Türkiye - Namibya Siyasi ve Ekonomik İlişkileri

Türkiye ile Namibya arasında mevcut dostane ilişkilerin temeli, Namibya'nın bağımsızlık ve özgürlük mücadelesinin başladığı 1960'larda BM platformlarında ülkemiz tarafından verilen desteğe kadar uzanmaktadır. Türkiye, Namibya’nın siyasi tarihinde bir dönüm noktası olan ve ülkedeki manda rejiminin sona ermesini öngören BM Genel Kurulu’nun 1966 tarih ve 2145 sayılı Kararına, Batı Grubu’na mensup tek “Ortak Sunucu” olarak katılmıştır. Türkiye, anılan kararın ardından 1967’de kurulan BM Güneybatı Afrika (daha sonra Namibya) Konseyi’nin kurucu üyeleri arasında yer almış ve Konsey bünyesinde oluşturulan BM Namibya Fonu ile Namibya Enstitüsüne de özlü katkılarda bulunmuştur.

Namibya ile diplomatik ilişkilerimiz ise 12 Kasım 1997 tarihinde tesis edilmiştir. Windhoek Büyükelçiliğimizin 4 Ocak 2012 tarihinde faaliyete geçmesiyle ikili ilişkilerimiz farklı bir düzeye yükselmiştir. Namibya’nın Berlin Büyükelçiliği ülkemize akreditedir. Ayrıca ülkemizin Swakopmund Fahri Konsolosu, Namibya’nın ise Ankara ve İstanbul’da birer Fahri Konsolosu bulunmaktadır.

TİKA Windhoek Koordinasyon Ofisi iki ülke arasında imzalanan anlaşma kapsamında 2014 yılından bu yana faaliyet göstermektedir. Şimdiye kadar eğitim, sağlık, tarım ve kurumsal kapasite geliştirme alanlarında 110’dan fazla proje tamamlamıştır.

İki ülke arasında şimdiye kadar gerçekleştirilen en üst düzeyli ziyaret, 28 Mart-1 Nisan 2024 tarihleri arasında TBMM Meclis Başkanımız Sayın Numan Kurtulmuş’un daveti üzerine Namibya Ulusal eski Meclis Başkanı Prof. Dr. Peter Katjavivi tarafından ülkemize gerçekleştirdiği ziyarettir.

İki ülke Dışişleri Bakanları, 2016 yılında İstanbul’da düzenlenen Dünya İnsani Zirvesi, 2017 ve 2019 yıllarında New York’da BM Genel Kurulu toplantıları ve son olarak 2024 yılında 3. Antalya Diplomasi Forumu marjında görüşmeler gerçekleştirmişlerdir.

Ülkemizde düzenlenen uluslararası toplantılara Namibya’dan Bakan düzeyinde katılım olmaktadır.

Dışişleri Bakanlıkları arasındaki Siyasi İstişarelerin ilki 29 Ağustos 2014’te Windhoek’ta, ikincisi 11 Eylül 2019’da Ankara’da, üçüncüsü 7 Ekim 2022’de çevrimiçi olarak ve dördüncüsü 17-18 Ekim 2024’te Windhoek’ta yapılmıştır.

2014 tarihli Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması kapsamında kurulan Karma Teknik ve Ekonomik Komisyon’un (KTEK) Toplantısı ilki 22-23 Temmuz 2019’da Windhoek’ta düzenlenmiştir. Türkiye-Namibya İş Konseyi 2016 yılında kurulmuş olup, Türkiye kanadını DEİK Namibya kanadını ise Namibya Yatırım Tanıtım ve Teşvik Kurulu - NIPDB temsil etmektedir. İş Konseyi 2018 yılında, 2019 yılında, 2020 yılında ve 2023 yılında çeşitli toplantılar vesilesiyle biraya gelmiştir. DEİK’in daveti üzerine NIPDB 16-18 Aralık 2024 tarihlerinde İstanbul’a ziyaret ederek temaslarda bulunmuştur.

İki ülke arasındaki doğrudan ticaret hacmi 2024 yılında 12,1 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir (ithalat: 1,2 milyon ABD Doları; ihracat: 10,9 milyon ABD Doları). İki ülke arasında doğrudan yapılan ticarete ilaveten Güney Afrika Gümrük Birliği kapsamında Namibya’ya GAC üzerinden gelen ama ikili ticari rakamlara yansımayan ticaret de bulunmaktadır. Türkiye, Namibya’ya, petrol yağları, çinko cevheri, karbonat, kablo, fiber optik kablo, taş, metal ayıklama, tasnif makinaları, halı, gıda, giyim, ilaç, sakatat, mobilya ve mobilya aksamı, lif levhalar, karayolu taşıtları aksamı ihraç etmektedir. Türkiye, Namibya’dan, odun kömürü, florspat, elektronik entegre devreler, doğal grafit ithal etmektedir.

Namibya’da 10 civarında iş insanımız bulunmakta olup, iş sektörleri odun kömürü, mermer, ticaret ve elmastır.

Ülkemiz burslarından şimdiye kadar 14 öğrenci yararlanmış olup, 4’ü halen eğitimlerine devam etmektedir. Türkiye bursları mezunları 2020 yılında Türkiye-Namibya Mezunlar Derneği’ni (TURNAM) kurmuştur.