Moritanya’nın Ekonomik Görünümü

Moritanya, 1990’larda borç yükü altına girmiş, 2000’lere gelindiğinde IMF’nin de yer aldığı uluslararası borç programları kapsamında mali disiplini temin etmeye yönelik yapısal reformlar ve yabancı yatırımcıları teşvik amacıyla yeni düzenlemeler yapmıştır.

2009-2014 yılları arasında siyasal istikrar ve gerçekleştirilen reformların etkisiyle ortalama %5-6’lık bir büyüme yakalanmakla beraber, ekonominin kırılgan yapısı değişmemiştir. Uluslararası emtia fiyatlarındaki düşüş nedeniyle büyüme oranı 2015 yılında aniden %1,4’e gerilemiş ve 2016 yılında %2 seviyesinde kalmıştır. Bilahare 2017’de %3.5’e, 2018’de %4.53’e, 2019’da ise %5.76’ya yükselmiştir. Covid-19 salgını nedeniyle 2020’de -%1,76’lık eksi büyüme yaşayan ülke, 2021 yılında ekonomisini toparlayarak %2.30 büyüme oranı yakalamıştır.

Ekonominin madencilik (demir, altın ve bakır) ve balıkçılık gibi sadece belli sektörlere yoğunlaşması ülkenin karşı karşıya kaldığı en önemli sınamalar arasındadır. Çeşitliliğin yetersiz olmasının yanı sıra kayıt dışılığın yüksek olması ve hukuki altyapı eksikliği de ülkenin rekabet gücünün gelişmesini engelleyen faktörlerdendir.

Topraklarının %98'inin çöl olması nedeniyle tarıma elverişli değildir, buna karşın özellikle ülkenin güney kesimlerinde yoğunlaşan tarımsal üretim ekonomide %20’nin üzerinde bir paya sahiptir. Sanayi üretiminin GSMH içerisindeki payı 2016 yılı verilerine göre %30 seviyesinde olmasına rağmen bunun yaklaşık %17 gibi büyük bir payı madencilik faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır.

Demir madenleri devlet şirketi SNIM (Milli Sanayi ve Madencilik Şirketi) tarafından işletilmekte olup, altın, petrol gibi diğer madenler ise yabancı firmalarca işletilmektedir. SNIM, yüksek tenörlü demir cevherlerine sahip olup yıllık 12-13 milyon tonluk üretim/satış seviyesiyle bütün Afrika’da en büyük ikinci üretici konumundadır ve tek başına ekonominin %15-20’sini oluşturmaktadır. Demirin yanısıra bakır ve altın da diğer önemli ihraç ürünleri arasındadır. Balıkçılık sektörü Devlet Bütçesinin %30’unu, gayri safi yurtiçi hasılanın %6’sını teşkil etmekte olup, 40 bin kişiye istihdam sağlamaktadır.

Petrol üretimi 2,2 milyon varille ekonominin ancak %2-3’ünü oluşturmaktadır. Ancak son yıllarda yabancı şirketlerce yapılan aramalarda kıyıda/açık denizde ve Moritanya ile Senegal deniz sınırlarının kesiştiği bölgede önemli miktarda doğal gaz ve petrol varlığı tespit edilmiştir. Bulunan doğal gaz ve petrolün 2023 yılının ikinci çeyreğinden itibaren çıkarılmaya başlanması öngörülmektedir. Beklenen ölçüde üretilebilir rezerv olması ve gerekli yatırımların yapılması halinde bahsekonu keşif ülke ekonomisinde ciddi değişimlere sebep olabilir ve ülkeyi net enerji ihracatçısı yapabilir.

Başlıca ihraç ürünleri : Demir, bakır, altın ve balık ürünleri

Başlıca ithal ürünleri : Makine-teçhizat, dayanıklı tüketim malları ve petrol ürünleri