Siyasi İlişkiler

Türkiye-Çek Cumhuriyeti ilişkileri, Çekoslovakya’yla 1924'te diplomatik ilişkilerimizin kuruluşundan bugüne kadar, ülkenin Almanya işgali altında bulunduğu 1939-1945 dönemindeki kesinti ve takip eden Soğuk Savaş yıllarının durağanlığı bir yana bırakılırsa, daima dostane olmuştur.

Çekoslovakya'nın demokrasiye geçtiği 1989'dan itibaren de ilişkilerimize istikrarlı bir gelişme eğilimi hâkim olmuştur. Çekoslovakya'nın bölünmesinden sonra 1 Ocak 1993'te kurulan Çek Cumhuriyeti, tarafımızdan aynı gün tanınmıştır.

Cumhurbaşkanı düzeyindeki son ikili ziyaretler, Mayıs 2009’da ülkemizden Çekya’ya ve Şubat 2012’de Çekya’dan ülkemize yapılmıştır. Başbakan düzeyinde son ziyaret dönemin Başbakanı Babiš tarafından 2-4 Eylül 2019’da ülkemize gerçekleştirilmiştir.

Dönemin Çekya Dışişleri Bakanı Lubomir Zaoralek 13 Aralık 2016’da ülkemizi ziyaret etmiştir. Sayın Bakanımız ise 10-11 Haziran 2022 tarihlerinde Çekya’ya resmi bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Sözkonusu ziyaret Dışişleri Bakanı düzeyinde 13 yıl aradan sonra Çekya’ya gerçekleştirilen ilk ziyaret olmuştur.

Ekonomik İlişkiler

İkili Ticaretimiz (milyon ABD Doları)

Kaynak: Ticaret Bakanlığı

İhraç edilen başlıca ürünler Mücevher, karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, alüminyumdan çubuklar ve profiller, giyim eşyası

İthal edilen başlıca ürünler Otomobiller, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, karayolu taşıtları için aksam ve parçalar, elektrikli cihazlar, monitörler ve projektörler, büro makineleri ve otomatik veri işleme makineleri

Çekya ile ikili ticaret hacmi hedefimiz 5 milyar Dolar olarak belirlenmiştir. 2021 yılı itibariyle ticaret hacmimiz 4,35 milyar Dolara ulaşmıştır. 2022 yılının ilk on ayında ise ticaret hacmimiz 3,91 milyar Dolar olarak gerçekleşmiştir.

Türkiye-Çekya 7. Dönem Karma Ekonomik Komisyon (KEK) toplantısı 17 Ekim 2019 tarihinde Prag'da düzenlenmiştir.

Türkiye ve Çekya arasında Ekonomi ve Ticaret Ortak Komitesi (ETOK) 17 Haziran 2021 tarihinde imzalanan deklarasyon ile teşkil edilmiştir. Mekanizmanın I. Dönem Toplantısı İş Forumu ile birlikte, Çekya Sanayi ve Ticaret Bakanı Jozef Sikela ve Sayın Ticaret Bakanımız Mehmet Muş eşbaşkanlıklarında 20-21 Ekim 2022 tarihlerinde ülkemizde gerçekleştirilmiştir.

Çek Cumhuriyeti’nin 2002-2022 Eylül döneminde ülkemizdeki doğrudan yatırım miktarı 655 milyon Dolar’dır. Ülkemizde 86 adet Çekya sermayesine sahip şirket faaliyet göstermektedir. Çek firmaları yatırımlarını enerji sektörüne yoğunlaştırmıştır. Ayrıca ilaç sektöründe faaliyet gösteren Çek firmaları da bulunmaktadır.

Ülkemizin 2002-2022 Eylül döneminde Çek Cumhuriyeti’ndeki doğrudan yatırım miktarı 21 milyon Dolar’dır. Çekya’da 98 Türk firması faaliyet göstermektedir. Genelde ticaret ve hizmet sektöründe aktif durumdaki Türk firmalarının çoğu “fast food”, turizm, tekstil ve hediyelik eşya sektörlerinde faaliyet gösteren küçük ölçekli/esnaf işletmesi niteliğindedir.

Türkiye 2019 yılında Çek Cumhuriyeti'nde en fazla tercih edilen turizm destinasyonu konumuna yükselmiş, yaklaşık 311 bin Çek turist ülkemizi ziyaret etmiştir. 2022 Ekim ayı itibariyle de yaklaşık 285 bin Çek turist ülkemize gelmiştir.

Kültür, Eğitim ve Konsolosluk İlişkileri

Çekya ve Avrupa’nın en eski üniversitelerinden Prag Charles Üniversitesi’nde lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim veren bir Türkoloji kürsüsü 2008 yılında faaliyet göstermeye başlamıştır.

2014-2021 döneminde Erasmus+ Programı çerçevesinde 924 Çek öğrenci ülkemize gelmiş, 5.758 Türk öğrenci Çekya’ya gitmiştir. Program kapsamında Çekya, Türk öğrencilerin gittiği ülkeler arasında beşinci, Türkiye'ye katılımcı gönderen ülkeler arasında ise onuncu sırada yer almıştır.

Çek Cumhuriyeti’nde yaklaşık 4.500 vatandaşımız yaşamaktadır.

Birinci Dünya Savaşı'nda Rus ordusuyla savaşan Avusturya-Macaristan ordusuna yardım amacıyla Ağustos 1916'da Çanakkale’den gönderilen 15’inci Kolordu'ya mensup, Galiçya cephesinde yaralanarak veya hastalanarak şehit olan yaklaşık 5.000 askerimizden 508'i Pardubice, 387'si Hodonin ve 295'i de Vallaske Mezirici kentlerindeki şehitliklerde yatmaktadır.

Çekya’da Prag Büyükelçiliğimizin yanısıra, Ostrava ve Brno şehirlerinde faal; Pilsen’de münhal Fahri Konsolosluğumuz bulunmaktadır.

Çekya’nın ise ülkemizde Büyükelçiliği ve İstanbul Başkonsolosluğu ile Mersin ve Antalya’da faal, İzmir’de münhal Fahri Konsoloslukları bulunmaktadır.