Malta'nın Siyasi Görünümü

Bir Cumhuriyet olan Malta’nın yönetim biçimi parlamenter demokrasidir. Cumhurbaşkanı Temsilciler Meclisi tarafından 5 yıllık bir dönem için seçilir.

Malta’da, tek dereceli dar bölge seçimleriyle belirlenen 67 milletvekilinden oluşan bir Parlamento (Temsilciler Meclisi) bulunmaktadır.

21 Eylül 1964’te Birleşik Krallık sömürgeliğinden kurtularak bağımsızlığını ilan eden Malta’da siyasal yapı, geleneksel olarak iki partili sisteme dayanmaktadır. Hıristiyan demokrat çizgideki Milliyetçi Parti (PN), önceleri sosyalist şimdiyse sosyal demokrat çizgide olan İşçi Partisi (PL) Malta’nın en önemli iki siyasi partidir.

Bağımsızlığın ilanından 1971 yılında İşçi Partisi’nin seçimleri kazanmasına kadar geçen süreçte, Birleşik Krallık ve diğer NATO ülkeleriyle yakın iş birliği politikası izlemiştir. İşçi Partisi Hükümeti, 1980 yılında tarafsızlığını ilan etmiş ve Bağlantısızlar Hareketi’nin aktif bir üyesi olmuştur.

1987’de yapılan seçimleri kazanan Milliyetçi Parti ise, ABD ve Avrupa ile yakın ilişkilere dayalı tarafsızlık ve bağlantısızlık politikası izlemiştir. 1990’lı yılların sonundan itibaren Avrupa Birliği (AB) üyeliğini hedefleyen Milliyetçi Parti hükümeti, 2000 yılında başladığı müzakereleri iki yıl içinde tamamlamış ve Malta 1 Mayıs 2004’te AB üyesi olmuştur. Malta’nın AB üyeliğinin mimarı olan Milliyetçi Parti 1996 – 1998 yılları arasındaki dönem hariç, 1987-2013 yılları arasında iktidarda kalmıştır.

İşçi Partisi, 1971-1987 yılları arasında ülkeyi yönetmiş ve 2013 genel seçimlerindeki % 54.3 oy oranıyla tekrar iktidarı devralmıştır. İşçi Partisi, ekonomik performansı, rekor istihdam rakamları, altyapı, sağlık ve eğitim projeleri sayesinde oy oranını bir puan artırarak en son yapılan 2017 erken genel seçimlerinden (seçimlere katılım oranı % 92,07 olarak gerçekleşmiştir) de birinci parti çıkmış; Milliyetçi Parti’yi ana muhalefet partisi hâline getirmiştir.

Malta Temsilciler Meclisi, 2 Nisan 2019 tarihinde, İşçi Partisi ve Milliyetçi Parti milletvekillerinin tamamının oyuyla (muhalefetteki Demokrat Parti oylamaya katılmamıştır) bir dönem Dışişleri Bakanlığı da yapmış olan Dr. George W. Vella'yı Malta Cumhuriyeti’nin 10’uncu Cumhurbaşkanı olarak seçmiştir. George Vella, 4 Nisan 2019 tarihinde düzenlenen yemin töreniyle selefi Marie-Louise Coleiro Preca'dan görevi devralmıştır.

Malta’da 26 Mart 2022 tarihinde gerçekleştirilen genel seçimler, 2013 ve 2017 seçimlerinde olduğu gibi İşçi Partisi’nin (PL) zaferiyle sonuçlanmıştır. Robert Abela, 28 Mart 2022 tarihinde Cumhurbaşkanı George Vella tarafından tevdi edilen Başbakanlık görevini yemin ederek üstlenmiştir

Malta, Akdeniz’in ortasındaki coğrafi konumu nedeniyle uluslararası ticaret bakımından önemli bir ülkedir. Doğal bir derin deniz limanı olan Malta, büyük gemilerin konteyner ticareti, yakıt ikmali ve diğer hizmetler için demirledikleri, stratejik önemde bir ada ülkesidir. Malta, deniz ticaret filosunun büyüklüğü bakımından Avrupa'da birinci, dünyada altıncı sıradadır.

Turizm, gemicilik, sigortacılık, bankacılık ve “online bahis (e-gaming)” sektörleri, ülke ekonomisinin lokomotifi konumundadır. Malta, gıda ihtiyacının yalnızca % 20'sini yerel üretimle karşılayabilmektedir. Keza su ve enerji kaynakları da yetersizdir. Bu nedenle, temel maddelerin tedarikinde dahi ithalata ihtiyaç duyulmaktadır.