Barışı Destekleme ve Koruma Operasyonları kavramı, ilk kez 1948 yılında, BM Güvenlik Konseyi’nin aldığı kararla, Orta Doğu’da ateşkesin muhafazası için oluşturulmuş, böylece çatışmaların önlenmesi ve kriz yönetimi için önemli bir araç olarak gündeme gelmiştir.
Aradan geçen zaman içinde, özellikle Soğuk Savaş sonrası dönemde, çatışmaların doğasında meydana gelen değişikliklere paralel olarak, Barışı Destekleme ve Koruma Operasyonlarının kapsamı, amaçları, niteliği değişmiş ve genişlemiştir. Çatışmaların önlenmesinden kalıcı barışın sağlanmasına kadar uzanan geniş yelpazede faaliyetler bu operasyonların içine dâhil edilmiştir. Buna bağlı olarak, askeri birliklerin yanısıra önemli sayıda sivil personel ve polis gücü de operasyonlara katılmaya başlamıştır.
Barışı Destekleme ve Koruma Operasyonları uluslararası barış ve istikrarın korunmasında uluslararası toplumun elindeki en önemli araçlardan biri olma özelliğini korumaktadır. Halihazırda dünyada 23 Barışı Koruma Operasyonu misyonu faaliyette olup, sözkonusu misyonlarda 92,657 kişi görev yapmaktadır.
Ülkemiz Barışı Destekleme ve Koruma Operasyonlarına ilk kez Kore Savaşı sırasında katılmıştır. Türkiye, bu tarihten sonra da bu operasyonlara imkânları ölçüsünde katkı sağlamaya gayret etmiştir.
Dış politikamızın esas hedeflerinden biri bölgemizde ve dünyada barış ve istikrarın tesis edilmesine ve güçlendirilmesine katkıda bulunmaktır. Barış Operasyonları da bu amacı gerçekleştirmenin meşru bir yöntemi olarak görülmektedir.
BM sisteminin hemen her boyutuna aktif olarak katılmaya gayret eden ülkemiz, uluslararası barış ve istikrarın korunması bağlamında BM çerçevesinde yürütülen faaliyetlerde de rol oynamakta ve bu husus uluslararası politikadaki etkinliğimizin artmasına yardımcı olmaktadır.
BM Barış Operasyonlarına ülkelerin sağladığı asker ve polis katkısı, zaman içerisinde misyonların sorumlulukları veya harekatların ihtiyaçlarında meydana gelen değişikliklere bağlı olarak değişmekle birlikte, Kasım 2017 itibariyle ülkemiz dünyanın çeşitli yerlerine konuşlandırılmış 6 BM barış operasyonuna 32 polis, 84 askeri personel, 2 askeri uzman ve 2 karargâh subayı olmak üzere toplam 120 personel ile katkıda bulunmaktadır. Türkiye, BM’nin doğrudan gerçekleştirdiği operasyonlar dışında Afganistan, Bosna-Hersek, Kosova gibi dünyanın çeşitli yerlerinde konuşlanmış NATO ve AB barış operasyonlarına da askeri personel, polis ve jandarma katkısı vermektedir.
Türkiye, BM misyonlarının bütçelerine ve bu misyonların barışı tesis etme ve yeniden imar faaliyetlerine maddi katkılarda da bulunmaktadır. Bu kapsamda ülkemiz, Kosova’nın yanı sıra Afganistan’da da yeniden imar projelerine maddi kaynak tahsis etmiştir.
Türkiye, 2005’te yapılan Dünya Zirvesi sonrasında ihdas edilen ve çatışmaların sona erdiği ülkelere, özellikle sivil kapasitenin güçlendirilmesi bağlamında, eşgüdüm içinde, sürdürülebilir destek sağlanmasında önemli bir rol oynayan BM Barışı İnşa Komisyonu’nun Gine, Liberya, Sierra Leone, Burundi ve Orta Afrika Cumhuriyeti Ülke Konfigürasyonlarına katılmaktadır. Ülkemiz ayrıca, sözkonusu çalışmaları finanse etmek üzere kurulan Barışı İnşa Fonu’na kaydadeğer ölçüde mali katkıda bulunmaktadır.