Sayın Büyükelçilerim,

Sayın Basın Mensupları,

Değerli Konuklar,

Hoşgeldiniz.

Bugün, merhum Büyükelçi Gündüz Aktan anısına Bakanlığımız tarafından hazırlanan “Gündüz Aktan, Söyledikleri ve Yazdıkları” başlıklı kitabın tanıtımı için biraraya geldik.

Bu toplantı, aynı zamanda, Büyükelçi Aktan’ı anmak için güzel bir vesiledir.

Bu çerçevede, Aktan ailesini – Ülkü hanım, Uygar ve Nazan, sizleri – Bakanlıkta görmekten duyduğum memnuniyeti ifade etmek istiyorum. Kitabın yayına hazırlanmasına verdiğiniz destek için sizlere teşekkürlerimizi sunuyoruz.

Değerli Aktan Ailesi, Değerli Konuklar,

Gündüz Aktan, diplomat, köşe yazarı/gazeteci ve siyasetçi olarak ülkesine hizmet etmiş ve önemli katkılarda bulunmuş çok değerli bir Büyükelçimiz ve aydınımızdır.

Büyükelçi Aktan, diplomasinin özünü oluşturan insan unsurunu ön planda tutarak, sorunların bilgi temelinde barışçıl çözümünü temel alan bir yaklaşım her zaman ortaya koymuştur.

Üslubu, sözlü ve yazılı hitabet sanatının tüm inceliklerini yansıtmıştır.

Onu istisnai kılan, kültürel donanımı ile diplomasi araçlarına hâkimiyetini ustalıkla birleştirebilmesiydi.

Bu meziyetleri ve yurtseverliğiyle, Türkiye’nin her zemindeki çıkarlarını en iyi şekilde korumayı ve savunmayı bilmiştir.

Muhatabı olduğu yabancı meslektaşları kendisinden her daim sitayişle bahsetmişler, bu da bizim için ayrı bir gurur kaynağı olmuştur.

Kendisiyle aynı dönemde Bakanlıkta çalışma fırsatını yakalamış olmaktan dolayı bizler kendimizi şanslı addediyoruz.

Genç meslektaşlarımız da önlerinde böyle bir rol modeli bulunduğu için şanslıdırlar. Gündüz Aktan, profesyonel diplomasi etiği, bilgi donanımı, fikir zenginliği, sağduyusu ve alçakgönüllülüğüyle genç meslektaşlarımız için kıymetli bir örnektir.

Değerli Aktan Ailesi, Değerli Konuklar,

Gündüz Aktan’ı mesleğimizin devrimcisi olarak nitelendirebiliriz. Diplomasi geleneğimiz Gündüz Aktan’ın dinamik ve genel kabulleri sorgulayan tavrından geniş ölçüde yararlanmıştır.

Bilgisinin derinliği, geniş bir tarih ve edebiyat okumasına, uluslararası hukuktan ve siyaset biliminden psikoloji ve hafıza incelemelerine kadar uzanan çok-disiplinli bir yaklaşımla oluşmuştur.

Konuları hep çok boyutlu ele almış ve şahsen araştırmış, yanıtlara ulaştıkça da, yeni sorular ve yöntemler ortaya koymuştur.

Bunu yaparken de, dış politikamızın gündemindeki konulara uluslararası düzeyde yankı ve emsal yaratan katkılarda bulunmuştur.

Gündüz Aktan’ın son dönemdeki yazı ve beyanatlarında işlediği konular arasında Ermeni meselesi belirli ölçüde ön plana çıkmıştır.

Türk diplomasisinin bu en önemli dosyalarından birinde, alışılmış paradigmalarla yetinmeyerek, konuyu tüm boyutlarıyla incelemiştir. Büyük titizlikle sürdürdüğü çalışmalar sonucunda, 1915 olaylarını soykırım olarak tanımlamanın yanlışlığını tarihi, hukuki, siyasi, ahlaki ve psikolojik boyutlarıyla ortaya koymuştur.

Yaklaşımında, mevcut uzlaşmazlığın giderilmesinin insani ve ahlaki önemini kavramış adil ve akil bir aydının gönül vermişliği de mevcuttur.

Değerli Aktan Ailesi, Değerli Konuklar,

Kitapta yer verilen 28 metin daha ziyade 1991-1995 yılları arasında Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi Nezdinde Daimi Temsilci olarak görev yaptığı yıllarda kaleme alınanlardan özenle seçilmiştir.

Geniş kitlelere ulaşmak amacıyla İngilizce ve Türkçe basılan bu kitap, insan hakları, ırkçılık, terörizm ve Ermeni meselesine odaklanmaktadır.

Ayrıca, kitabın içerisinde, değerli ailesinin yanısıra Büyükelçi Özdem Sanberk ve Prof. Vamık Volkan ile artık aramızda bulunmayan merhum Büyükelçi Yaman Başkut ve Büyükelçi Yüksel Söylemez’in kendisi hakkındaki görüş ve anılarını aktardıkları güzel bir bölüm de yeralmaktadır.

Değerli Aktan Ailesi, Değerli Konuklar,

Büyükelçi Aktan’ın fikir, tespit ve değerlendirmelerinin yeni kuşaklara aktarılması Bakanlığımızca bir görev telakki edilmiş ve gördüğünüz kitap ortaya çıkmıştır.

Yurtdışında bulunması sebebiyle bugün bizlerle olamayan eski Müsteşarımız Büyükelçi Ertuğrul Apakan, bana gönderdiği mesajda, Gündüz Aktan’ın Türk düşünce tarihinde layık olduğu yeri bulacağına inandığını belirtmiştir. Buna gönülden katılıyorum. Gündüz Aktan sadece bir diplomat ve yazar değil, aynı zamanda bir filozoftu. Türk düşünce tarihinde de mutlaka hak ettiği yeri alacaktır.

Dışişleri camiasında yetişerek hem bize hem ülkemizin entelektüel birikimine önemli katkıları olmuş müstesna bir Büyükelçimizin anılmasına bu mütevazı kitap vasıtasıyla bir nebze katkıda bulunabildikse, ne mutlu bize.

Ruhu şad olsun.

Teşekkür ederim.