Türkiye - Ermenistan Siyasi İlişkileri

Türkiye, 21 Eylül 1991 tarihinde bağımsızlığını ilan eden Ermenistan’ı 16 Aralık 1991 tarihinde tanımış; Ermenistan’ın bölgesel kuruluşlar, uluslararası toplum ve Batılı kurumlarla bütünleşmesi yönünde çaba harcamıştır. Bu çerçevede Ermenistan, Türkiye tarafından Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’na (KEİ) kurucu üye olarak davet edilmiştir. Ancak, Ermenistan’ın Azerbaycan’a saldırmasıyla başlayan Karabağ Savaşı Türkiye ve Ermenistan arasında diplomatik ilişkilerin tesis edilmesini ve ikili ilişkilerin gelişmesini engellemiş; Ermenistan’ın 1993 yılında Azerbaycan’ın Kelbecer bölgesini işgal etmesi üzerine Türkiye ile Ermenistan arasındaki sınır kapatılmıştır.

Türkiye, 2008 yılında Ermenistan’la ilişkilerinin normalleştirilmesi yönünde bir girişimde bulunmuştur. İki ülke 2009 yılında Zürih Protokollerini imzalamışsa da Ermenistan Anayasa Mahkemesinin Protokolleri Anayasa’ya aykırı bir şekilde uygulanamayacağına dair 2010 yılındaki kararı ve Ermenistan’ın o dönemdeki Cumhurbaşkanı Sarkisyan’ın Şubat 2015’te sözkonusu Protokolleri Ermenistan Parlamentosu’ndan geri çekmesiyle süreç sonuçsuz kalmıştır.

Bilahare II. Karabağ Savaşı sonrasında oluşan uygun siyasi konjonktür çerçevesinde, Ermenistan’la ilişkilerin kademeli olarak normalleştirilmesi için önkoşulsuz olarak doğrudan diyaloğa başlanmıştır. Bu çerçevede, tarafımızdan Büyükelçi Serdar Kılıç, Ermenistan’dan ise Milli Meclis Başkan Yardımcısı Ruben Rubinyan Türkiye-Ermenistan Normalleşme Özel Temsilcileri olarak görevlendirilmişlerdir. Temsilcilerin yaptığı bir dizi görüşme sonrasında, doğrudan uçuşlar başlamış, hava yolu ile kargo taşımacılığı mümkün hale gelmiş ve Ermenistan’ın resmi kurumlarına ait web siteleri hariç, Türkiye’den kullanıcıların Ermenistan’daki web sitelerine erişimi önündeki engel kaldırılmıştır.

Ermenistan’la normalleşme sürecine ilişkin adımlarımız Azerbaycan’la yakın istişare içinde yürütülmektedir.