Gine Bissau'nun Siyasi Görünümü

Gine ve Kabo Verde’nin Bağımsızlığı için Afrika Partisi (PAIGC), 1956 yılında Amilcar Cabral liderliğinde başlattığı isyan neticesinde 1973’te ülkenin büyük bir kısmının yönetimini ele geçirmiş ve 24 Eylül 1973’te tek taraflı olarak ilan edilen bağımsızlık, 1974’te uluslararası kabul görmüştür.

Gine Bissau’da bağımsızlığından bu yana yaşanan birçok darbenin ardından, 2009 yılında yapılan seçimlerde Cumhurbaşkanı Malam Bacai Sanha seçilmiştir. Adıgeçenin 2012 yılında vefatı sonrasında, düzenlenen Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turu sonrasında bir grup ordu mensubu tarafından darbe yapılmış, eski Başbakan ve Cumhurbaşkanı adayı Carlos Gomes Junior gözaltına alınmıştır.

Darbenin ardından, Manuel Serifo Nhamadjo 12 ay süresince geçiş dönemi Cumhurbaşkanı olarak görevlendirilmiştir. İki defa ertelenen Cumhurbaşkanlığı ve Parlamento seçimleri 18 Mayıs 2014'de gerçekleşmiş ve Cumhurbaşkanlığı seçiminin galibi PAIGC adayı José Mario Vaz iktidara gelmiştir. PAIGC Parti Başkanı Domingos Simões Pereira, 4 Temmuz 2014 tarihinde Başbakan olarak atanmış, Ulusal Meclis Başkanı olarak Cipriano Cassama göreve gelmiştir.

Bununla birlikte, dönemin Cumhurbaşkanı ve Başbakanı arasında Nisan 2015 itibariyle belirginleşen görüş farklılıkları ülkede ciddi bir siyasi krizin baş göstermesine neden olmuş, dönemin Cumhurbaşkanı Vaz 12 Ağustos 2015 tarihinde çıkarılan kararnameyle hükümeti azletmiştir. Bu dönemde uluslararası toplumun uzlaşı çabalarının bir sonucu olarak 14 Ekim 2016 tarihinde Konakri’de altı maddelik bir yol haritası açıklanmış, ancak kısmen uygulanabilmiştir.

10 Mart 2019 tarihinde yapılan genel seçimlerde PAIGC 102 üyeli Meclis’te 47 milletvekilliği kazanarak birinci sırada yer almıştır. Seçimlerde PAIGC’den ayrılan 15 milletvekilinin Ağustos 2018’de oluşturduğu Demokratik Değişim Hareketi (MADEM G-15) 27, Toplumsal Yenilenme Partisi (PRS) 21, Birleşik Halk Meclisi-Gine Bissau Demokratik Partisi (APU-PDGB) 5, Yeni Demokrasi Partisi (PND) ve Değişim için Birlik Partisi (UM) 1’er sandalye kazanmıştır.

2016-2018 yıllarında dönemin Devlet Başkanı Vaz’ın Başbakanı olarak görev yapan ve 2018 yılında 15 milletvekiliyle birlikte iktidardaki PAIGC’den ayrılarak MADEM G-15 hareketini kuran Umaro Sissoco Embaló 2019 yılında gerçekleşen seçimlerin ikinci turunda Cumhurbaşkanlığı görevine seçilmiştir. İktidar partisi PAIGC adayı Domingos Simões Pereira seçim sonuçlarına itiraz etmiş, ancak sonuç alamamıştır. Cumhurbaşkanı Embaló 27 Şubat 2020 tarihinde göreve başlamıştır.