Araştırmalar, Kazılar ve Film Çekimlerinde İzlenmesi Gereken İşlemler

Yabancı uyruklu araştırmacıların ve film yapımcılarının ülkemizde araştırma, inceleme, arkeolojik kazı, film çekimi ve benzeri çalışmaları yapmaları, 10 Kasım 2003 tarih ve 25285 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6 Ekim 2003 tarih ve 2003/6270 sayılı “Türkiye’de İlmi Araştırma, İnceleme Yapmak ve Film Çekmek İsteyen Yabancılar Veya Yabancılar Adına Müracaat Edenler ile Yabancı Basın-Yayın Mensuplarının Tabi Oldukları Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar”ı (Ek.A) belirleyen Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca gerçekleştirilmektedir.

Sözkonusu Bakanlar Kurulu Kararıyla, yabancı araştırmacıların ülkemizde yapacakları araştırmalar ve film çekimlerine ilişkin başvuruların doğrudan ilgili kuruluşa yapılması ve 5 gün içinde cevaplandırılması esası getirilmiştir. Bu kuralın istisnasını teşkil eden araştırmalar aşağıda belirtilmiştir.

Konusu “arkeolojik kazı”, “yüzey araştırması”, "sualtı arkeolojisi" ve "tapu ve kadastro kayıtları" olan araştırmalar 4 Nisan 1988 tarih ve 88/12839 sayılı Kararnamede öngörülen esaslar çerçevesinde eski uygulamaya tabi olacaktır. Dolayısıyla, bu kategorilere giren araştırmacıların “başvuru formları” ile yaptıkları müracaatlar ilgili bakanlık ve kuruluşlarımıza iletilmek üzere Bakanlığımıza gönderilecek ve sonuçlandırılan başvuruların Bakanlığımız tarafından, başvurunun yapıldığı makama bağlı olarak, Türkiye Cumhuriyeti dış temsilciliklerine veya araştırmacının Türkiye’deki temsilciliğine bildirilmesi uygulamasına aynen devam edilecektir. (Ek.D)

“Arkeolojik kazılar”, “yüzey araştırmaları”, "sualtı arkeoloji araştırmaları" ile tapu kadastro kayıtlarında yapılacak araştırmalar dışında kalan, Türkiye'de; karada, havada, denizde, akarsu ve göllerde, arkeolojik, tarihi, jeolojik, sosyolojik ve tabiata ait konularda yapılacak tüm araştırma ve incelemeler ile bilimsel amaçlı film ve fotoğraf çekimlerine ilişkin başvurular, araştırma veya çalışmanın yapılacağı mahaldeki birime veya birimin bağlı olduğu idareye araştırmacı tarafından bizzat posta, faks, elektronik posta aracılığı ile Ek.B'deki Örnek-I Başvuru Formu'yla doğrudan yapılacaktır.

Yabancı araştırmacıların doğrudan yapacakları izin başvurularına, ilgili birim veya birimin bağlı olduğu idare keza, posta, faks, elektronik posta aracılığı ile doğrudan yanıt verecektir.

Başvuru sahibinin ilgili birime veya birimin bağlı olduğu idareye doğrudan başvurabilmesi için gerekli irtibat adresleri ve iletişim bilgileri, bakanlık, kurum ve kuruluşlarımız itibariyle ilişikte sunulmuş olup, bu bilgiler başvuru sahiplerine verilecektir. (Ek.E)

Yukarıda 3. maddede belirtilen konular dışındaki tanıtım amaçlı ses bandı, video kayıt ve belgesel film çekimleri ile ticari film çekimleri için başvurular, Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif ve Sinema Hakları Genel Müdürlüğü'ne Ek.C'deki Örnek-II Başvuru Formu'yla doğrudan yapılacaktır.

Bilimsel araştırma, inceleme ve arkeolojik kazılar dışında kalan her türlü konuda, kamuya açık yerlerde, yabancı gazeteciler ile radyo ve TV muhabirlerinin haber ve bilgi toplamaları, olay ve faaliyetleri izlemeleri, mülakat yapmaları, fotoğraf çekmeleri, ses bandı, video ve film almalarıyla ilgili esaslar, eski düzenlemede olduğu gibi Bakanlığımız Enformasyon Genel Müdürlüğü ile Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü tarafından müştereken yürütülmeye devam edilecektir.

İçişleri Bakanlığımız, yabancı araştırmacıların “doğrudan” yapacakları başvuruların olumlu karşılanması durumunda, araştırmalarını ifa etmek için ülkemizde bulunacak yabancıların ülkemizde ikametlerine ilişkin yeni esaslar belirlemiştir. Buna göre;

a) Doğrudan ilgili birime başvurarak olumlu yanıt alan vizeye tabi yabancı araştırmacıya, birimin uygun gördüğü araştırma süresi ile sınırlı “araştırma" vizesi Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri tarafından resen verilecektir (sözkonusu süre, araştırmacının ilgili birimden aldığı ve Türkiye Cumhuriyeti dış temsilciliğine ibraz edeceği belgede belirtilecektir).

b) Vizeye tabi olmayan ve vize muafiyeti ile ülkemize giriş yapabilen araştırmacılar, bu vize muafiyetinin sağlamış olduğu ikamet süresince araştırmalarını yapabileceklerdir.

c) Gerek vize alıp gerek vize muafiyeti ile ülkemize gelen araştırmacılar, vize ikamet süreleri araştırmalarını tamamlamalarına yetmez ve araştırma yaptıkları birimden araştırmalarını uzatma izni alabilirlerse, mahalli İl Emniyet Müdürlüğüne başvurarak ikamet tezkeresi almak durumundadırlar. İkamet tezkereleri, İl Emniyet Müdürlüklerince resen verilecektir.

Bu hususlar doğrudan başvuruda bulunacak araştırmacılara ilgili birim veya idare tarafından gönderilecek olan, evvelce kullanılan başvuru formlarından farklı ve örneği ilişik formda da esasen belirtilmiştir.

Doğrudan başvurularda Büyükelçiliklerce veya Konsolosluklarca başvuru sahibine araştırma konusuna göre başvurması gereken kurumun iletişim adresleri verilecek ve araştırmacı eğer vizeye tabi ise, birimden veya idareden olumlu yanıt alması halinde araştırma süresi ile geçerli vize dış temsilciliklerimiz tarafından ita edilecektir.

Ekler:

A. 6 Ekim 2003 tarih ve 2003/6270 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
B. Bilimsel, Jeolojik Araştırma ve İncelemeler Başvuru Formu
C. Film Çekim Başvuru Formu
D. Kazı, Yüzey Araştırmaları ve Sualtı Arkeolojisi Başvuru Formu
E. İlgili kuruluşların irtibat adresleri

Turizm ve Spor Amacıyla Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kapsamında Bulunan Dağlara Çıkışlara İlişkin Protokol

Yabancı uyruklu kişilerin ülkemizde 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu kapsamındaki dağlara çıkışları, Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Yönetmeliğinin 9. maddesinde belirtilen esas ve usuller dahilinde izne tabidir.

a) Yabancı uyruklu kişilerin yurtdışındaki temsilciliklerimiz veya yurtiçindeki kendi temsilcilikleri aracılığıyla Dışişleri Bakanlığına yaptıkları başvurularda, talebi alan kurum, yapılan başvuruları kendi görüşüyle birlikte İçişleri Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, MİT Müsteşarlığı, Ağrı ve Iğdır Valiliklerine iletir.

b) Seyahat acentalarının, turizm ve spor amaçlı olarak tur kapsamında yabancıları Ağrı Dağı’na götürmek istemeleri halinde, talepleri Kültür ve Turizm Bakanlığı aracılığıyla İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, MİT Müsteşarlığı, Ağrı ve Iğdır Valiliklerine iletilir.

c) Gerçek ve tüzel kişiler tarafından düzenlenecek ulusal ve uluslararası organizasyonlarda, organizasyon talebi Ağrı ve Iğdır Valiliklerine bildirilir. İzin talepleri uygun bulunduktan sonra çıkış yapılır. İzinsiz çıkış yasaktır.

Kişi ve kuruluşların yukarıdaki bentlerde belirtilen müracaatlarının seri bir şekilde sonuçlandırılabilmesi açısından izin taleplerini organizasyondan yurtdışından en az 30 gün, yurtiçinden ise en az 15 gün önceden yapmaları ve amacına uygun vize almaları gerekir. Türkiye’de en az 6 ay geçerli ikamet tezkeresi hamili olan yabancılardan amacına uygun vize şartı aranmaz.

Büyük ve Küçük Ağrı Dağına Çıkışlar;

a) Büyük Ağrı Dağına çıkışlar;

(1) Doğubeyazıt/Topçatan Köyü-Eli Çiftliği veya
(2) Iğdır/Korhan Yaylası-Küp Gölü rotasından yapılır.

b) Küçük Ağrı Dağına çıkışlarda yalnızca Güney-Batı güzergahı kullanılır. Doğu cephesinden çıkışa izin verilmez.

c) Bu kısıtlamalar olağanüstü hallerin dışında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına uygulanmaz. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları dağın Iğdır ili sınırları içinde kalan cephesinden de çıkış yapabilir. Ancak, Küçük Ağrı Dağı için yalnız yukarıda belirtilen güzergah kullanılır.

Dağa çıkış işlemlerinin tamamlanması ile yükümlü olan mahallî makamlar hafta sonları ve tatil günleri de Ağrı Dağı’na çıkış işlemlerini yürütürler.