Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)
Uluslararası Örgüt Künyesi

Amacı:

Amacı: Birleşmiş Milletler uzmanlık kuruluşlarından biri olan FAO, dünyadaki gıda ve tarımla ilgili çalışmaları organize edip geliştirerek gıda güvenliğini sağlamayı amaçlamaktadır.

Kuruluş Tarihi:

16 Ekim 1945

Merkezi:

Roma, İtalya

Genel Direktör:

Qu Dongyu (ÇHC)

Üye Ülkeler:

FAO’ya 194 devlet üyedir. Ayrıca, Avrupa Birliği “üye örgüt”, Faroe Adaları ve Tokelau ise “ortak üye” statüsündedir. Üye ülkelerin tam listesine FAO’nun internet adresinden ulaşılabilmektedir.

Türkiye’nin Üyelik Durumu:

Ülkemiz FAO’ya 6 Nisan 1948’de üye olmuştur.

Tarihi

Dünya genelinde tarım ve gıda durumunu takip amacıyla bir teşkilat kurulması fikri ilk olarak 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkmıştır. Bu çerçevede, 1905 yılında Roma’da toplanan bir uluslararası konferans neticesinde Uluslararası Tarım Enstitüsü’nün kurulmasına karar verilmiştir. Anılan Enstitü’nün faaliyetleri İkinci Dünya Savaşı sırasında durmuş, Enstitü 1948 yılında resmen sona erdirilerek görevleri yeni kurulan FAO’ya devredilmiştir.

FAO, 16 Ekim 1945’de Kanada’da düzenlenen 1. FAO Konferansı’nda, Dünya’daki gıda ve tarımla ilgili çalışmaları organize etmek ve geliştirmek suretiyle gıda güvenliğini sağlamak amacıyla kurulmuştur. Teşkilat’ın merkezi 1951 yılında Vaşington’dan Roma’ya taşınmıştır.

FAO çalışmaları Konferans, Konsey ve Komiteler aracılığıyla yürütülmektedir. FAO’nun en yüksek karar organı tüm üye ülkelerin katılımıyla iki yılda bir toplanan Konferans’tır. Ülkelerin üst düzeyde katıldıkları Konferans’larda dünyadaki gıda ve tarım alanlarındaki gelişmeler tüm yönleriyle gözden geçirilmekte ve Teşkilat’ın müteakip iki yıllık faaliyet programı ve bütçesi onaylanmaktadır. Konferans ayrıca, Teşkilat’ı yönetmek ve temsil etmek üzere, görev süresi 4 yıl olan bir Genel Direktör seçmektedir.

FAO’nun genel yönetim işleri ise, 49 üye ülkeden oluşan FAO Konseyi tarafından yerine getirilmektedir. Konsey üyeleri Konferans tarafından üçer yıllık dönemler için seçilmektedir. Konsey, Konferans toplantılarına hazırlık amacıyla her yıl iki kez toplanmaktadır. Ülkemiz 2013 yılında üç yıllık bir süre için Konsey üyeliğine seçilmiştir.

Konferans, aldığı kararları uygulanmak üzere Konsey’e iletmektedir. Konsey ise çalışmalarını komite ve komisyonlar gibi alt çalışma grupları aracılığıyla yürütmektedir.

FAO Konseyi altında sekiz adet alt komite bulunmaktadır. Bunlar; Program Komitesi, Finans Komitesi, Yapısal ve Yasal Konular Komitesi, Emtia Sorunları Komitesi, Balıkçılık Komitesi, Tarım Komitesi, Ormancılık Komitesi ve Dünya Gıda Güvenliği Komitesidir.

Tarım ve tüketicinin korunması, balıkçılık, ormancılık, doğal kaynaklar, teknik işbirliği ile ekonomik ve sosyal işler bölümleri çerçevesinde faaliyetlerini yürüten kuruluş, sahadaki çalışmalarını halen 134 Ülke Ofisi, 5 Bölge Ofisi ve 10 Alt Bölge Ofisi aracılığıyla gerçekleştirmektedir. Kuruluş, çalışmalarını üye ülkelerin aidatlarının yanı sıra değişik proje ve girişimler için oluşturulan ve gönüllü katkılarla desteklenen fonlar vasıtası ile finanse etmektedir.

Türkiye ile ilişkiler

İlişkilerin gelişimi: Türkiye FAO’nun 6 Nisan 1948’den beri üyesidir. Son yıllarda ilişkilerimiz güçlü bir şekilde gelişmektedir. Ülkemiz, FAO’ya finansman ve işbirliği bakımından katkıda bulunmaktadır.

Ankara’da kain FAO Orta Asya Alt Bölge Ofisi ve Ortaklık Anlaşması (FTPP): Ankara’da 2007 yılında açılan FAO Orta Asya Alt Bölge Ofisi ülkemizin kuruluşun çalışmalarına katkısı ve görünürlüğü açısından önem taşımaktadır. Sözkonusu Ofis FAO’nun Budapeşte’de bulunan Avrupa ve Orta Asya Bölge Ofisine bağlı olarak faaliyet göstermektedir.

Bu kapsamda ayrıca Türkiye-FAO Ortaklık Programı’nın (FTPP) 2007 yılında yürürlüğe girmesi, FAO ile ilişkilerimizde önemli bir gelişme teşkil etmiştir. Sözkonusu ortaklık anlaşması ve Alt Bölge Ofisinin çalışmaları özellikle Orta Asya ülkelerine yönelik olarak tarım alanında proje ve programların oluşturulması ve yürütülmesine imkan sağlamıştır.

FAO-Türkiye Ortaklık Programı’nın (FTPP) 2011-2015 arasındaki birinci döneminde, ülkemiz tarafından FAO’ya yapılan katkı, 29 projede kullanılmıştır. 2011 yılında yürürlük süresi sona ermiş olan FAO-Türkiye Ortaklık Anlaşması’nın ikinci dönemini oluşturan FTPP-II Anlaşması kapsamında, 2016-2020 dönemi için Tarım ve Orman Bakanlığımızca katkımız yinelenmiştir. 2016-2020 döneminde FAO-Türkiye Orman Ortaklığı Programı (FTFP) gerçekleştirilmiştir.

FAO çalışmalarında ülkemizin temsili: Ülkemiz FAO çalışmalarına aktif şekilde katılmaktadır. FAO karar organlarının mutad toplantılarının yanısıra üyesi olduğumuz Avrupa Bölge Grubu ve FAO Komitelerinin toplantılarına Tarım ve Orman Bakanlığımızla bilistişare katılım sağlanmaktadır. FAO’ya Roma Büyükelçiliğimiz akreditedir.