’in ulusal birliğinin Filistin’in barış sürecindeki konumunu güçlendireceği ve Filistin davasına hizmet edeceği görüşünü paylaşmıştır. Türkiye, Filistin birliğinin sağlanmasına yönelik çabalara tüm desteği vermeye hazır olduğunun altını çizmiştir.

12. İki Taraf 4-5 Eylül 2018 tarihlerinde Ankara’da düzenlenen Türkiye-Filistin Ekonomik İşbirliği Konseyi Birinci Dönem Toplantısı’nda ortak fayda temelinde ikili ticari ve ekonomik ilişkileri güçlendirme ve genişletmeye yönelik karşılıklı isteklerini teyit etmiştir. İki taraf, ticaret ve ikili yatırım ilişkileri, özel sektör işbirliği, çoktaraflı işbirliği, ekonomik ve teknik işbirliği ile tarım, madencilik, su ve ormancılık, turizm ve kültür, bilgi ve haberleşme, ulaştırma, basın, eğitim, çevre, gençlik ve spor alanlarında işbirliğini daha da teşvik etme ve genişletme yönünde harekete geçme yönündeki güçlü iradelerini yinelemiştir.

13. İki taraf enerji sektörü ve enerjiye ilişkin eğitim konusunda işbirliğini geliştirme hususunda mutabık kalmıştır. Taraflar aynı zamanda, enerji sektöründeki olası fırsatları değerlendirmeye tabi tutma yönündeki istekliliklerini ifade ederek, Filistin’deki elektrik kesintilerinin olumsuz etkileriyle başa çıkmak için işbirliği yapmaya hazır olduklarını bildirmiştir.

14. İki taraf, Güvenlik İşbirliği Anlaşması’nda öngörüldüğü üzere, özellikle terör, mal ve göçmen kaçakçılığı, insan ve uyuşturucu madde ticareti olmak üzere, terör ve organize suçlarla mücadele etme ve sınıraşan ve organize suçları engelleme ve bunlarla mücadele etme konusundaki işbirliğini derinleştirme ve güçlendirme konusundaki kararlılıklarını teyit etmiştir.

15. İki taraf, halklarının arasındaki sosyal ve kültürel ilişkilerin çok iyi olduğunu ve kültür, gençlik ve spor, arşiv ve bilim alanlarındaki ilişkilerinin hukuki altyapısının tamamlandığını vurgulamıştır.

16. Türk tarafı, eğitim, yükseköğretim, sağlık ve mesleki eğitim alanlarında desteğini sürdürme yönündeki kararlılığını bir kez daha yinelemiştir. İki taraf bu ilişkilerin daha da geliştirilmesi yönündeki güçlü iradelerini ifade etmiştir.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ADINA

FİLİSTİN DEVLETİ

HÜKÜMETİ ADINA

Mevlüt ÇAVUŞOĞLU

Dışişleri Bakanı

Dr. Riad MALKİ

Dışişleri ve Yurtdışında Yaşayan Filistinliler Bakanı