UKRAYNA DIŞİŞLERİ BAKANI DMITRO KULEBA- [ARDIL TERCÜME] Türk mevkidaşım Sayın Hakan Fidan’ı Ukrayna’da, Kiev’de ağırlamaktan memnuniyet duyuyorum. Bu onun Kiev’e ilk ziyareti ama bu ziyaret tarihe geçecektir çünkü bu, savaş başladıktan sonra Kiev’e Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı tarafından yapılan ilk ziyaret oluyor. Ukrayna-Türkiye arasındaki ortaklık hakkında bir şey söylemek zor, çünkü bunun hakiki bir ortaklık olduğu herkesçe malumdur. Bu ortaklık hakikaten herhangi bir ek yoruma muhtaç değildir.

Şunu belirtmek istiyorum: İki gün önce Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan Uluslararası Kırım Platformu Zirvesi’nde katılımcılara hitap etti, bu hitabı çok takdir ediyoruz.

Hakan Ukrayna’yı çok iyi biliyor, Ukrayna’da çok iyi tanınıyor, dolayısıyla çok yoğun bir programı vardı, yoğun görüşmelerde bulundu ve bu görüşmeler istisnasız tüm önemli konuları kapsadı.

Karadeniz Tahıl Girişiminin yeniden canlandırılmasının bu görüşmelerin ana konusu olduğunu söylersem bu hiç kimse için sürpriz olmayacaktır. Bu konuya ortak yaklaşıyoruz, bu girişimin yeniden çalıştırılması için ortak gayretlerde bulunuyoruz.

Devlet Başkanı Zelenskiy’nin başlattığı barış formülünde Türkiye’nin yeri konusunu ele aldık.

Türk şirketlerinin Ukrayna’nın ihyasındaki rolünü görüştük.

Ayrıca, NATO konuları ve Ukrayna’nın NATO’ya üyeliği konusunu etraflıca ele aldık. Türkiye bizim için çok önemli bir NATO üyesidir.

Türkiye ile Ukrayna’yı bağlayan ilişkiler çok çeşitli, çok alan ve sektör kapsadığı için bu ilişkilerin mutlaka ilerleyeceğinden hiçbir şüphem yok.

İlginiz için teşekkür ederim ve sözü Hakan’a devretmek isterim.

DIŞİŞLERİ BAKANI HAKAN FİDAN- Çok teşekkür ederim değerli dostum.

Değerli basın mensupları, değerli Dostum Dmitro’nun da ifade ettiği gibi, daha önce Ukrayna ve Kiev’i çok kez ziyaret etme imkanım oldu, ama Dışişleri Bakanı olarak bu benim ilk ziyaretim. Zaten yeni görevimi de yaklaşık 3 aydır yapıyorum.

Geçen yıl Ağustos ayında Sayın Cumhurbaşkanımızın ziyaretlerinden sonra yapılan ilk üst düzey ziyaret olduğu için de ayrıca mutluyum.

Dün Ukrayna’nın bağımsızlık günüydü, bu vesileyle Ukrayna’nın Milli Gününü de en içten dileklerimle kutluyorum.

Türkiye’nin Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne verdiği desteği de yinelemek istiyorum.

Savaşta hayatını kaybedenler için başsağlığı diliyorum.

Sayın Cumhurbaşkanımızın davetiyle Ukrayna Devlet Başkanı Sayın Zelenskiy geçtiğimiz ay 7 Temmuz’da ülkemizi ziyaret etmişti. Bu ziyarette liderlerimiz bölgesel ve ikili düzeydeki bütün konuları detaylarıyla ele almışlardı. Biz de bugün Cumhurbaşkanlarımızın mutabık kaldıkları konuların takibini yapma imkanı bulduk.

Ziyaretim vesilesiyle görüşmelerime sabah itibarıyla Devlet Başkanı Sayın Zelenskiy tarafından kabul edilerek başladım. Daha sonra Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Sayın Andriy Yermak’la bir araya gelip konuları daha detaylıca tartıştık. Daha sonra Sayın Başbakan Şmihal ile bir araya geldik, özellikle ekonomi ve kalkınma konularını çok detaylı görüştük.

Ayrıca, Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Ajansına bir ziyaretim oldu, orada bir brifing aldım.

Birazdan değerli mevkidaşım ve dostum Sayın Kuleba’yla gündemimizdeki konuları derinlemesine istişare edeceğiz. Aramızdaki stratejik ortaklık çerçevesinde önümüzdeki dönemde atabileceğimiz adımları ele alacağız.

Bildiğiniz gibi, ülkemizin ve Birleşmiş Milletler’in arabuluculuğunda hayata geçirilen Karadeniz Girişimi maalesef 17 Temmuz’da sona erdi. Bu girişim sayesinde 33 milyon tondan fazla tahıl ve gıda ürününün küresel pazarlara ulaşması sağlanmıştı. Maalesef 17 Temmuz itibarıyla bu sona erdi, şu anda tahıl ihracatı için alternatif yollar arandığını biliyoruz. Ancak, bu yolların orijinal girişime alternatif olamayacağını ve riskler barındırdığını da görüyoruz. Karadeniz Girişiminin getirdiği kazanımlar kaybedilmeden sürecin bir an önce tekrar canlandırılmasına yönelik çabalarımızı sürdürüyoruz. Tüm taraflarla her düzeyde diyaloğa bu nedenle devam edeceğiz.

Türkiye, 2014’te Kırım’ın ilhakının ardından Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü desteklediğini tereddütsüz biçimde ortaya koymuştu. Aynı tutumu 24 Şubat 2022 sonrasında da gösterdik.

Bugünkü görüşmelerimizde ikili ilişkilerimizi tüm veçheleriyle ele alacağız. Stratejik ortağımız Ukrayna’yla olan ilişkilerimiz savaşa rağmen gelişmeye devam etmekte. Ekonomik ilişkilerimizin savaşın sınamalarından en az düzeyde zarar görmesi için çabalarımıza devam edeceğiz.

Bugün yaptığımız görüşmelerde ayrıca ülkelerimiz arasında önemli bir köprü olan Kırım Tatar Türklerine birlikte nasıl daha fazla destek olabileceğimizi de ağırlıklı olarak görüştük. Zelenskiy Hükümeti Kırım Tatar Türklerinin haklarının kuvvetlendirilmesi için önemli adımlar attı. Bu konuda Ukrayna’ya teşekkürlerimizi iletiyoruz.

İki gün önce Kiev’de gerçekleştirilen Kırım Platformu Zirvesine Sayın Cumhurbaşkanımız bir video mesaj gönderdi. Ayrıca, Cumhurbaşkanımızın Başdanışmanı Büyükelçi Sayın Çağatay Kılıç da ülkemizi temsilen Zirveye katıldı.

Ekim ayındaki Parlamenter Zirveye de Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanımız Sayın Numan Kurtulmuş’un katılımı da an itibarıyla öngörülmekte.

Ukrayna’nın her zaman yanında olmaya devam edeceğiz. Özellikle Ukrayna’nın ihya edilerek fiziken ayağa kaldırılmasına destek vermeye devam edeceğiz. İnanıyorum ki, önde gelen müteahhitlik şirketlerimiz Ukrayna’nın yeniden imarına damgalarını vuracaktır. Ukrayna’yla işbirliğimizin daha da güçlendirilmesi için üst düzey temaslarımıza önümüzdeki dönemde de devam edeceğiz.

Tekrar misafirperverlikleri için Sayın Kuleba’ya çok teşekkür ediyorum.

Kendisini en uygun zamanda ülkemize beklediğimi de ifade etmek isterim.

SORU- Dimitri, Anadolu Ajansı muhabiri.

Sorum aslında her iki Bakana da olacak. Bildiğimiz üzere Karadeniz Tahıl Girişimi 17 Temmuz itibarıyla sona erdirilmişti. Siz de konuşmanızda bundan bahsettiniz. Geçen süreçte Türkiye’nin bu girişimin yeniden canlandırılmasına yönelik bazı diplomatik çabaları olduğunu biliyoruz. Asıl soruma geliyorum, Kiev’deki görüşmelerde bugün somut bir şey elde edilebildi mi? Önümüzdeki dönemde nasıl bir süreç bizleri bekliyor?

Ve ikinci sorum da Sayın Kuleba’ya olacak. Türkiye, devam eden savaşın adil ve kalıcı bir barışla sona erdirilmesi ve akan kanın durdurulması gerektiği yönünde her zaman tavır sergiliyor. Müzakere masasına yeniden oturup ateşkes veya barış anlaşmasının sağlanması mümkün mü? Türkiye’nin bu konudaki çabalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

UKRAYNA DIŞİŞLERİ BAKANI DMITRO KULEBA- …

(İngilizce Konuşma)

(https://www.youtube.com/watch?v=oYG5-1JU00k&t=1036s)

DIŞİŞLERİ BAKANI HAKAN FİDAN- Cevap için çok teşekkür ediyorum.

Karadeniz Tahıl Girişimiyle ilgili soruya cevaben şunları ifade etmek istiyorum: Bu girişimin yeniden canlandırılması Türkiye için bir öncelik. Dünya gıda güvenliği için ve insani çabalar için ayrı bir yer tutuyor bu girişim. Bu konuda Sayın Cumhurbaşkanımız çok sistemli bir çalışma yürütmekte. Bu vesileyle başta Ukrayna olmak üzere, Birleşmiş Milletler, Rusya, Avrupalı ve bazı Amerikalı aktörlerin de içinde olduğu çok geniş bir kümeyle kesintisiz bir görüşme ve fikir teatisi trafiği var. Detayları burada anlatarak çok fazla vakit almak istemiyorum, ama bu konudaki çalışmalarımız, çabalarımız devam edecek. Umuyorum başarılı bir netice alırız. Ben Ukraynalı dostlarımıza özellikle bu konudaki yapıcı destekleri için de ayrıca teşekkür etmek istiyorum.

SORU- [ARDIL TERCÜME] Sayın Fidan, yeni sıfatınızla Ukrayna’ya hoşgeldiniz demek istiyorum.

Ben 1+1 kanalını temsilen burada bulunuyorum.

Benim sorum aynı şekilde tahıl girişimiyle ilgili. Ukrayna’nın liman ve tahıl altyapısının maruz kaldığı son bombardımanlar itibariyle ve sivil gemilerine yönelik tehditleri hesaba katarak, Türkiye tahıl koridorunun canlandırılmasını ne şekilde görüyor? Mesela Bild isimli Alman kanalı, halihazırda Türkiye-Rusya ve Katar arasında bir anlaşma, bir mutabakat sözkonusu olduğuna dair haber yayınlamış.

Ve Sayın Bakan Kuleba’ya yönelik bir soru, Ukrayna’nın bu görüşme sürecinde herhangi bir geri adım atması öngörülüyor mu? Ve masada Rusya’nın katılmadığı alternatiflerimiz var mı?

DIŞİŞLERİ BAKANI HAKAN FİDAN- Çok teşekkür ederim.

Bizim tabii ki özellikle tahılın nakliyesi için kilit bir enstrüman olan limanların ve araçların imha edilmesini, bombalanmasını tasvip etmemiz mümkün değil. Tam da bu nedenden dolayı baştan beri Rusya’nın tekrar denkleme alınması gerektiğini hep düşündük. Rusya’nın denklemde olmadığı bir çözümde, bir alternatifte bu türden sahnelerle karşılaşacağımızı hep öngörmüştük, dostlarımızla da paylaştık bunu. Onun için diplomatik çabalarımızı sürdürmeye devam edeceğiz.

UKRAYNA DIŞİŞLERİ BAKANI DMITRO KULEBA- [ARDIL TERCÜME] Bizim tutumumuz çok yapıcı, ama herhangi bir geri çekilme söz konusu değildir. Alternatif güzergahlar üzerinde çalışmalara devam edilir ve bu başarılabilecek bir konu. Fakat biz tarafsız bakarsak, Karadeniz yolu her açıdan en uygun tercihtir. Tahılın karayolundan nakliyatını çeşitlendirebiliriz, ama bu tam olarak deniz yolunu telafi etmez. Fakat Karadeniz’in ablukası son bulmalıdır.

Teşekkür ederim.

* Interpress deşifresidir.