DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Çok değerli basın mensupları, bugün Ankara’da Türkmenistan Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı kardeşim Raşid Meredov’u ağırlıyoruz.

Öncelikle ikinci vatanına hoş geldin sevgili kardeşim. Ve bugün ayrıca öğleden sonra Türkiye, Azerbaycan ve Türkmenistan Üçlü Dışişleri Bakanları toplantısını da gerçekleştireceğiz.

Türk dünyasıyla ilgili yoğun bir günü geçireceğiz. Gagavuz Yöresi Başkanı İrina Vlah da halen Ankara’da, bugün Sayın Cumhurbaşkanımız kabul edecekler. Sayın Cumhurbaşkanımız ayrıca kardeşim Raşid ve yine kardeşim Ceyhun’u da bu toplantıdan sonra kabul edecekler.

Bu sene Türkmenistan’ın bağımsızlığının 30. yılı ve kardeş Türkmenistan’ı ve Türkmen halkını canı gönülden tebrik ediyoruz. Kardeşlik hukukumuz üzerinde ilişkilerimizi her alanda geliştirmek için çalışıyoruz, çaba sarf ediyoruz ve bugün biraz önce sizler de şahit oldunuz, 2021-2022 İşbirliği Programımızı da imzalamış olduk. Ama bugün yaptığımız görüşmelerde, baş-başa görüşmelerde, heyetlerimizle birlikte yaptığımız görüşmelerde de önümüzdeki süreçte hangi alanlarda hangi adımları atacağız, hangi alanlarda yol haritamızı nasıl hazırlayıp ve bunu uygulamaya koyacağız, bunları gözden geçirdik.

Bu sene Sayın Cumhurbaşkanımız Türkmenistan’ı ziyaret etmek istiyor. Türkmenistan Cumhurbaşkanı Sayın Berdimuhammedov son telefon görüşmesinde Cumhurbaşkanımızı davet ettiler ve Sayın Cumhurbaşkanımız da memnuniyetle kabul etti. Bu marjda yine Türkiye-Azerbaycan-Türkmenistan zirvesini de Türkmenistan’da gerçekleştirmek istiyoruz. Biz bu sabah bu ikili zirvenin hazırlıklarını da başlatmış olduk. Hafta sonuna kadar bu zirveyle ilgili yol haritamız da tamamen netleşecek, arkadaşlarımızla beraber çalışmaları sürdüreceğiz. O görüşme marjında imzalayacağımız anlaşmaların müzakerelerini de hızlandırarak tamamlayacağız ve inşallah Türkmenistan’da bunları imzalamış olacağız.

Ekonomik ilişkilerimiz giderek artıyor, pandemiye rağmen ticaret hacmimizde bir artış var. Ama 2014 seviyesine tekrar çıkabilmemiz için mevcut olan mekanizmaları hayata geçirme konusunda ya da canlandırma konusunda bugün mutabık kaldık. Hükümetler arası ekonomik komisyon toplantısını gerçekleştireceğiz, yine hükümetler arası eğitim komisyonunu tekrar canlandıracağız. Gerek zirve marjında, gerekse diğer toplantılar marjında iş konseyleri, iş forumu gibi toplantıları gerçekleştirerek iş insanlarımızı da bir araya getireceğiz. Bu vesileyle özellikle Türk firmalarına gerek Türkmenistan’daki projelerde, gerekse bölgesel projelerde yer verdikleri için, güvendikleri için ve destekledikleri için çok teşekkür etmek istiyorum. Hem kardeşim Raşid Meredov’a, hem de Sayın Cumhurbaşkanı Berdimuhammedov’a.

Tabii önümüzdeki süreçte bizim imzalayacağımız anlaşmaların içinde önemli, hepsi önemli, ama bir de tercihli ticaret anlaşması müzakerelerine de en kısa zamanda başlamak istiyoruz. Ayrıca, geçmişte imzaladığımız Türkmenistan bağımsızlığını kazandıktan hemen sonra imzaladığımız yatırımların korunması ve teşviki anlaşması, çifte vergilendirmenin önlenmesi anlaşması gibi anlaşmalar da bugünün gerçeklerini yansıtmadığı için bunları güncelleyeceğiz ve müzakerelerine de başlıyoruz.

Yine bölgesel konularda enerjiden tutun da ulaştırmaya kadar birçok alanda ikili ya da üçlü düzeyde işbirliğimiz mevcut, bunu daha da güçlendireceğiz, geliştireceğiz.

Türk Hava Yolları pandemi sebebiyle Türkmenistan’a uçamıyor. Önümüzdeki süreçte yine pandemi şartlarına uygun bir şekilde bu uçuşların başlaması konusunda Türkmenistan’ın desteğini rica ettik. Güvenlik konusunda da yakın işbirliğimiz var, bu konuda önümüzdeki süreçte bu işbirliğimizi daha da güçlendireceğiz.

Afganistan’da yaşanan meseleler özellikle Türkmenistan’ı da ilgilendiriyor. Gerek Afganistan, gerekse diğer ülkeler, İran başta olmak üzere, yine Özbekistan, tüm bölge ülkeleriyle ikili ya da üçlü düzeyde ilişkilerimizi geliştireceğiz.

Bu vesileyle özellikle Hazar Denizi’nde dostluk hidrokarbon sahasında Türkmenistan’la Azerbaycan arasında varılan mutabakattan biz Türkiye olarak son derece mutluyuz. Bizim firmalarımız da bu bölgede ve Hazar Denizi’nde işbirliğine hazır, bunları da kardeşime bugün ilettim. Özellikle Türkmen gazının ve petrolünün Türkiye’ye gelmesi, Türkiye üzerinden de Avrupa piyasalarına ulaşması konusunda biz Türkiye olarak üzerimize düşeni yapmaya hazırız.

Öğleden sonra üçlü düzeyde de bu konuları zaten ele alacağız. Ama ben bugünkü gerçekten çok samimi toplantılar için ve de zamanlıca yapılan bu ziyaret için kardeşim Raşid Meredov’a çok çok teşekkür ediyorum ve öğleden sonra üçlü toplantıları birlikte gerçekleştirmek üzere diyorum. Söz sizin.

TÜRKMENİSTAN DIŞİŞLERİ BAKANI RAŞİD MEREDOV- Çok teşekkür ediyoruz. Sayın Mevlüt kardeşim Sayın Bakan Bey, sayın basın yayın mensupları; her şeyden önce kardeşim Sayın Bakan Beye kendi teşekkürlerimi iletmek istiyorum. Kardeşlik ülke olan Türkiye davet ettiniz. Yüksek derecede misafirperverliğinizi gösteriyorsunuz, bunun için ayrıca teşekkürlerimi bildirmek istiyorum.

Doğrudan da Bakan Beyin dediği gibi, biz bugün ikili görüşmelerde Türkmenistan ve Türkiye’nin arasında işbirliğimizi daha da iyileştirmek amacıyla çok konulara baktık. Siyasi diplomatik konularda Bakan Beyin dediği gibi hakikaten de ikili ilişkilerimizi daha da gelecekte geniş gerçekleştirmek için potansiyellerimize bir baktık, böyle bir uluslararası teşkilatların çalışmasında Türkmenistan Türkiye’nin arasında yapılan ve gelecekte de yapılacak işbirliğimiz hakkında da konuştuk. Bu Birleşen Milletler Teşkilatında, İslam İşbirliği Teşkilatında, ECO Teşkilatının, işlerimiz hakkında da konuştuk. Biz bu konularda hakikaten de bu işimizi, işbirliğimizi sistematik temelinde gelecekte de yapmak için yol haritaları böyle bir hazırla hazırlayım ve onlara gerek olursa da imzalayabiliriz.

Bu konuda, yani siyasi diplomat konularda konuşurken elbette ikili ilişkilerimizi canlandırmak, ilerletmek için iki devletin Sayın Cumhurbaşkanlarının arasında siyasi diyalogu daha da güçlendirmek amacıyla yani 2021 yılı devamında, Türkiye Cumhuriyeti Sayın muhterem Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkmenistan’a resmi ziyaretleri yapmak için iki yurdun Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılacak işler hakkında da kendi aramızda da konuştuk. O konuda bizim protokol, hukuk ve diğer dairelerimiz Mart, Nisan, Mayıs ayı devamında komple bir işler yapacaktır.

Bu ikili ilişkilerimiz hakkında konuşurken bizim devamında ticari, ekonomi işbirliğimiz yüksek derecede yapılıyor. Yani biz sadece 2020 yılında bu koronavirüs, pandemi durumlara rağmen ikili ticaret hacmi yaklaşık 2 milyar Amerikan Doları oldu, kötü değil, yani bu işlerimizi daha da güçlendireceğiz. Kardeşim Sayın Bakan Beyle de konuştuk, enerji, ulaştırma, yüksek teknolojiler, dijital konuda, başka konularda biz bu işleri yapabiliriz, projelerin üstünde de bizim kardeşlerimiz bizim arkadaşlarımız beraberlikte iş geçirecekler. Yani biz bu kendi tarafımıza programları, planları düzeceğiz, Türk arkadaşlarımıza da teklif edeceğiz.

Bizim elbette bir tarihimiz var, bir kültürümüz var, bu konularda da konuştuk, kültür, eğitim, bilim, sağlık işbirliğimizi de iyileştirmek bazı konuları konuştuk ve gelecekte bu konularda da işlerimizi mutlaka yapacağız. Çok teşekkür ediyorum.

Yine de bu konuşmalar hakkat son derece çok faydalı oldu bizim için. Bugünün özünde bizim kardeşimiz Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Dışişleri Bakanı Sayın Bayramov da gelecek, öğleden sonra biz 3’lü görüşmelerimizi yapacağız, bu işlere devam edeceğiz. Çok teşekkür ederiz, sağ olun.

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Teşekkür ediyorum.

SORU- Sayın Başkan, pandemi nedeniyle Bakanlık personelinin ve çalışanların ne zaman aşılanması planlanıyor?

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Çok teşekkür ediyorum. Tabii Türkiye’de aşılama konusunda Sağlık Bakanlığımız ilgili kurumlarla bir çalışma yaptı, dolayısıyla o sıraya göre merkezdeki arkadaşlarımız aşılama sürecine tabi. Bazı arkadaşlarımızın hatta aşı olduğunu, bugünlerde olmaya başladığını arkadaşlarımız söyledi. Ama ayrıca bizim yurt dışında çalışan 248 misyonumuzda görev yapan arkadaşlarımız var ve sadece diplomat arkadaşlarımız değil, farklı kurumlarımız ve Bakanlıklarımızdan gelen gerek müşavir, ataşe gibi çalışma arkadaşlarımız var. Yine TİKA olsun, Maarif Vakfı olsun ilgili tüm kurumlarımızın temsilcileri var. Tüm bu yurt dışında görev yapan vatandaşlarımız çünkü farklı ülkelerde farklı aşılama var, birçok ülke halen aşı yapmaya başlayamadı. Dolayısıyla, biz yurt dışında çalışan arkadaşlarımızın da sağlığı için Sağlık Bakanlığımızla görüştük, Sayın Cumhurbaşkanımız da gerekli talimatları verdi, gerekli aşıyı oraya da göndereceğiz. Diğer taraftan Türkiye’de görev yapan, Türkiye’deki tüm misyonlara ada aşı imkanı vereceğiz, tabii gönüllülük esası üzerine. Bizim kullandığımız biliyorsunuz Çin aşısı, Sinovac’ın aşısı. Ve bazı ülkeler farklı yorumlar yapıyor, farklı aşılar konusunda farklı yorumlar geliyor. Maalesef sağlık konusunu bile siyasete alet eden ülkeler görüyoruz. Siyasi ilişkilerimiz iyi olur, kötü olur bu ayrı bir şey, ama sağlık konusunda bu pandemi gösterdi ki, her zamankinden daha fazla dayanışmaya ihtiyacımız var. Biz de bu dayanışmayı bugüne kadar yaptığımız yardımlarla gösterdik. 157 ülkeye ve 12 uluslararası örgüte biz tıbbi malzeme yardımında bulunduk. İhracat izni, satış ya da hibe yöntemiyle. Şimdi ise gönüllülük esası üzerine Türkiye’deki misyonlarda görev yapan diplomatların aşılamasını da aynı şekilde yapacağız. Çok teşekkür ediyorum.

SORU- Sayın Bakan Mevlüt Çavuşoğlu, birazdan Azerbaycanlı mevkidaşınız Sayın Ceyhun Bayramov’la görüşeceksiniz. Türkmenistan ve Azerbaycan Dışişleri Bakanlarıyla bölgedeki durum değerlendirmesini yapıyorsunuz. Tabi ki şu anda çok şükür Karabağ bölgede sıcak noktalardan biri bir anlamda. Üç ülke birlikte Karabağ’da işbirliği yapmayı planlıyor mu? Yani durum değerlendirmesi sırasında var mı? Eğer planlıyorsa hangi alanlarda? Teşekkür ederim.

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Çok teşekkür ediyorum. Öncelikle vatan muhaberesini kazanan can Azerbaycan’ı bir kere daha tebrik ediyorum. Şimdi ise barış için ve bölgenin inkişafı ve yeniden inşası için, istikrar için bir fırsat var, bizim çağrımız hep bu yöndedir. Ermenistan’da bu yönde hareket ederse bölgenin istikrarından ve ekonomik kalkınmasından en fazla Ermenistan ve Ermenistan halkı faydalanacak. Ermenistan’ın bunu düşünerek hareket etmesini bekliyoruz, atacağı olumlu adıma da yine Azerbaycan’la birlikte tabii koordinasyon halinde, biz de olumlu cevaplar vereceğiz. Tabii 30 yıla yakın işgal altında kalan Azerbaycan topraklarında her şey yıkılmış, yakılmış. Buraları terk ederken de yine yaktılar, yıktılar. Ve bu Azerbaycan topraklarında, Karabağ’da, Füzuli’de, Ağdam’da diğer tüm yedi rayonda yeniden buraların inşası için tarihi kültürel eserlerin yeniden ayağa kaldırılması için, ibadet yerlerinin, camilerin, mescitlerin yeniden ayağa kaldırılması için. Azerbaycan Hükümetinin Cumhurbaşkanı Aliyev liderliğinde kapsamlı bir çalışması var, alt yapı çalışmaları keza öyle. Dolayısıyla, biz Türk dünyası olarak da bu süreçte güçlü bir şekilde Türk Konseyi olsun, biz olsun, Azerbaycan’ın yanında durduğumuz gibi bundan sonra bu bölgenin yeniden inşası, kalkınması, barışı, huzuru için de tabii ki elimizden gelen desteği vereceğiz. Elbette ikili düzeyde bunları konuştuğumuz gibi, üçlü düzeyde de yine Türk Konseyi çatı altında da, bölgesel düzeyde de bu konuları ele alıyoruz. Yine 3+3 formatında Sayın Aliyev’in bir teklifi oldu. Gürcistan’ın da buna dahil olması için onları ikna etme çabalarımız devam ediyor. Orada şimdi bir hükümet değişikliği oldu, hükümet istifa etti. Yine Azerbaycan’da gerçekleştirmeyi planladığımız Azerbaycan-Türkiye-Gürcistan üçlü toplantısını ertelemek durumunda kaldık. Umarım Gürcistan’da buna katılır. Yani bölgenin istikrarı biraz önce bazı projelerden bahsettik enerji projeleri, ulaştırma projeleri. Bölgede huzur ve barış olduktan sonra bu projelerin hayata geçirilmesi daha da hızlanacak ve buradan herkesi kazanacak. Teşekkürler.