Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM/ICC)

Uluslararası Teşkilat Künyesi

Teşkilatın Amacı:

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM/ICC), uluslararası ilgiye mazhar en ciddi suçlar olan soykırım, insanlığa karşı suçlar, savaş suçları ile saldırı suçunun faillerini yargılamak ve hesap verilebilirliği sağlamak amacıyla kurulan ilk daimî uluslararası ceza mahkemesidir.

Kuruluş Tarihi:

1 Temmuz 2002

Merkezi:

Lahey

Mahkeme Başkanı:

Tomoko Akane

Türkiye’nin Üyelik Durumu:

Türkiye, UCM’nin kurucu sözleşmesi Roma Statüsüne taraf değildir.

Teşkilatın Tarihi:

Roma Statüsü, 17 Temmuz 1998 tarihinde “Birleşmiş Milletler Uluslararası Ceza Mahkemesi Diplomatik Konferansı”nda 120 katılımcı ülke tarafından kabul edilmiştir. İlk sürekli mahkeme niteliği taşıyan ve antlaşma zemininde oluşturulan UCM, en ağır suçların cezasız kalmamasını hedeflemektedir.

Roma Statüsü, 60. onay belgesinin 11 Nisan 2002 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne tevdi edilmesi suretiyle, 1 Temmuz 2002 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Mahkeme, anılan tarihten itibaren işlenen ve Statü’de düzenlenen suçlar bakımından, yine Statü’de düzenlenen koşullarda yargı yetkisini kullanabilmektedir.

UCM'nin kişi bakımından yetkisi yalnızca gerçek kişileri kapsamakta olup, UCM, bir devlet ya da tüzel kişilik hakkında yargı kararı alamamaktadır.

Mahkeme’de 18 hâkim görev yapmaktadır. Hâkimlerin görev süreleri 9 yıldır.

UCM bünyesinde faaliyet gösteren Başsavcılık Ofisi, Taraf Devletler veya BMGK tarafından yapılan başvurular üzerine ya da re’sen, Roma Statüsü’nde yeralan suç tiplerine ilişkin ( i) Soykırım suçu; ii) İnsanlığa karşı suçlar; iii) Savaş suçları; iv) Saldırı suçu) soruşturma yürütme yetkisine sahiptir.

Halihazırda UCM Başsavcılığı tarafından 12 soruşturma yürütülmektedir (Sudan, Libya, Mali, Burundi, Filistin, Myanmar, Afganistan, Filipinler, Venezuela, Ukrayna, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Fildişi Sahili).

Türkiye’nin Teşkilatla İlişkileri:

Türkiye, Roma Statüsüne taraf olmamakla birlikte UCM’nin faaliyetlerini yakından takip etmektedir.