Uluslararası Teşkilat Künyesi

Üye Ülkeler: 57 üyesi bulunmaktadır. *

Afganistan, Arnavutluk, Azerbaycan, Bahreyn, Bangladeş, Benin, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Brunei Darüsselam, BurkinaFaso, Cezayir, Cibuti, Çad, Endonezya, Fas, Fildişi Sahili, Filistin, Gabon, Gambiya, Gine, Gine Bissau, Guyana, Irak, İran, Kamerun, Katar, Kazakistan, Kırgızistan, Komorlar, Kuveyt, Libya, Lübnan, Maldivler, Malezya, Mali, Mısır, Moritanya, Mozambik, Nijer, Nijerya, Özbekistan, Pakistan, Senegal, Sierra Leone, Somali, Sudan, Surinam, Suriye*, Suudi Arabistan, Tacikistan, Togo, Tunus, Türkiye, Türkmenistan, Uganda, Umman, Ürdün, Yemen.

*Suriye’nin üyeliği 14-15 Ağustos 2012 tarihlerinde Mekke’de düzenlenen 4. Olağanüstü İİT Zirvesi’nde askıya alınmıştır.

Gözlemci ülkeler: 5 gözlemci üyeye sahiptir.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (Kıbrıs Türk Devleti adıyla), Bosna-Hersek, Orta Afrika Cumhuriyeti, Rusya, Tayland.

Türkiye’nin Üyelik Durumu: Kuruluşundan bu yana üyedir.

Türkiye’nin İİT’te Temsili: Ülkemiz, 22 Mayıs 2014 tarihli Bakanlar Kurulu Kararıyla, İİT nezdinde Daimi Temsilcilik ihdas etmeyi kararlaştırmış ve Daimi Temsilciliğimiz 24 Temmuz 2015 tarihinde Cidde’de açılmıştır.

Teşkilatın Tarihçesi:

İslam Konferansı Örgütü, Müslümanların üçüncü mukaddes mabedi olan ve İsrail'in işgali altındaki Kudüs'te bulunan Mescid-i Aksa’nın, 21 Ağustos 1969 tarihinde Avustralyalı radikal bir Yahudi tarafından kundaklanması sonrasında İslam dünyasında uyanan tepkiler üzerine, 22–25 Eylül 1969 tarihlerinde Rabat’ta ilk kez düzenlenen İslam Zirve Konferansı’nda alınan bir kararla kurulmuştur.

Örgütün ismi 28-30 Haziran 2011 tarihlerinde Nur-Sultan’da düzenlenen 38. Dışişleri Bakanları Konseyi (DBK) Toplantısı’nda İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) olarak değiştirilmiştir.

1970 Mart ayında Cidde’de gerçekleştirilen 1. DBK Toplantısı’nda Genel Sekreterliğin oluşturulmasına ve Sekretaryanın, Kudüs’ün kurtarılmasına kadar, Cidde'de faaliyet göstermesine karar verilmiş, ayrıca bir Genel Sekreter atanmıştır.

İİT Şartı:

1972 yılında Rabat’ta yapılan 3. DBK Toplantısı’nda kabul edilen İKÖ Şartı’nın yerine 13-14 Mart 2008 tarihlerinde Dakar’da düzenlenen 11. İKÖ Zirvesi’nde kabul edilen yeni Şart, Teşkilat’ın temel kurucu belgesidir. Şart, Örgütün amaçlarını, prensiplerini beyan eder, üyelik, gözlemcilik, organlar, uyuşmazlıkların barışçı halli, bütçe ve maliye ile işleyiş kurallarını belirler.

1972 tarihli eski Şartı değiştiren ve yerine geçen yeni Şart, Örgütün reformu yolunda en önemli dönüm noktasını oluşmaktadır. Yeni Şart, Örgütün 1972 yılından bu yana geçen zamanda uluslararası alanda meydana gelen köklü değişiklikler sonucunda ortaya çıkan yeni ortamda İslam ülkeleri arasında çağdaş ihtiyaçlara uygun işbirliği ve faaliyetler için gerekli yasal zemini ve organları oluşturmaktadır.

Ülkemiz yeni Şart’ı 35. DBK’da (18-20 Haziran 2007, Kampala/Uganda) imzalamış ve Şart ülkemiz açısından 16 Haziran 2012’de yürürlüğe girmiştir.

Şart’ın metnine aşağıdaki bağlantıdan ulaşılabilmektedir.

https://www.oic-oci.org/upload/documents/charter/en/oic_charter_2018_en.pdf

İİT Organları

1. İslam Zirvesi

2. Dışişleri Bakanları Konseyi

3. Daimi Komiteler

4. İcra Komitesi

5. Uluslararası İslami Adalet Divanı (Statüsünün yürürlüğe girmesi sonrası örgütün asli yargı organı olması öngörülmektedir)

6. Bağımsız Daimi İnsan Hakları Komisyonu

7. Daimi Temsilciler Komitesi

8. Genel Sekreterlik

9. Alt Organlar

10. Uzmanlık Kuruluşları

11. İlgili Kuruluşlar

İslam Zirvesi:

Teşkilatın en üst düzeyde karar alma organı olan İslam Zirvesi, Üye Ülkelerin Devlet ve Hükümet Başkanlarından oluşmakta; her üç yılda bir Üye Ülkelerin birinde toplanmakta; İİT Şartı’nda kayıtlı hedeflerin hayata geçirilmesi konusunda istişareler yapmakta ve bu konularda izlenecek siyasete ilişkin kararlar almaktadır.

Üye Ülkeler Zirve toplantılarına coğrafî gruplar (Arap, Asya ve Afrika) temelinde dönüşümlü olarak evsahipliği yapmaktadır. Bu kural diğer İİT toplantıları için de geçerlidir. Kuruluşundan bugüne kadar çeşitli üye ülkelerin evsahipliğinde 14 Zirve, 7 Olağanüstü Zirve toplantısı düzenlenmiştir.

Ülkemiz 14-15 Nisan 2016 tarihlerinde “Adalet ve Barış için Birlik ve Dayanışma” temasıyla İstanbul’da gerçekleştirdiği Zirve ile üç yıl boyunca İİT Zirve Dönem Başkanlığını üstlenmiş olup, bu görevi 31 Mayıs 2019 tarihinde Mekke’de düzenlenen 14. Zirve’yle Suudi Arabistan’a devretmiştir.

Öte yandan, İslam Âlemi’nin çıkarlarının gerektirdiği durumlarda, İslam dünyası için hayatî öneme sahip konuları değerlendirmek ve Teşkilat’ın takip edeceği politikaları belirlemek amacıyla Olağanüstü Zirve toplantıları da düzenlenebilmektedir.

Bu çerçevede, Kudüs ve Filistin’de yaşanan gelişmeler üzerine, Sayın Cumhurbaşkanımızın çağrısıyla 6. Olağanüstü Zirve 13 Aralık 2017, 7. Olağanüstü Zirve ise 18 Mayıs 2018 tarihinde İstanbul’da düzenlenmiştir.

Dışişleri Bakanları Konseyi:

Zirve’den sonraki karar alma organı olan Dışişleri Bakanları Konseyi (DBK), yılda bir defa Üye Ülkelerden birinde düzenlenmektedir. Zirve Toplantılarında olduğu gibi, İslam dünyasını ilgilendiren hayati konularda gerektiğinde Olağanüstü DBK Oturumu düzenlenebilmektedir.

DBK, Teşkilat’ın amaçlarının ve genel politikalarının uygulanmasıyla ilgili konularda kararlar almakta; Önceki Zirve ve DBK Toplantılarında alınan kararların uygulanmasında kaydedilen gelişmeleri takip etmekte; Genel Sekreterlik ve alt kuruluşların bütçelerini değerlendirmekte ve onaylamakta; Genel Sekreteri seçmektedir.

Ülkemiz, 1976 (7. DBK), 1991 (12. DBK) ve 2004 (31. DBK) yıllarında olmak üzere üç kez DBK toplantılarına evsahipliği yapmıştır.

Moritanya’nın evsahipliğinde 16-17 Mart 2023 tarihlerinde Nuakşot’ta düzenlenen 49. DBK Toplantısı’na Sayın Bakan Yardımcımızca katılım sağlanmıştır.

Ülkemizin 2025 yılında düzenlenmesi planlanan İİT 51. DBK Toplantısına evsahipliği adaylığı İslamabad Deklarasyonu’nda kayda geçirilmiştir.

Daimi Komiteler:

İİT, Teşkilat ve Üye Devletler için hayatî öneme sahip konuları ilerletmek için aşağıdaki Daimi Komiteleri oluşturmuştur. Daimi Komitelere Krallar ile Devlet ve Hükümet Başkanları başkanlık etmektedir. Bu Komiteler Zirve kararlarına uygun olarak veya Dışişleri Bakanları Konseyi ile Komitelerin üyelerinin tavsiyesi üzerine kurulmaktadır.

1.Kudüs Komitesi

(Fas Kralı başkanlık etmektedir)

2.Enformasyon ve Kültürel İşler Daimi Komitesi (COMIAC)

(Senegal Cumhurbaşkanı başkanlık etmektedir)

3. Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (COMCEC-İSEDAK)

(Sayın Cumhurbaşkanımız başkanlık etmektedir)

4. Bilim ve Teknolojik İşbirliği Komitesi (COMSTECH)

(Pakistan Cumhurbaşkanı başkanlık etmektedir)

İcra Komitesi

İcra Komitesi,Zirve ve DBK Troykaları (önceki, mevcut ve sonraki Dönem Başkanları) ile Sekretarya’nın evsahibi sıfatıyla Suudi Arabistan ve İİT Genel Sekreteri olmak üzere 8 üyeden oluşmakta; lüzumlu hallerde toplanmaktadır.

İsrail'in Filistin topraklarına yönelik gittikçe artan şiddetli saldırıları, Filistin halkı üzerindeki toplu cezalandırma ve Mohamed Abu Khdair isimli Filistinli gencin yakılması olayı ışığında, İsrail’in Filistin halkı, kurumları, El Aksa Camii ile Müslüman ve Hristiyan ibadethanelerini hedef alan ve süregelen bu saldırılara karşı İİT tarafından atılabilecek adımların incelenmesini teminen İcra Komitesi 10 Temmuz ve 12 Ağustos 2014 tarihlerinde Cidde’de olağanüstü toplantılar gerçekleştirmiştir. Ayrıca, ülkemizin çağrısına üzerine Harem-i Şerif’te yaşanan hadiseleri ele almak amacıyla 1 Ağustos 2017 tarihinde İstanbul’da Dışişleri Bakanları düzeyinde açık katılımlı olarak olağanüstü toplanmıştır.

15 Mart 2019 tarihinde Yeni Zelanda’da iki camiye gerçekleştirilen terör saldırısı başta olmak üzere, artan İslam karşıtlığı ile ırkçı ve yabancı düşmanı şiddet eylemlerini ele almak amacıyla, İİT Zirve Dönem Başkanı olan ülkemizin çağrısı üzerine 22 Mart 2019 tarihinde İstanbul’da İİT Dışişleri Bakanları Düzeyinde Açık Katılımlı Acil İcra Komitesi Toplantısı düzenlenmiştir. Sayın Bakanımızın başkanlığında gerçekleştirilen ve Sayın Cumhurbaşkanımızın da bir bölümüne katılarak konuşma yaptığı sözkonusu toplantıya 19 ülke Bakan seviyesinde katılmıştır.

Filistin hakkında 2020 Şubat ayında Cidde’de ve 2020 Haziran ayında çevrimiçi formatta, keza Covid-19’la mücadele bağlamında işbirliği temasıyla 2020 Nisan ayında çevrimiçi olarak aynı formatta toplantılar ülkemizin girişimleriyle düzenlenmiştir.

Son olarak, İsrail’in Filistin topraklarına yönelik saldırıları karşısında, ülkemizin Filistin makamları ve İslam İşbirliği Teşkilatı Zirve Dönem Başkanı Suudi Arabistan ile bilistişare girişimleri üzerine, Dışişleri Bakanları düzeyinde Açık Katılımlı İİT İcra Komitesi Olağanüstü Toplantısı 16 Mayıs 2021 tarihinde videokonferans formatında düzenlenmiştir. Sözkonusu toplantıya Sayın Bakanımız iştirak etmiştir.

Genel Sekreter:

Teşkilat’ın baş idarî yetkilisi olan Genel Sekreter, Üye Ülkelerin vatandaşları arasından adil coğrafî dönüşüm ve fırsat eşitliği ilkesine uygun olarak DBK tarafından beş yıllık bir dönem için seçilmekte; en fazla iki dönem görev yapabilmektedir.

Genel Sekreterin görevleri arasında, Teşkilat’ı ilgilendiren meseleleri Teşkilat’ın yetkili organlarının dikkatine getirmek; Zirve ve DBK Toplantılarında alınan karar ve tavsiyelerin uygulanmasını izlemek; Teşkilat’ın ilgili organlarının çalışmalarını koordine etmek; Genel Sekreterliğin program ve bütçesini hazırlamak ve DBK’ya Teşkilat’ın çalışmaları hakkında yıllık rapor sunmak yeralmaktadır.

Bugüne kadar görev yapan İİT Genel Sekretlerleri:

1- Tunku Abdul Rahman (Malezya) 1971-1973

2- Hassan Al-Touhami (Mısır) 1974-1975

3- Amadou Karim Gaye (Senegal) 1975-1979

4- Habib Chatty (Tunus) 1979-1984

5- Syed Sharifuddin Pirzada (Pakistan) 1985-1988

6- Dr. Hamid Algabid (Nijer) 1989-1996

7- Dr. Azeddine Laraki (Fas) 1997-2000

8- Dr. Abdelouahed Belkeziz (Fas) 2001-2004

9- Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu (Türkiye) 2005-2013

10- İyad Ameen Madani (Suudi Arabistan) 2014-2016

11- Dr. Yousef bin Ahmad Al-Othaimeen (Suudi Arabistan) 2016-17 Kasım 2021

12- Hissein Brahim Taha (Çad) 17 Kasım 2021-günümüz

İİT Genel Sekreterleri genellikle DBK sırasında Üye Ülkeler arasında varılan mutabakatla atanagelmiştir. Bununla birlikte, Haziran 2004’te İstanbul’da düzenlenen 31. DBK Toplantısı’nda ilk defa bir demokratik seçim yapılmış ve Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu Genel Sekreter seçilmiştir. Bu görevi üstlenen ilk Türk vatandaşı olan Sayın İhsanoğlu 1 Ocak 2005 tarihinde görevine başlamış ve görevini iki dönem (2013 yılı sonuna kadar) sürdürmüştür.

47. DBK’da (27-28 Kasım 2020, Nijer) düzenlenen seçimler neticesinde İİT GS görevine ülkemizin ısrarlı girişimleri sonucunda Afrika Grubu’nun ortak adayı olarak seçilen Hissein Brahim Taha, 17 Kasım 2021 tarihi itibarıyla görevi selefi Yusuf el-Useymin’den (Suudi Arabistan) devralmıştır.

İİT Genel Sekreteri Hissein Brahim Taha, 37. İSEDAK Bakanlar Toplantısı’na katılmak üzere ilk ziyaretini 2021 Kasım ayında ülkemize gerçekleştirmiş ve ziyaret kapsamında Sayın Cumhurbaşkanımız, Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımız ve Sayın Bakanımız tarafından ayrı ayrı kabul edilmiştir.

Bağımsız Daimi İnsan Hakları Komisyonu

7-8 Aralık 2005 tarihleri arasında Mekke’de düzenlenen 3. Olağanüstü İslam Zirvesi’nde kabul edilen İİT On Yıllık Eylem Planı çerçevesinde kurulması kararlaştırılan Bağımsız Daimi İnsan Hakları Komisyonu (BDİHK), 28-30 Haziran 2011 tarihleri arasında Astana’da gerçekleştirilen 38. DBK Toplantısı’nda BDİHK Tüzüğü’nün kabul edilmesiyle 2012 yılında Cidde merkezli olarak faaliyetlerine başlamıştır.

Ülkemiz, BDİHK’nin 2012 yılında düzenlenen İkinci Olağan Oturumu'na ve 2018 yılında tertiplenen İslamofobi'yle Mücadele Semineri'ne evsahipliği yapmıştır.

BDİHK Asya, Afrika ve Arap gruplarından altışar olmak üzere 18 üyeden oluşmaktadır. Komisyon başkanlığı 1 Ocak 2022 tarihi itibarıyla bir yıl süreyle ülkemizi Komisyon’da temsil eden üye Dr. Hacı Ali Açıkgül tarafından deruhte edilmektedir.

Türkiye’nin İİT ile İlişkileri

Ülkemiz, İİT’in kuruluşundan bu yana üyesidir ve İİT faaliyetlerine faal katkı yapmaktadır. KKTC ise 1979 yılından bu yana İİT’te gözlemci statüsünü haiz olup, Zirve ve DBK toplantılarına düzenli olarak katılmaktadır. Daha önce “Kıbrıs Türk Müslüman Topluluğu” adıyla İİT’te temsil edilen KKTC’nin, 14-16 Haziran 2004 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilen 31. DBK Toplantısı’nda Annan Planı’nda zikredildiği şekliyle “Kıbrıs Türk Devleti” adıyla temsili kararlaştırılmıştır. Zirve ve DBK’da “Kıbrıs’ta Durum” başlığıyla kabul edilen kararlarla, İİT, KKTC ile işbirliği ve dayanışmasını teyit etmekte, Kıbrıs sorununun çözümüne destek vermektedir.

İİT ayrıca, Yunanistan, Batı Trakya ve On İki Adalarda yaşayan Türk Azınlığı konusunda her yıl kabul ettiği kararlarla, Müslüman Türk Azınlığın hak ve çıkarlarının korunmasını ve sorunlarının çözümünü desteklemektedir.

Ülkemizdeki İİT Kuruluşları:

Ülkemiz Teşkilatın;

-bir Daimi Komitesine: İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK)

-bir uzmanlık kuruluşu temsilciliğine: İslam Kalkınma Bankası (İKB) Türkiye Ofisi

- iki alt kuruluşuna:

· İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi (SESRIC),

· İslam İşbirliği Teşkilatı İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA)

-ve beş bağlı kuruluşuna:

. İslam İşbirliği Gençlik Forumu (ICYF)

• İslam Ülkeleri Müşavirler Federasyonu (FCIC)
• İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC)

· İslam İşbirliği Teşkilatı Yayıncılık Düzenleyici Otoriteleri Forumu (IBRAF)

evsahipliği yapmaktadır.

Bunun yanısıra, İİT Tahkim Merkezi 2021 Kasım ayı itibarıyla İstanbul’da faaliyete geçmiş olup, İİT Medya Forumu (OMF) ve İİT Polis İşbirliği ve Koordinasyon Merkezi’nin (PİKM) kurulması çalışmaları ise sürmektedir.

-İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK)

Başkanlığı Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından deruhte edilmekte ve her yıl ülkemizde bir kez Bakanlar düzeyinde, bir kez de teknik düzeyde İzleme Komitesi toplantısı düzenlenmektedir.

İSEDAK’ın yeni Stratejisi ve gözden geçirilmiş Tüzüğü 2012 yılında Mekke'de yapılan 4. Olağanüstü İslam Zirvesi'nde kabul edilmiştir. Yeni İSEDAK Stratejisi İstanbul'da düzenlenen 13. İslam Zirvesi Nihai Bildirisi’nde teyit edilmiştir.

Strateji ile birlikte hayata geçirilen Çalışma Grupları ve İSEDAK Proje Finansmanı enstrümanları giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Bir İİT Tahkim Merkezi kurulması ve İİT Tercihli Ticaret Sistemi’ne biran önce işlerlik kazandırılması, ülkemizin İSEDAK kapsamındaki öncelikleri arasında bulunmaktadır.

Sayın Cumhurbaşkanımızın başkanlığını deruhte ettikleri İSEDAK 37. Bakanlar Oturumu “Mikro İşletmeler ile KOBİ'lerin Covid-19 Salgınına Karşı Desteklenmesinde İslami Finans’ın Rolü” temasıyla 24-25 Kasım 2021 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenmiştir. İSEDAK 38. Bakanlar Oturumu’nun ise 26-29 Kasım 2022 tarihlerinde ülkemizde düzenlenmesi planlanmaktadır.

- İslam İşbirliği Teşkilatı İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA):

Merkezi İstanbul’da bulunan IRCICA, İslam tarihi, kültürü, medeniyeti ve sanatı alanlarında çalışan ilim insanları, araştırmacılar, sanatkârlar, kurum ve kuruluşlar için bir odak noktası ve buluşma zemini oluşturmakta; İslam kültür ve medeniyeti hakkındaki önyargıları bertaraf etmek, bunların doğru bir imajını yansıtmak, dünya medeniyeti içindeki rollerini ve yerlerini anlatmak ve Müslüman ülkelerle diğer toplumlar arasında karşılıklı anlayışı ve diyaloğu geliştirmek için gayret etmekte; sözkonusu alanlarda araştırmalar yaparak, kitap, bibliyografya, katalog, albüm ve diğer kaynak kitaplar yayınlanarak bu konularda kamuoyunu bilgilendirmektedir.

IRCICA Genel Direktörlük görevi, 2021 Mayıs ayından bu yana Emekli Büyükelçi Prof. Dr. Mahmud Erol Kılıç tarafından yürütülmektedir.

-İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi (SESRIC):

Ankara’da yerleşik olan SESRIC, üye ülkelerle ilgili sosyo-ekonomik istatistiklerin yine üye ülkelerin kullanımı için toplanması, derlenmesi, düzenlenmesi ve yayınlanması; üye ülkeler arasındaki işbirliklerinin geliştirilmesine yardımcı olmak amacıyla üye ülkelerdeki sosyal ve ekonomik gelişmelerin araştırılıp, değerlendirilmesi ve raporlanması; üye ülkelerin ihtiyaçları ve İİT’in genel amaçları doğrultusunda seçili alanlarda eğitim programları organize edilmesinden sorumludur.

Önceki Genel Direktör Büyükelçi Musa Kulaklıkaya’nın, Mayıs 2018’teki 45. DBK’da İİT İdari ve Mali İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcılığı’na seçilmesi üzerine, SESRIC Genel Direktörlüğüne ülkemizce aday gösterilen vatandaşımız Nebil Dabur seçilmiş ve Mart 2019’da görevine başlamıştır.

-İslam İşbirliği Gençlik Forumu (ICYF):

ICYF, 14-16 Haziran 2004 tarihleri arasında İstanbul'da gerçekleşen 31. DBK’da kabul edilen karar uyarınca, İİT üye devletlerinin ulusal gençlik kuruluşlarından ve uluslararası gençlik kuruluşlarından temsilcilerin katılımıyla Kurucu Genel Meclis tarafından 1-3 Aralık 2004 tarihinde Bakü’de kurulmuş olup, 2005 yılında Sana’da düzenlenen 32. DBK’da alınan kararla Forum’a İİT ilgili kuruluşu statüsü verilmiştir.

Ülkemiz, Forum’a 2009 yılında imzalanan anlaşma doğrultusunda İstanbul’da evsahipliği yapmaktadır.

22-24 Ekim 2018 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirilen 3. Genel Kurul’da seçilen ülkemizin adayı Taha Ayhan ICYF Başkanlığını yürütmektedir.

-İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC):

İslam ülkeleri arasında standartların uyumlu hale getirilmesi amacıyla bir mekanizma kurulması fikri ilk defa, 1984 yılında düzenlen İSEDAK Toplantısında gündeme gelmiştir.

Bu kapsamda hazırlanan SMIIC Tüzüğü 1998 yılında düzenlenen 14. İSEDAK Toplantısı’nda kabul edilmiş ve bir yıl sonra İstanbul’da düzenlenen 15. İSEDAK Toplantısı’nda ilk defa üye ülkelerin imzasına sunulmuştur.

Tüzüğü imzalayan üye ülke sayısının 10’a ulaşmasıyla SMIIC Tüzüğü Ağustos 2010’da yürürlüğe girmiş; İİT ilgili kuruluşu statüsüyle İstanbul’da faaliyetlerine başlamıştır.

SMIIC Genel Sekreterliğini İhsan Övüt yürütmektedir. Sayın Övüt’ün, 2014 yılından bu yana sürdürdüğü görev süresi 2021 Kasım ayında gerçekleştirilen seçimler neticesinde 2022-20224 yıllarını kapsayacak şekilde bir dönem daha uzatılmıştır.

İİT On Yıllık Eylem Planı:

İslam dayanışmasının güçlendirilmesi, İslam’ın yüce değerlerinin ve İslam medeniyetinin gerçek mahiyetinin yansıtılması, İslam dünyasının karşılaştığı meselelerin nesnel ve gerçekçi bir şekilde ele alınmasını teminen, ilim adamları ve aydınların görüşlerine de başvurularak hazırlanan On Yıllık Eylem Programı, 2005 yılında Mekke’de düzenlenen 3. Olağanüstü İslam Zirvesi’nde kabul edilmiştir.

2016-2025 yıllarını kapsayan yeni On Yıllık Eylem Programı ise 14-15 Nisan 2016 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen 13. İslam Zirvesi vesilesiyle nihaîleştirilmiştir.

Sözkonusu Program; siyasi irade, dayanışma ve ortak İslamî eylem, ılımlılık ve İslam’ın hoşgörü anlayışı, İslam hukuku, İslam Fıkıh Akademisi, terörizmle mücadele, İslamofobi ile mücadele, insan hakları ve iyi yönetişim, Filistin ve işgal edilmiş Arap toprakları, çatışmaların önlenmesi ve çözümü, barışın tesisi, ekonomik işbirliği, İslam Kalkınma Bankası’nın desteklenmesi, doğal afetler karşısında sosyal dayanışma, Afrika’da yoksullukla mücadele, yüksek öğretim, bilim ve teknoloji, İslam dünyasında kadın, genç ve çocuk hakları ve aile, üye ülkeler arasında kültürel değişim başlıkları altında detaylandırılan kapsamlı bir yol haritasıdır.

İİT Reformu için Beyin Fırtınası Oturumu

İİT Reformu ilk kez Dışişleri Bakanımız Sayın Mevlüt Çavuşoğlu tarafından 1 Ağustos 2017 tarihinde İİT Genel Sekreteri Al-Othaimeen’le yapılan görüşmede dile getirilmiştir. Bu kapsamda, ülkemizin öncülüğünde hazırlanan “İİT’in Kapsamlı Reformu için Beyin Fırtınası Oturumu Düzenlenmesi” başlıklı karar tasarısı 5-6 Mayıs 2018 tarihlerinde Dakka’da düzenlenen 45. DBK’da kabul edilmiştir.

Sözkonusu Oturuma ilişkin ilk toplantı 2018 Ekim ayında Cidde’de, ikinci toplantı ise 2020 Şubat ayında Bangladeş’te ülkemizin eşbaşkanlığında düzenlenmiştir.

İİT Polis İşbirliği ve Koordinasyon Merkezi

İİT bünyesinde üye ülkelerin teşkilatları arasındaki işbirliğini güçlendirmek ve kapasite geliştirme çalışmaları yapmak üzere, İstanbul'da kâin, üyeliğin gönüllülük esasına dayandığı ve uzmanlık kuruluşu statüsünde "İİT Polis İşbirliği ve Koordinasyon Merkezi" ismiyle İstanbul’da bir merkez kurulması teklifi ülkemiz evsahipliğinde düzenlenen 13. İslam Zirvesi’nde kabul edilmiştir.

Merkez’in Tüzüğü 5-6 Mayıs 2018 tarihlerinde Dakka’da düzenlenen 45. DBK’ya sunulmuş ve kabul edilmiştir. Sözkonusu Tüzük, ülkemizce 1-2 Mart 2019 tarihlerinde Abu Dabi’de düzenlenen 46. DBK’da imzalanmıştır.

İİT Medya Forumu

İİT üyesi ülkeler enformasyon kuruluşları arasında somut projeler gerçekleştirilmesine, eğitim programları düzenlenmesine ve İslamofobiyle mücadele programları geliştirilmesine katkıda bulunacağı düşünülen İİT Medya Forumu'nun kuruluşuna, İİT Enformasyon Bakanları 9. Toplantısında (Libreville, Gabon, 19-20 Nisan 2012) karar verilmiş; Gine’nin başkenti Konakri'de 9-11 Aralık 2013 tarihlerinde düzenlenen 40. DBK’da Forum'un, merkezi İstanbul'da olmak üzere kurulması kayda alınmış ve Forum'a İİT ilgili kuruluşu statüsü verilmiştir.

Forum’un kurulması çalışmaları Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı uhdesinde sürdürülmektedir.

13. İslâm Zirvesi ve Türkiye’nin Zirve Dönem Başkanlığı

Dönem Başkanlığını üstlenmemizle birlikte ülkemiz, Teşkilatın reformu, çatışmaların çözümü, arabuluculuk, insani yardım ve kadın konuları gibi meseleler üzerinde yoğunlaşmıştır. Zirve sonunda Nihai Bildiri, İİT-2025 Eylem Programı, Filistin Davası ve Kudüs Kararı ile İstanbul Deklarasyonu kabul edilmiştir.

Nihai Bildiri İİT üyesi ülkelerdeki önemli siyasi, ekonomik, kültürel ve sosyal gelişmeler, insani durum, İİT üyesi olmayan ülkelerdeki Müslüman toplulukların hakları ve Teşkilatın idari meselelerine dair üye ülkelerin ortak tutumunu ve aldıkları kararları ortaya koymakta; evsahibi ülke olarak tarafımızdan hazırlanan İstanbul Deklarasyonu, İslam dünyasının gündemindeki temel sorunlara ilişkin genel yaklaşımları yansıtmakta; İİT'in ikinci 10 yıllık Eylem Programı olan İİT-2025 Eylem Programı 2016-2025 döneminde çeşitli alanlarda ulaşılması arzu edilen hedefleri belirlemekte; Filistin Davası ve Kudüs Kararı ise İİT'in kuruluş amacı olan Filistin davasına desteğin artırılarak sürdürülmesini amaçlamaktadır.

Ülkemizin Dönem Başkanlığı sırasında evsahipliği yaptığı başlıca önemli toplantılar aşağıda sunulmaktadır:

i) 13. İslam Zirvesi (14-15 Nisan 2016, İstanbul)

ii) 3. Su Konularından Sorumlu Bakanlar Konferansı (17-19 Mayıs 2016,İstanbul)

iii) 3. Gençlik ve Spor Bakanlar Konferansı (4-8 Ekim 2016, İstanbul)

iv) İİT Ülkelerinin Kalkınmasında Kadının Rolü konulu 6. Bakanlar Konferansı (1-3 Kasım 2016, İstanbul)

v) Dışişleri Bakanları Düzeyinde Açık Katılımlı Olağanüstü İcra Komitesi Toplantısı (1 Ağustos 2017, İstanbul)

vi) 6. Olağanüstü İslam Zirvesi (13 Aralık 2017, İstanbul)

vii) 7. Olağanüstü İslam Zirvesi (18 Mayıs 2018, İstanbul)

viii) Dışişleri Bakanları Düzeyinde Açık Katılımlı Acil İcra Komitesi Toplantısı (22 Mart 2019, İstanbul)

Ülkemiz ayrıca, bu görevi sırasında İİT’in kapsamlı reformuna yönelik Beyin Fırtınası Oturumlarının başlamasına, İİT Polis İşbirliği ve Koordinasyon Merkezi’nin kurulabilmesini teminen sözkonusu Merkez’in Tüzüğü’nün kabulüne, İİT İstişari Kadın Konseyi ile İİT Arabuluculuk Dostları Temas Grubu ve İİT Avrupa Müslümanları Temas Grubu’nun kurulmalarına öncülük etmiştir.

14.İslâm Zirvesi

14. İslam Zirvesi Toplantısı “Mekke-i Mükerreme Zirvesi: El Ele Geleceğe” temasıyla düzenlenmiş olup, ülkemiz sözkonusu Zirve’ye ve 29 Mayıs günü gerçekleştirilen Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı’na Sayın Bakanımızın başkanlığındaki heyetle katılım sağlamıştır.

Zirve’de, Filistin meselesi başta olmak üzere İslam Âlemini ilgilendiren ortak sorunlar ele alınmış olup, Zirve sonunda Nihai Bildiri ve Mekke Deklarasyonu (evsahibi ülke deklarasyonu) yayınlanmış ve Filistin kararı kabul edilmiştir. Zirve’yle birlikte Dönem Başkanlığı Suudî Arabistan’a devredilmiştir. Müteakip Zirve toplantısının 2022 yılı içerisinde Gambiya’da düzenlenmesi öngörülmektedir.

İİT Üyesi Ülkeler Parlamento Birliği (İSİPAB)

Cezayir'in evsahipliğinde İİT Üyesi Ülkeler Parlamentolar Birliği (İSİPAB) 17. Konferansı, 29-30 Ocak 2023 tarihlerinde Cezayir'de düzenlenmişitir. Bu vesileyle, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Prof. Dr. Sayın Mustafa Şentop ve İSİPAB Türkiye Delegasyonu Başkanı, Ardahan Milletvekili Sayın Orhan Atalay Cezayir'e ziyaret gerçekleştirmiştir. Sözkonusu konferansta ülkemiz İSİPAB dönem başkanlığını Cezayir'e devretmiştir.