Birleşik Krallık’ın yönetim sistemi, anayasal monarşidir. Birleşik Krallık
(Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı / “United Kingdom of
Great Britain and Northern Ireland”); İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey
İrlanda olmak üzere dört kurucu ülkeden oluşan bir devlettir. Büyük
Britanya (Great Britain) terimi sadece; İngiltere, İskoçya ve Galler’i
kapsamaktadır.
Birleşik Krallık’ı oluşturan kurucu ülkelerden İskoçya, Galler ve Kuzey
İrlanda’da yetki devrine (devolution) dayalı bir siyasi yapılanma
bulunmaktadır. Yetki devri uyarınca, egemen devletin sahip olduğu yasama ve
yürütme yetkilerinin bir bölümü, Birleşik Krallık Parlamentosu (Westminster)
tarafından farklı ölçülerde olmak üzere İskoçya, Galler ve Kuzey
İrlanda’daki ulusal parlamentolara ve bunların seçtiği yürütme organlarına
devredilmiştir. Bu sistemde, hukuken üniter devlet özelliği korunmakta ve
merkezi parlamentonun yetki devrini geri alma veya değişiklik yapma hakkı
muhafaza edilmektedir. Yetki devrinden yararlanan kurucu ülkelerin, kendi
egemenlikleri bulunmamaktadır.
Ana hatları itibarıyla; anayasa, savunma, ulusal güvenlik, dış politika,
vatandaşlık ve göç gibi konular, başkent Londra’daki Birleşik Krallık
Parlamentosu’nun uhdesinde bulunmakta olup; İskoçya, Galler ve Kuzey
İrlanda’daki yerel parlamentolar, bu konuların dışında kalan ve yetki
devrinde bulunulmuş alanlarda yasama faaliyetinde bulunabilmektedirler.
Mevcut sistemde Birleşik Krallık’ın üniter devlet özelliği hukuken
korunmakta ve merkezi Parlamento’nun yetki devrini geri alma veya değişiklik
yapma hakkı muhafaza edilmektedir. Yetki devri yapılan kurucu ulusların
egemenliği bulunmamaktadır.
Devlet Başkanı Kral III. Charles, siyaset üstü bir konuma sahiptir. 8 Eylül
2022 tarihinde Kraliçe II. Elizabeth’in vefatı üzerine hükümranlığı
devralmıştır.
Birleşik Krallık Parlamentosu, Avam Kamarası ve Lordlar Kamarası olmak
üzere iki kanatlı bir yapıya sahiptir. Seçimle teşkil edilen Avam Kamarası,
650 milletvekilinden oluşmaktadır. Atama ve veraset yoluyla oluşan üst
organ Lordlar Kamarası’nda ise, 800 civarında üye bulunmaktadır.