Amacı: ILO, yaşam ve çalışma koşullarının küresel olarak iyileştirilmesini ve geliştirilmesini amaçlayan bir uluslararası kuruluştur. Hükümetleri, işveren ve işçi temsilcilerini bir araya getiren ILO, bu özelliklere sahip tek uluslararası kuruluştur.
Kuruluş Tarihi: 1919
Merkezi: Cenevre, İsviçre
Genel Direktör: Gilbert F. Houngbo (Togo)
Üye Ülkeler: ILO’nun 187 üye ülkesi bulunmaktadır.
Tarihçe
Uluslararası Çalışma Teşkilatı (ILO) 1919 yılında Versailles Barış Antlaşması ile kurulmuştur.
Kuruluş amacı sosyal adaletin sağlanması yoluyla dünyada kalıcı bir barışın gerçekleştirilmesi olan Teşkilat, ikinci Dünya Savaşı sırasında Milletler Cemiyeti’nin ortadan kalkmış olmasına rağmen varlığını sürdürmüştür.
ILO 1946 yılında Birleşmiş Milletler (BM) ile imzaladığı bir anlaşma ile yaşam ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi konusunda çaba gösteren BM’nin ilk uzmanlık kuruluşu olarak hizmet vermeye devam etmiştir.
ILO son dönemde, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’nde istihdam, saygın iş (decent work), çocuk işçiliği, cinsiyet eşitliği ile göç ve mülteciler konularında da uluslararası gündeme uygun çalışmalar yürütmektedir.
Merkezi Cenevre’de bulunan ILO, her yıl Haziran ayında yapılan ve karar organı niteliği taşıyan Uluslararası Çalışma Konferansı, yürütme organı niteliğindeki Yönetim Kurulu ve Teşkilatın Sekretarya hizmetlerini yürüten Uluslararası Çalışma Bürosu’ndan müteşekkildir.
Her yıl Haziran ayında düzenlenen Konferanslar sırasında hükümet, işçi ve işveren temsilcilerinden oluşan delegelerin oylarıyla Sözleşme ve tavsiye kararları kabul edilmekte, bunun yanında Uygulama Komitesi başta olmak üzere çeşitli komitelerde, onanmış sözleşmelerin ülkelerde uygulanması ve çalışma hayatı açısından önem arzeden diğer hususlar tartışılmaktadır.
ILO’nun Sözleşme ve tavsiye kararları, ülkelerin çalışma hayatıyla ilgili mevzuatının temelini oluşturmaktadır. Ülkemizde de İş Kanunu, Deniz İş Kanunu, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve yönetmelikler gibi çalışma hayatının temelini oluşturan mevzuatın hazırlanmasında ILO Sözleşmelerinin hükümleri önemli rol oynamıştır.
ILO Yönetim Kurulu'nun 56 asil, 66 yardımcı üyesi bulunmaktadır. Asil üyelerden 28'i hükümetlere, 14'ü işçi, 14'ü işveren temsilcilerine ayrılmıştır. Yardımcı üyeliklerin ise 28'i hükümetlere, 19'u işçi, 19'u işveren temsilcilerine tahsis edilmiştir. Büyük Britanya, Fransa, ABD, Japonya, Almanya, Brezilya, İtalya, Rusya Federasyonu, Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan ILO Yönetim Kurulunun daimi üyeleridir.
Türkiye ile İlişkiler
1927 yılından itibaren ILO Konferanslarına gözlemci olarak katılan ülkemiz, 1932 yılında ILO’ya tam üye olmuştur. Ülkemiz, ILO’nun Avrupa ve Orta Asya coğrafi grubunun Batı Avrupa Grubunda yer almaktadır.
1960'lı yıllarda İşçi Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü ile Yakın ve Ortadoğu Çalışma Enstitüsü'nün kuruluşunda ülkemize önemli destek sağlayan ILO ile teknik işbirliği çalışmaları, 1992 yılında başlatılan çocuk işçiliği sorununa ilişkin çalışmalarla sürdürülmüştür. Kamu kuruluşları, işçi ve işveren kuruluşları, sivil toplum örgütleri, yerel yönetimler ve üniversitelerle ortaklaşa yürütülen projelerle kamuoyu duyarlılığının arttırılması, çalışan çocuklara ve ailelerine doğrudan yardım ve eğitim desteği sağlama konuları programın öncelikleri arasında yer almıştır.
ILO’nun Türkiye ile birlikte yürüttüğü Suriyeli sığınmacıların çalışma piyasasına entegrasyonu, kayıt dışı istihdam, aktif işgücü piyasası politikaları, tekstil eğitimi, denetim ve sertifikasyon, kadın istihdamı gibi daha küçük çaplı programları da bulunmakta olup, ülkemizde bir ülke ofisi ile temsil edilmektedir.
Türkiye, ILO yönetim kurulunda 1996-1999 ve 2014-2017 yıllarında asil üye olarak; 2002-2005 ve 2017-2020 döneminde ise yardımcı üye olarak temsil edilmiştir.