Çek Cumhuriyeti'nin Siyasi Görünümü

Çek Cumhuriyeti, Çekoslovakya’nın 1 Ocak 1993 tarihinde barışçıl bir biçimde ikiye ayrılmasıyla kurulmuştur.

Ülkenin yönetim biçimi çok partili parlamenter demokrasi olup, devletin başı Cumhurbaşkanı, icra organının başı ise güçlü icra yetkileriyle donatılmış olan Başbakan’dır.

Parlamento, 200 üyeli Temsilciler Meclisi ile 81 üyeli Senato’dan oluşmaktadır. Milletvekilleri dört, Senatörler ise altı yıl için seçilmektedirler. Senato’nun 1/3’ü iki yılda bir yapılan seçimlerle yenilenmektedir.

Çekya’da son genel seçimler 8-9 Ekim 2021 tarihlerinde yapılmıştır. Halkın Demokrasisi Partisi (ODS), Hıristiyan ve Demokratik Birlik-Çekoslovak Halk Partisi (KDU-CSL) ve Gelenek, Sorumluluk, Refah Partisi’nden (TOP 09) oluşan “Birlikte İttifakı” seçimlerde %27,8 ile en fazla oyu almış ve 200 üyeli Temsilciler Meclisi’nde 71 sandalye kazanmıştır.

Muhafazakar ve liberal iki ayrı ittifakta (Birlikte İttifakı ile Korsanlar + Belediye Başkanları ve Bağımsızlar İttifakı) birleşen beş partinin (“Halkın Demokrasisi Partisi”, “Hıristiyan ve Demokratik Birlik ve Çekoslovak Halk Partisi”, “Gelenek, Sorumluluk, Refah Partisi”, “Korsanlar” ve “Belediye Başkanları ve Bağımsızlar”) oluşturduğu yeni kabine, Başbakan Petr Fiala liderliğinde 17 Aralık 2021 tarihinde göreve başlamıştır.

Son yerel seçimler ve Senato’nun üçte birinin yenilendiği (27 Senatör) seçimin ilk turu 24 Eylül 2022 tarihinde yapılmıştır. Senato seçiminin ikinci turu ise 1 Ekim 2022’de gerçekleştirilmiştir.

Senato Başkanı, 19 Şubat 2020 tarihinden bu yana Halkın Demokrasisi Partisi (ODS) mensubu Milos Vystrcil’dir. Vystrcil bu göreve 2 Kasım 2022 tarihinde yeniden seçilmiştir. Temsilciler Meclisi Başkanı ise, 10 Kasım 2021 tarihinde seçilen, iktidardaki koalisyonun ortağı TOP 09’ mensubu Marketa Pekarova Adamova’dır.

8 Mart 2013 tarihinde göreve başlayan Cumhurbaşkanı Miloş Zeman, Ocak 2018’de yeniden Cumhurbaşkanlığına seçilmiştir. Görev süresi Mart 2023’te dolacak olup, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turu 13-14 Ocak 2023 tarihlerinde ve olası ikinci tur ise 27-28 Ocak 2023 tarihlerinde yapılacaktır.