Nahçıvan’da 3 Ekim 2009 tarihinde düzenlenen Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları 9. Zirve Toplantısında, “Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’nin Kurulmasına Dair Nahçıvan Anlaşması” Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye tarafından imzalanmıştı.
İstanbul’da 16 Eylül 2010 tarihinde yapılan Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları 10. Zirve Toplantısı’nda, Nahçıvan Anlaşması’nın imza gününün yıldönümlerinin (3 Ekim) Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Günü olarak kutlanması kabul edilmiştir.
Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’nin kurulmasıyla, kardeş Türk Cumhuriyetleri arasındaki işbirliği kurumsal bir yapıya kavuşmuştur. Gelecek yıldan itibaren Zirveler Süreci, Türk İşbirliği Konseyi Zirveleri adıyla sürdürülecektir. Zirveler Sürecinin bu yeni formattaki ilk toplantısı 2011 yılında Kazakistan’da, ikinci toplantısı ise 2012 yılında Kırgızistan’da düzenlenecektir.
Türk Cumhuriyetleri arasındaki işbirliğinin temelini ortak değerlerimiz ve tarihimiz oluşturmaktadır. Türk Cumhuriyetlerinin bağımsızlıklarını kazanmalarıyla, kardeş halklar arasındaki tarihi ilişkiler ve dayanışma yeniden kurulmuş ve Türk Cumhuriyetleri arasındaki ilişkiler karşılıklı saygı ve çıkar temelinde hızla gelişerek bugünkü yüksek seviyesine ulaşmıştır.
İşbirliğimizin kurumsallaşması Azerbaycan ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin bağımsızlıklarını kazanmasının 20. yıldönümüyle aynı döneme rastlamıştır. Bu, ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin 20 yıllık süre zarfında ulaştığı seviyeyi göstermesi bakımından da anlamlıdır. Sözkonusu dönemde, kardeş Türk Cumhuriyetleri, devlet yapılanmalarını tamamlayarak, Kazakistan’ın 2010 yılı AGİT Dönem Başkanlığının da işaret ettiği gibi, uluslararası toplumun saygın üyeleri haline gelmişlerdir. Kardeş Cumhuriyetlerin bağımsızlıklarını kazanmasının 20. yıldönümünün 2011 yılında kapsamlı bir şekilde kutlanması İstanbul Zirvesinde keza kararlaştırılmıştır.
Ülkelerimizin yer aldığı Avrasya coğrafyasında Türk medeniyeti asırlar boyu başat bir konumda bulunmuş; farklı medeniyetler ve kültürler arası iletişimin sağlanmasında Türk halkları önemli rol oynamıştır. Türkiye, Türk halklarının bu tarihi birikiminin Türk Cumhuriyetlerinin bugünkü vizyonuyla birleşmesiyle, Avrasya coğrafyasında barış, istikrar ve refah ortamına katkıda bulunacak güçlü bir sinerjinin ortaya çıkacağına ve Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’nin de bu coğrafyadaki bölgesel işbirliği mekanizmalarını güçlendireceğine inanmaktadır.
Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Günü önümüzdeki yıllarda kapsamlı etkinliklerle kutlanacaktır.
Bu çerçevede düzenlenecek etkinliklerle, bir taraftan Türk medeniyetinin, diğer taraftan ise hem Türk Cumhuriyetleri arasındaki ilişkilerin, hem de ülkelerimizin bölgesel işbirliğine katkılarının tanıtılması hedeflenmektedir. Etkinliklerin uluslararası ilişkiler, bilim, kültür, eğitim gibi toplumsal hayatın her alanı kucaklayacak şekilde planlanması, ayrıca ülkelerimiz arasındaki işbirliğini destekleyecek çalışmaları konu alacak yarışma ve ödüllerin tesis edilmesi öngörülmektedir.
Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Günü münasebetiyle Türk Cumhuriyetlerinin yanısıra diğer ülkelerde de etkinlikler düzenlenmesi de arzu edilmektedir.