İsrail tarafından 31 Mayıs 2010 günü Gazze’ye insani yardım konvoyuna karşı uluslararası sularda gerçekleştirilen ve sekiz Türk ve bir ABD vatandaşının ölümüyle sonuçlanan saldırıyı ve sonuçlarını incelemek üzere Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi (İHK) tarafından 2 Haziran 2010 günü olayla ilgili veri toplamak ve gerçekleri tespit etmekle görevlendirilmiş bir İHK Heyeti kurulduğu ve Heyetin 22-29 Ağustos 2010 tarihlerinde ülkemizi ziyaret ettiği hatırlanacaktır.
Veri Toplama Heyetinin raporunu 22 Eylül 2010 günü İnsan Hakları Konseyine sunmuş olmasını memnuniyetle karşılamaktayız.
Tanık ifadeleri, otopsi raporları ve uzman görüşlerine dayanan raporun, kapsamlı ve detaylı bir çalışmanın ürünü olduğu anlaşılmaktadır. Rapor bu haliyle, uluslararası toplumun 1 Haziran 2010 tarihli Güvenlik Konseyi Başkanlık açıklamasında da ifadesini bulan; uluslararası standartlara uygun, süratli, tarafsız, muteber ve şeffaf bir soruşturma yürütülmesi beklentisinin karşılanmasına da katkıda bulunabilecek bir niteliktedir.
Raporun temel tespitleri, Ulusal Araştırma ve İnceleme Komisyonumuzca hazırlanarak 1 Eylül 2010 günü BM Soruşturma Paneline sunulan ulusal raporumuzdaki bulgu ve değerlendirmelerle de örtüşmektedir.
Bu meyanda, Veri Toplama Heyeti raporunun İsrail’in Gazze’ye uyguladığı ablukanın yasadışı olduğu, bu itibarla İsrail’in konvoya uluslararası sularda yaptığı silahlı müdahalenin de bariz bir biçimde yasadışı olduğu, İsrail askerlerinin orantısız, gereksiz ve inanılması güç bir düzeyde şiddete başvurduğu, müdahalenin insan hakları hukuku ve insancıl hukuk kurallarını ağır bir şekilde ihlal ettiği ve İsrail’in ulusal düzeyde başlattığı soruşturmaların inandırıcılıktan uzak olduğu yolundaki tespitlerini önemle not etmekteyiz.
Rapor vesilesiyle İsrail kamuoyu belki de ilk kez İsrail güvenlik güçlerinin konvoy mensuplarına gemide ve bilahare gözaltında bulundukları sırada uyguladığı şiddet ve insanlıkdışı muamele hakkında tarafsız bir kaynaktan bilgi edinmiş olmaktadır. İsrail makamlarının rapordan gerekli sonucu çıkarmalarını, sorumluluğu kabullenerek özür dilemelerini ve yaralılara, saldırıda hayatını kaybedenlerin ailelerine ve müdahale sırasında parasına ve şahsi eşyalarına elkonmuş olan yolculara tazminat ödeme yoluna gitmelerini beklemekteyiz.
Önümüzdeki safhada, BM İnsan Hakları Konseyinin, Veri Toplama Heyeti Raporunu gereken şekilde değerlendirip takibini yapmasında, ayrıca, BM Soruşturma Panelinin de, BM çatısı altında uluslararası standartlara uygun ve tarafsız şekilde hazırlanmış bulunan bu raporu çalışmalarında dikkatle değerlendirmesinde yarar görmekteyiz.