Kırgızistan'ın Siyasi Görünümü

Bağımsızlığını kazandığı tarihten itibaren diğer Orta Asya devletleri gibi Başkanlık sistemi ile yönetilmiş olan Kırgızistan’da, Nisan 2010’da başlayan halk hareketiyle Cumhurbaşkanı Bakiyev görevden uzaklaştırılmış ve muhalefet lideri Roza Otunbayeva öncülüğünde yeni bir anayasa hazırlanmış, 7 Haziran 2010 tarihinde kabul edilen yeni anayasa ile parlamenter sisteme geçilmiştir.

Siyasi geçiş süreci çerçevesinde 30 Ekim 2011 tarihinde gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı seçimlerini % 62,52 oy oranı ile ilk turda Başbakan Almazbek Atambayev kazanmış ve 1 Aralık 2011 tarihinde düzenlenen, 11. Cumhurbaşkanımız Abdullah Gül’ün de iştirak ettiği devir-teslim töreniyle Cumhurbaşkanlığı görevini üstlenmiştir.

Yeni Anayasa ile birlikte bir kimsenin birden fazla dönem Cumhurbaşkanı seçilmesinin önüne geçilmiştir. Cumhurbaşkanlığı seçimleri 6 yıl arayla yapılmaktadır. Parlamenter yapıya rağmen Cumhurbaşkanı en güçlü siyasi aktördür.

İdari olarak ülke, Çuy, Issık Göl, Narın, Talas, Celal-Abad, Oş ve Batken olarak 7 vilayete (Oblast) taksim edilmiştir. Başkent Bişkek ve Oş şehrine özel statü verilmiş ve kendilerini çevreleyen Çuy ve Oş vilayetleri haricine alınmışlardır.

15 Ekim 2017 tarihinde gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı Seçimleri sonucunda ise, Başbakanlık görevinden istifa ederek Cumhurbaşkanlığına aday olan Sooronbay Ceenbekov geçerli oyların %54.82’sini alarak seçimleri kazanmış ve 24 Kasım 2017 tarihinde görevine başlamıştır.

Eski Cumhurbaşkanı Atambayev'in dokunulmazlığı, hakkındaki yolsuzluk iddialarının soruşturulması için 27 Haziran 2019 tarihinde Meclis Genel Kurul'da yapılan oylamayla kaldırılmıştır. Atambayev, ifade vermeye gitmemesi üzerine 8 Ağustos 2019 tarihinde düzenlenen operasyonla gözaltına alınmıştır. Adıgeçen, gözaltına alınması sırasında güvenlik güçlerine karşı şiddet uygulama; ayaklanma, cinayete teşebbüs ve rehin alma iddialarıyla da suçlanmaktadır.

Muhalefetteki Respublika Partisi lideri, son seçimlerdeki Cumhurbaşkanı adayı (%33,7 oy almıştır) ve eski Başbakan Ömürbek Babanov, Atambayev'in gözaltına alınmasının hemen ardından 9 Ağustos 2019 tarihinde Moskova’dan Bişkek'e dönmüş, böylelikle adıgeçenin 2017 Sonbaharından bu yana devam eden sürgün dönemi sona ermiştir.