No:79 - 12 Mayıs 2005, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Dairesi´nin Öcalan Başvurusuna İlişkin Kararı hk.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Dairesi Öcalan başvurusuna ilişkin kararını açıklamıştır.

Büyük Daire, 12 Mart 2003 tarihli Birinci Daire kararını onaylayarak;

- gözaltının yasal olmadığı itirazının ileri sürülebileceği bir iç hukuk yolunun olmaması ve yakalandıktan sonra derhal bir hakim önüne çıkartılmamış olması nedenleriyle Sözleşme’nin kişi özgürlüğü ve güvenliğine ilişkin 5.maddesinin;

- yargılamanın bir bölümünde askeri hakim bulunması nedeniyle bağımsız ve tarafsız bir mahkemede yargılanmadığı, gözaltında bulunduğu sırada avukat yardımından yararlandırılmadığı, yargılamanın ileri aşamalarına kadar yargılama dosyasına ulaşma imkanı verilmediği, avukatlarına sayı, görüşme süresi ve dosyaya ulaşma imkanlarında kısıtlamalar uygulandığı gerekçeleriyle Sözleşme’nin adil yargılamaya ilişkin 6.maddesinin;

- adil olmayan yargılama neticesinde ölüm cezasına çarptırılmış olması nedeniyle Sözleşme’nin işkence ve kötü muamele yasağına ilişkin 3.maddesinin,

ihlal edildiğine karar vermiştir.

Öte yandan, AİHM, Öcalan’ın yakalanması sebebiyle kişi özgürlüğü ve güvenliğinin, idam cezasına hükmedilmiş olması sebebiyle yaşam hakkının ve bağlantılı olarak ayrımcılık yasağının,  idam cezasının uygulanmasına yönelik şikayetleri, Kenya’dan Türkiye’ye getirilme ve İmralı adasındaki  hükümlülük koşulları nedeniyle kötü muamele yasağının ve bireysel başvuru hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkin olarak ise,  ihlal bulunmadığı sonucuna varmıştır.

Ayrıca, Sözleşme’nin 7, 8, 9, 10, 13, 14 ve 18. maddelerine ilişkin iddiaların incelenmesine gerek bulunmadığına karar vermiştir.

AİHM, kararında başvurana ayrıca bir tazminat ödenmesine ihtiyaç bulunmadığına, ancak yargılama giderlerinin ödenmesine hükmetmiştir.

Karar, bundan sonraki aşamada, uygulamayı denetlemekten sorumlu Avrupa Konseyi Delegeler Komitesi’nde ele alınacaktır.

Türkiye Cumhuriyeti, insan haklarına saygılı, demokratik bir hukuk devletidir ve yargı bağımsızdır.

Anayasa, taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler ve yürürlükteki yasalar çerçevesinde gereği takdir edilecektir.