Türkiye, 21 Eylül 1991 tarihinde bağımsızlığını ilan eden Ermenistan’ı 16
Aralık 1991 tarihinde tanımış; Ermenistan’ın bölgesel kuruluşlar,
uluslararası toplum ve Batılı kurumlarla bütünleşmesi yönünde çaba
harcamıştır. Bu çerçevede Ermenistan, Türkiye tarafından Karadeniz Ekonomik
İşbirliği Teşkilatı’na (KEİ) kurucu üye olarak davet edilmiştir. Ancak,
Ermenistan’ın Azerbaycan’a saldırmasıyla başlayan Karabağ Savaşı Türkiye ve
Ermenistan arasında diplomatik ilişkilerin tesis edilmesini ve ikili
ilişkilerin gelişmesini engellemiş; Ermenistan’ın 1993 yılında
Azerbaycan’ın Kelbecer bölgesini işgal etmesi üzerine Türkiye ile
Ermenistan arasındaki sınır kapatılmıştır.
Türkiye, 2008 yılında Ermenistan’la ilişkilerinin normalleştirilmesi
yönünde bir girişimde bulunmuştur. İki ülke 2009 yılında Zürih
Protokollerini imzalamışsa da Ermenistan Anayasa Mahkemesinin Protokolleri
Anayasa’ya aykırı bir şekilde uygulanamayacağına dair 2010 yılındaki kararı
ve Ermenistan’ın o dönemdeki Cumhurbaşkanı Sarkisyan’ın Şubat 2015’te
sözkonusu Protokolleri Ermenistan Parlamentosu’ndan geri çekmesiyle süreç
sonuçsuz kalmıştır.
Bilahare II. Karabağ Savaşı sonrasında oluşan uygun siyasi konjonktür
çerçevesinde, Ermenistan’la ilişkilerin kademeli olarak normalleştirilmesi
için önkoşulsuz olarak doğrudan diyaloğa başlanmıştır. Bu çerçevede,
tarafımızdan Büyükelçi Serdar Kılıç, Ermenistan’dan ise Milli Meclis Başkan
Yardımcısı Ruben Rubinyan Türkiye-Ermenistan Normalleşme Özel Temsilcileri
olarak görevlendirilmişlerdir. Temsilcilerin yaptığı bir dizi görüşme
sonrasında, doğrudan uçuşlar başlamış, hava yolu ile kargo taşımacılığı
mümkün hale gelmiş ve Ermenistan’ın resmi kurumlarına ait web siteleri
hariç, Türkiye’den kullanıcıların Ermenistan’daki web sitelerine erişimi
önündeki engel kaldırılmıştır.
Ermenistan’la normalleşme sürecine ilişkin adımlarımız Azerbaycan’la yakın
istişare içinde yürütülmektedir.