|
Aşağıdaki 38 devlet OECD’ye üyedir:
Türkiye, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Avustralya, Avusturya,
Belçika, Birleşik Krallık, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa,
Kore Cumhuriyeti, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre,
İtalya, İzlanda, Japonya, Kanada, Kolombiya, Kosta Rika, Letonya, Litvanya,
Lüksemburg, Macaristan, Meksika, Norveç, Polonya, Portekiz, Slovakya,
Slovenya, Şili, Yeni Zelanda, Yunanistan.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD), İkinci Dünya Savaşı
sonrasında, Batı Avrupa’nın yeniden inşası amacıyla hayata geçirilen
Marshall Planı çerçevesinde ABD ve Kanada’nın o dönemde yaptıkları mali
yardımın dağıtımına yardımcı olmak amacıyla kurulan ve 1947-1960 yılları
arasında faaliyette bulunan Avrupa Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın (OEEC)
yerine daha geniş bir görev tanımı çerçevesinde tesis edilmiştir.
Kuruluşundan itibaren OECD’nin öne çıkan amacı, hükümetlere kapsayıcı ve
sürdürülebilir büyümeyi destekleyen politikalar konusunda tavsiyeler
geliştirmek ve böylelikle, küresel refahın artmasına katkı sağlamak
olmuştur. OECD, kanıta ve veriye dayalı tavsiye ve standartlar geliştirerek
ve bunların uygulanmasını destekleyerek sosyal, ekonomik ve çevresel
sorunlara çok taraflı çözümler sunmayı hedeflemektedir.
OECD; ticaret, yatırım, vergilendirme, yapay zekâ, kadın istihdamı, dijital
ve yeşil dönüşüm gibi konularda kanıta ve veriye dayalı tavsiyeleriyle G20,
G7 ve Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Forumu'nun (APEC) yenilikçi
politikalar geliştirmesine katkıda bulunmaktadır.
OECD’nin Yapısı
Kararların oydaşmayla alındığı OECD’nin temel karar alma organı, OECD Genel
Sekreteri’nin başkanlık ettiği; üye ülkeler ile Avrupa Birliği’nin (AB)
Daimi Temsilci düzeyinde temsil edildiği Konsey’dir. Konsey ayrıca, yılda
bir kez bakan düzeyinde toplanmaktadır. Teşkilat’ın Paris’teki merkezinde
düzenlenen Bakanlar Konseyi toplantılarının başkanlığı her yıl bir üye
devlet tarafından dönüşümlü olarak üstlenilmektedir. Bakanlar Konseyi
toplantılarında önemli küresel meseleler üst düzeyde ele alınmakta ve bir
sonraki yılın politika öncelikleri belirlenmektedir. OECD Bakanlar
Konseyi’nin 23-24 Mayıs 2012 tarihlerinde Paris’te gerçekleştirilen
toplantısına ülkemizce başkanlık edilmiştir.
Alınacak kararlara ilişkin Konsey çalışmaları asli Teknik Komitelerden
(Substantive Committees) çıktıktan sonra üç Daimi Komite’nin (Standing
Committee) süzgecinden geçerek Konsey’e sunulmaktadır. Bazı konular ise
sadece Konsey’in uhdesindedir.
Konsey tarafından belirlenen stratejilerin hayata geçirilmesinde OECD
Sekretaryası görevlidir. Genel Sekreter tarafından yönetilen ve çeşitli
Direktörlüklerden oluşan Sekretarya’da 2025 yılı itibarıyla 3.500'den fazla
kişi görevlidir.
Türkiye’nin OECD’yle İlişkileri
Ülkemizin kurucu üyesi olduğu OECD’nin ekonomi, ticaret, yatırım,
vergilendirme, maliye politikası, rekabet, istihdam, tarım, istatistik,
çevre, yönetişim, turizm, bölgesel kalkınma, kalkınma yardımları, KOBİ’ler,
sağlık, dijital politika, tüketici politikası, eğitim, bilim ve teknoloji
gibi sayısı 300’ü aşan komite ya da alt-komitesinde yürütülen çalışmalara
ilgili kurumlarımız aracılığıyla iştirak edilmektedir.
OECD, üyesi olmayan ülkelerle işbirliğini derinleştirmeyi, daha kapsayıcı,
sürdürülebilir, müreffeh toplumlar inşa etmeleri için gerekli rehberliği ve
teknik desteği sağlamayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda, OECD tarafından üye
ya da üye olmayan ülkelerde, OECD İstanbul Merkezi örneğinde olduğu gibi
Küresel İlişkiler ve İşbirliği (GRC) ofisleri kurulmaktadır.
OECD İstanbul Merkezi; Avrasya, Ortadoğu, Kuzey Afrika, Güneydoğu Avrupa ve
Güneydoğu Asya ile bölgesel programların yürütülmesi açısından önemli bir
merkez işlevi görmek üzere ülkemizin gönüllü katkısıyla 2021 yılı Ocak
ayında açılmıştır. Resmi açılışı 2023 yılı Mart ayında
gerçekleştirilmiştir.
Ayrıca, vergi alanında bilgi ve tecrübe paylaşımını sağlamak üzere, 1993
yılında kurulan OECD Ankara Çok Taraflı Vergi Merkezi faaliyetlerini
sürdürmektedir.
OECD nezdindeki Daimi Temsilciliğimiz OECD’yle ilişkilerimizi yerinden
takip etmekte ve düzenli veri akışının sağlanmasını sağlamaktadır.
OECD’nin Dış İlişkileri, Genişlemesi ve Ortak Ülkeler
Brezilya, Çin, Endonezya, Hindistan ve Güney Afrika, OECD’nin “kilit
ortakları” arasında yer almaktadır. Kilit ortaklar, OECD’nin günlük
çalışmalarına katılmakta, araştırmalarında yer almakta, istatistik
veritabanlarına dahil edilmekte ve komitelerindeki politika tartışmalarına
katkı sunmaktadır. AB, oy hakkı olmadan OECD’nin toplantılarına katılım
sağlamaktadır.
Arjantin, Brezilya, Bulgaristan, Endonezya, Hırvatistan, Peru, Romanya ve
Tayland’ın OECD’ye katılım süreci devam etmektedir.
OECD’nin bölgelerle işbirliğini artırmak üzere Avrasya, Latin Amerika ve
Karayipler, Ortadoğu ve Kuzey Afrika, Güneydoğu Asya ve Güneydoğu Avrupa’ya
yönelik beş tane bölgesel programı bulunmaktadır. Afrika’yla işbirliği ise
OECD-Afrika Ortaklığı bünyesinde yürütülmektedir.
|