Kamboçya’yla diplomatik ilişkilerimiz 7 Kasım 1959 tarihinde tesis
edilmiştir.
İki ülke arasında geleneksel olarak herhangi bir sorun bulunmamakla
birlikte, 1970’li yılların ortasından itibaren Kamboçya’da yaşanan siyasi
gelişmeler sonucunda ülkenin kendisini uluslararası camiadan izole etmesi,
coğrafi uzaklık ve dış politika önceliklerindeki farklılıklar nedeniyle
ilişkilerimiz yakın geçmişe değin sınırlı kalmıştır.
Punom Pen Büyükelçiliğimizin 2013 yılında çalışmalarına başlamasıyla
beraber gerek ikili ilişkilerimizde gerek uluslararası platformlardaki
işbirliğimizde somut gelişmeler yaşanmaya başlamıştır.
1 Kasım 2013 tarihinde faaliyete geçen Punom Pen Büyükelçiliğimizin resmi
açılışı, Kamboçya’ya resmi ziyaretleri vesilesiyle Sayın Bakanımız ve
dönemin Kamboçya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Hor Namhong
tarafından 15 Mart 2015 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
Kamboçya’nın Ankara Büyükelçiliği, Büyükelçi Meas Kim Heng’in
Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a güven mektubunu sunmasıyla 28
Ekim 2020 tarihinde resmen faaliyete geçmiş; resmi açılış töreni ise 27
Şubat 2022 tarihinde Bakanımız Sayın Mevlüt Çavuşoğlu ve Kamboçya Başbakan
Yardımcısı, Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Prak Sokhonn
tarafından gerçekleştirilmiştir. Kamboçya’nın İstanbul’da bir Fahri
Konsolosluğu da bulunmaktadır.
2015 yılında Kamboçya’da Ulusal Meclis ve Senato bünyesinde ayrı ayrı
Türkiye-Kamboçya Parlamentolararası Dostluk Grupları oluşturulmuştur. TBMM
bünyesinde Türkiye-Kamboçya Parlamentolararası Dostluk Grubu 6 Mart 2016
tarihinde kurulmuştur.
Ülkemizle Kamboçya arasındaki siyasi ilişkiler sorunsuz bir şekilde
ilerlemektedir. Özellikle Başbakan Hun Sen ile Başbakan Yardımcısı ve
Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Prak Sokhonn’un Ekim 2018'te
ülkemize gerçekleştirdiği ziyareti takiben bugüne değin çok sayıda
Kamboçyalı Bakan ve üst düzey heyetin ülkemize ziyarette bulunmuş olması,
bu durumun en temel göstergelerinden birini teşkil etmektedir.
Sözkonusu ziyaretlerin ardından sırasıyla Kamboçya Başbakan Yardımcısı ve
İçişleri Bakanı Sar Kheng (Temmuz 2019), Kamboçya Ticaret Bakanı Pan
Sorasak (Ekim 2019), Kamboçya Başbakan Yardımcısı ve Ulusal Savunma Bakanı
Tea Banh (Ocak 2020) ve (Müslümanlardan sorumlu) Kıdemli Bakan Othsman
Hassan (Mart 2020), son olarak da Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri
ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Prak Sokhonn (Şubat 2022)
ülkemize ziyarette bulunmuşlardır. Sözkonusu ziyaretler sırasında imzalanan
anlaşmalarla iki ülke arasındaki ilişkilerin ahdi zemini güçlendirilmiştir.
Bakanımız Mevlüt Çavuşoğlu, son olarak 3 Ağustos 2022 tarihinde, ASEAN 55.
Dışişleri Bakanları Toplantısı marjında düzenlenen Türkiye-ASEAN Dördüncü
Sektörel Diyalog Ortaklığı Üçlü Toplantısı vesilesiyle Kamboçya’yı ziyaret
etmiştir.
Kamboçya’da yaklaşık olarak 350 vatandaşımız ikamet etmektedir. Ülkemizde
ise (2022 yılı itibariyle kayıtlı) 39 Kamboçya vatandaşı bulunmaktadır.
Kamboçya’ya yönelik olarak, 2009-2022 yılları arasında TİKA tarafından
kalkınma alanında toplam 15 proje gerçekleştirilmiştir.
Kovid-19 salgını öncesi, ülkemize ziyarette bulunan Kamboçyalı turistlerin
sayısı 1000 civarındayken, özellikle 2020 ve 2021 yıllarında uygulanan
seyahat kısıtlamaları nedeniyle turist sayısında ciddi bir düşüş yaşandığı
gözlemlenmiştir.
Ticari ve Ekonomik İlişkiler:
YILLAR
|
İHRACAT
|
İTHALAT
|
HACİM
|
DENGE
|
2019
|
23,9
|
73,3
|
97,2
|
-49,4
|
2020
|
24,9
|
63,3
|
88,3
|
-38,4
|
2021
|
23,8
|
64,3
|
88,1
|
-40,5
|
2022/10
|
19,56
|
94,21
|
113,77
|
-74,65
|
Kaynak: TÜİK (milyon ABD Doları)
Başlıca İhraç Ürünlerimiz:
Tekstil ürünleri (iplik, kumaş, vb.), tahıl ve tahıl müstahzarları, motorlu
karayolu taşıtları (yolcu taşıtları, treyler, vb.), tıbbi ve eczacılık
ürünleri, genel sanayi makine ve ekipmanları, ham gübreler, işlenmiş deri
ve köseleler, petrol ve petrol ürünleri, şeker, metal eşyalar (varil, fıçı,
vb.), uçucu yağlar, elektrik makineleri ve aksamları
Başlıca İthal Ürünlerimiz:
Giyim eşyası, ayakkabı, çanta, bisiklet, tahıl ve tahıl müstahzarları,
organik kimyasallar, tekstil malzemeleri (iplik, kumaş, vb.) güç üretim
makineleri ve ekipmanları, genel sanayi makine ve ekipmanları (vantilatör,
klima, vb.)
DEİK ve Kamboçya Ticaret Odası arasında 26 Şubat 2013’de Türk-Kamboçya
İş Konseyi Kuruluş anlaşması imzalanmıştır.
Türkiye-Kamboçya Karma Ekonomik Komisyon (KEK) Eşbaşkanları Tarım ve Orman
Bakanımız Prof. Dr. Sayın Vahit Kirişçi ve Kamboçya Ticaret Bakanı Sayın
PAN Sorasak'tır. KEK toplantılarının ilki 10-11 Şubat 2015 tarihinde Punom
Pen’de, ikincisi 17-18 Ekim 2019 tarihinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir.
Kamboçya Başbakanı Hun Sen’in Ekim 2018’de ülkemize ziyaretinde imzalanan
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması, 10 Haziran 2022
tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kamboçya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri ve
Uluslararası İşbirliği Bakanı Prak Sokhonn’un Şubat 2022’deki ülkemizi
ziyareti sırasında imzalanan Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması’nın
ise yakın zamanda yürürlüğe girmesi beklenmektedir.
Kamboçya’nın ülkemize yönelik doğrudan sermaye yatırımı
bulunmamaktadır. Ülkemizin Kamboçya’daki yatırımları ise sınırlı
olmakla birlikte, son dönemde artan Türk işinsanlarımızdan artan bir
ilgi gözlemlenmektedir.