Barışı Destekleme ve Koruma Operasyonları kavramı, ilk kez 1948 yılında, BM
Güvenlik Konseyi’nin aldığı kararla, Orta Doğu’da ateşkesin muhafazası için
oluşturulmuş, böylece çatışmaların önlenmesi ve kriz yönetimi için önemli
bir araç olarak gündeme gelmiştir.
Aradan geçen zaman içinde, özellikle Soğuk Savaş sonrası dönemde,
çatışmaların doğasında meydana gelen değişikliklere paralel olarak, Barışı
Destekleme ve Koruma Operasyonlarının kapsamı, amaçları, niteliği değişmiş
ve genişlemiştir. Çatışmaların önlenmesinden kalıcı barışın sağlanmasına
kadar uzanan geniş yelpazede faaliyetler bu operasyonların içine dâhil
edilmiştir. Buna bağlı olarak, askeri birliklerin yanısıra önemli sayıda
sivil personel ve polis gücü de operasyonlara katılmaya başlamıştır.
Barışı Destekleme ve Koruma Operasyonları uluslararası barış ve istikrarın
korunmasında uluslararası toplumun elindeki en önemli araçlardan biri olma
özelliğini korumaktadır.
Ülkemiz Barışı Destekleme ve Koruma Operasyonlarına ilk kez Kore Savaşı
sırasında katılmıştır. Türkiye, bu tarihten sonra da bu operasyonlara
imkânları ölçüsünde katkı sağlamaya gayret etmiştir.
Dış politikamızın esas hedeflerinden biri bölgemizde ve dünyada barış ve
istikrarın tesis edilmesine ve güçlendirilmesine katkıda bulunmaktır. Barış
Operasyonları da bu amacı gerçekleştirmenin meşru bir yöntemi olarak
görülmektedir.
BM sisteminin hemen her boyutuna aktif olarak katılmaya gayret eden
ülkemiz, uluslararası barış ve istikrarın korunması bağlamında BM
çerçevesinde yürütülen faaliyetlerde de rol oynamakta ve bu husus
uluslararası politikadaki etkinliğimizin artmasına yardımcı olmaktadır.
BM Barış Operasyonlarına ülkelerin sağladığı asker ve polis katkısı, zaman
içerisinde misyonların sorumlulukları veya harekâtların ihtiyaçlarında
meydana gelen değişikliklere bağlı olarak değişmekle birlikte, ülkemiz
dünyanın çeşitli yerlerine konuşlandırılmış BM barış operasyonlarına polis,
askeri personel, askeri uzman ve karargâh subayı kategorilerindeki personel
ile katkıda bulunmaktadır.
Türkiye, BM misyonlarının bütçelerine ve bu misyonların barışı tesis etme
ve yeniden imar faaliyetlerine maddi katkılarda da bulunmaktadır.
Türkiye, 2005’te yapılan Dünya Zirvesi sonrasında ihdas edilen ve
çatışmaların sona erdiği ülkelere, özellikle sivil kapasitenin
güçlendirilmesi bağlamında, eşgüdüm içinde, sürdürülebilir destek
sağlanmasında önemli bir rol oynayan BM Barışı İnşa Komisyonu’nun muhtelif
ülke konfigürasyonlarına katılmaktadır. Ülkemiz ayrıca, sözkonusu
çalışmaları finanse etmek üzere kurulan Barışı İnşa Fonu’na kaydadeğer
ölçüde mali katkıda bulunmaktadır.