Kamboçya'yla Siyasi ve Ekonomik İlişkilerimiz

Kamboçya’yla diplomatik ilişkilerimiz 7 Kasım 1959 tarihinde tesis edilmiştir.

İki ülke arasında geleneksel olarak herhangi bir sorun bulunmamakla birlikte, 1970’li yılların ortasından itibaren Kamboçya’da yaşanan siyasi gelişmeler sonucunda ülkenin kendisini uluslararası camiadan izole etmesi, coğrafi uzaklık ve dış politika önceliklerindeki farklılıklar nedeniyle ilişkilerimiz yakın geçmişe değin sınırlı kalmıştır.

Punom Pen Büyükelçiliğimizin 2013 yılında çalışmalarına başlamasıyla beraber gerek ikili ilişkilerimizde gerek uluslararası platformlardaki işbirliğimizde somut gelişmeler yaşanmaya başlamıştır.

1 Kasım 2013 tarihinde faaliyete geçen Punom Pen Büyükelçiliğimizin resmi açılışı, Kamboçya’ya resmi ziyaretleri vesilesiyle Sayın Bakanımız ve dönemin Kamboçya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Hor Namhong tarafından 15 Mart 2015 tarihinde gerçekleştirilmiştir.

Kamboçya’nın Ankara Büyükelçiliği, Büyükelçi Meas Kim Heng’in Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a güven mektubunu sunmasıyla 28 Ekim 2020 tarihinde resmen faaliyete geçmiş; resmi açılış töreni ise 27 Şubat 2022 tarihinde Bakanımız Sayın Mevlüt Çavuşoğlu ve Kamboçya Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Prak Sokhonn tarafından gerçekleştirilmiştir. Kamboçya’nın İstanbul’da bir Fahri Konsolosluğu da bulunmaktadır.

2015 yılında Kamboçya’da Ulusal Meclis ve Senato bünyesinde ayrı ayrı Türkiye-Kamboçya Parlamentolararası Dostluk Grupları oluşturulmuştur. TBMM bünyesinde Türkiye-Kamboçya Parlamentolararası Dostluk Grubu 6 Mart 2016 tarihinde kurulmuştur.

Ülkemizle Kamboçya arasındaki siyasi ilişkiler sorunsuz bir şekilde ilerlemektedir. Özellikle Başbakan Hun Sen ile Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Prak Sokhonn’un Ekim 2018'te ülkemize gerçekleştirdiği ziyareti takiben bugüne değin çok sayıda Kamboçyalı Bakan ve üst düzey heyetin ülkemize ziyarette bulunmuş olması, bu durumun en temel göstergelerinden birini teşkil etmektedir.

Sözkonusu ziyaretlerin ardından sırasıyla Kamboçya Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Sar Kheng (Temmuz 2019), Kamboçya Ticaret Bakanı Pan Sorasak (Ekim 2019), Kamboçya Başbakan Yardımcısı ve Ulusal Savunma Bakanı Tea Banh (Ocak 2020) ve (Müslümanlardan sorumlu) Kıdemli Bakan Othsman Hassan (Mart 2020), son olarak da Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Prak Sokhonn (Şubat 2022) ülkemize ziyarette bulunmuşlardır. Sözkonusu ziyaretler sırasında imzalanan anlaşmalarla iki ülke arasındaki ilişkilerin ahdi zemini güçlendirilmiştir.

Bakanımız Mevlüt Çavuşoğlu, son olarak 3 Ağustos 2022 tarihinde, ASEAN 55. Dışişleri Bakanları Toplantısı marjında düzenlenen Türkiye-ASEAN Dördüncü Sektörel Diyalog Ortaklığı Üçlü Toplantısı vesilesiyle Kamboçya’yı ziyaret etmiştir.

Kamboçya’da yaklaşık olarak 350 vatandaşımız ikamet etmektedir. Ülkemizde ise (2022 yılı itibariyle kayıtlı) 39 Kamboçya vatandaşı bulunmaktadır.

Kamboçya’ya yönelik olarak, 2009-2022 yılları arasında TİKA tarafından kalkınma alanında toplam 15 proje gerçekleştirilmiştir.

Kovid-19 salgını öncesi, ülkemize ziyarette bulunan Kamboçyalı turistlerin sayısı 1000 civarındayken, özellikle 2020 ve 2021 yıllarında uygulanan seyahat kısıtlamaları nedeniyle turist sayısında ciddi bir düşüş yaşandığı gözlemlenmiştir.

Ticari ve Ekonomik İlişkiler:

YILLAR

İHRACAT

İTHALAT

HACİM

DENGE

2019

23,9

73,3

97,2

-49,4

2020

24,9

63,3

88,3

-38,4

2021

23,8

64,3

88,1

-40,5

2022/10

19,56

94,21

113,77

-74,65

Kaynak: TÜİK (milyon ABD Doları)

Başlıca İhraç Ürünlerimiz: Tekstil ürünleri (iplik, kumaş, vb.), tahıl ve tahıl müstahzarları, motorlu karayolu taşıtları (yolcu taşıtları, treyler, vb.), tıbbi ve eczacılık ürünleri, genel sanayi makine ve ekipmanları, ham gübreler, işlenmiş deri ve köseleler, petrol ve petrol ürünleri, şeker, metal eşyalar (varil, fıçı, vb.), uçucu yağlar, elektrik makineleri ve aksamları

Başlıca İthal Ürünlerimiz: Giyim eşyası, ayakkabı, çanta, bisiklet, tahıl ve tahıl müstahzarları, organik kimyasallar, tekstil malzemeleri (iplik, kumaş, vb.) güç üretim makineleri ve ekipmanları, genel sanayi makine ve ekipmanları (vantilatör, klima, vb.)

DEİK ve Kamboçya Ticaret Odası arasında 26 Şubat 2013’de Türk-Kamboçya İş Konseyi Kuruluş anlaşması imzalanmıştır.

Türkiye-Kamboçya Karma Ekonomik Komisyon (KEK) Eşbaşkanları Tarım ve Orman Bakanımız Prof. Dr. Sayın Vahit Kirişçi ve Kamboçya Ticaret Bakanı Sayın PAN Sorasak'tır. KEK toplantılarının ilki 10-11 Şubat 2015 tarihinde Punom Pen’de, ikincisi 17-18 Ekim 2019 tarihinde Ankara’da gerçekleştirilmiştir.

Kamboçya Başbakanı Hun Sen’in Ekim 2018’de ülkemize ziyaretinde imzalanan Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması, 10 Haziran 2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kamboçya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Prak Sokhonn’un Şubat 2022’deki ülkemizi ziyareti sırasında imzalanan Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması’nın ise yakın zamanda yürürlüğe girmesi beklenmektedir.

Kamboçya’nın ülkemize yönelik doğrudan sermaye yatırımı bulunmamaktadır. Ülkemizin Kamboçya’daki yatırımları ise sınırlı olmakla birlikte, son dönemde artan Türk işinsanlarımızdan artan bir ilgi gözlemlenmektedir.