DIŞİŞLERİ BAKANI HAKAN FİDAN- Değerli basın mensupları, Gürcistan’ın yeni Dışişleri Bakanı Sayın Maka Botchorishvili’yi ülkemizde ağırlamaktan büyük memnuniyet duyuyorum, kendisine ve kıymetli heyetine hoş geldiniz diyorum.

26 Ekim’de gerçekleşen seçimlerin ardından kurulan yeni Gürcistan hükümetine bu vesileyle başarılar diliyorum.

Keza, Sayın Bakanı yeni görevi sebebiyle de huzurlarınızda bir kez daha tebrik ediyorum.

Bu vesileyle, bundan 33 yıl önce Azerbaycan’ın Hocalı şehrinde katledilen, yaralanan, esir alınan ve kaybolan Azerbaycanlı kardeşlerimizi de anmak istiyorum. Bu acıyı halen kalbimizde taşıyoruz.

Hayatını kaybedenler için Allah’tan rahmet diliyor, can Azerbaycan halkına taziyelerimi sunuyorum.

Değerli basın mensupları, dış politikamızın temel unsurlarından biri bölgesel sahiplenme anlayışıyla hareket etmek ve komşu ülkelerle ilişkilerimizi en iyi seviyeye çıkarmaktır. Çevremizdeki ülkelerin daha müreffeh ve daha güvenli olmasını istiyoruz. Bu sayede ülkemizin refahını ve güvenliğini artıracağımızı biliyoruz. Gürcistan bu vizyonu birlikte hayata geçirmeyi başardığımız önemli bir stratejik ortağımızdır. Senelerdir her alanda çok yakın bir iş birliği içindeyiz. Bu çabalar sayesinde her iki ülkenin de yararına olan örnek nitelikte bir komşuluk ilişkisi tesis ettik. Bu konuda Cumhurbaşkanımızın büyük bir hassasiyeti bulunmaktadır.

Türkiye ve Gürcistan bölgesel barış, istikrar ve refah için de güçlerini birleştirmektedirler. Her iki ülke, Hazar’ın enerji kaynaklarının dünya ve Avrupa pazarlarına ulaştırılmasında kilit önem taşımaktadırlar. Uzun senelerdir Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı ile Bakü-Tiflis-Erzurum doğal gaz boru hattıyla enerji güvenliğine katkı sağlıyoruz. İş birliğimizi üçlü ve dörtlü iş birliği formatlarında somut projelere dönüştürmeye çalışıyoruz.

Değerli basın mensupları, bugün değerli mevkidaşımla kapsamlı görüşmeler yaptık. İlişkilerimizi daha da derinleştirme konusunda yeni Gürcistan hükümetiyle aynı kararlılığı taşıdığımızı memnuniyetle bir kez daha gördük.

Türkiye, Gürcistan’ın 16 senedir bir numaralı ticaret ortağı konumundadır. Geçtiğimiz yıl ticaret hacmimiz 3 milyar Doları aşmıştı. Bu rakamı 5 milyar Dolara çıkarmak üzere çalışmalarımız devam etmekte. Gürcistan’daki Türk yatırımlarının da artması için çaba harcıyoruz.

Hazar geçişli Doğu-Batı Orta Koridor, Doğu-Batı bağlantısallığında önemli bir unsur. Bu bağlamda Orta Koridorun belkemiği olan Bakü-Tiflis-Kars demir yolunun tam kapasite çalışmasına büyük önem veriyoruz. Bu konuyu değerli mevkidaşımla da ayrıca konuştum.

Bugün savunma sanayii ve askeri alandaki iş birliğimizi de ele aldık. Hem ikili, hem de NATO kapsamında yürütülen mevcut projelerimizi ne şekilde ilerletebileceğimizi değerlendirdik.

Değerli basın mensupları, Gürcistan’ın toprak bütünlüğüne tehdit teşkil edebilecek gelişmelere ilişkin tutumumuz bildiğiniz gibi açık ve nettir. Gürcistan’ın Abhazya ve Güney Osetya ihtilaflarının barışçıl çözümüne yönelik ortaya koyduğu iradeyi takdir ediyoruz. Gürcistan’ın toprak bütünlüğü ve egemenliğine verdiğimiz güçlü desteği kararlılıkla sürdüreceğiz.

Bugünkü görüşmelerimizde, Ahıska Türkleri konusunu da ele aldık. Biliyorsunuz, Ahıska Türkleri bundan 80 yıl önce anavatanlarından zorla sürgün edilmişlerdi, yıllarca vatan hasreti içinde yaşadılar. Biz, Türkiye olarak Ahıska Türkü kardeşlerimizin anavatanları olan Gürcistan’a geri dönüşleri konusunda gereken her türlü desteği vermeye hazırız. Bugünkü toplantımızda değerli mevkidaşımla bu konuyu da ele aldık.

Toplantımızda ayrıca bölgemizdeki önemli gelişmeleri de değerlendirdik. Rusya-Ukrayna savaşı üçüncü yılını geride bıraktı. Bu savaşın artık daha fazla yıkıma ve kayba yol açmadan bir an önce sona ermesini arzu ediyoruz. Türkiye olarak savaşın başından bu yana barışa ulaşılabilmesi için iki tarafın da dahil olduğu girişimleri hep destekledik, bugün de aynı görüşü savunuyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız da ifade ettiler, Türkiye olarak gelecek görüşmelere ev sahipliği yapmak dahil barış çabalarına her türlü desteği vermeye hazır olduğumuzu bir kez daha buradan ifade etmek istiyorum.

Değerli basın mensupları, bölgemizdeki barış ve istikrarın önündeki en büyük engel, İsrail’in bölgesel düzeydeki saldırganlığı ve Filistin’de yaşananlardır. Netanyahu’nun Suriye’yle ilgili son söylemleri İsrail’in barıştan yana olmadığını açıkça göstermektedir. İsrail, güvenliğin tesisi kisvesi altında sürdürdüğü bölgesel yayılmacılığa son vermelidir. Küresel savaşların ve krizlerin tamamında barış ve adaleti hedeflemeliyiz. Bazı ihtilafları çözmeye çalışırken diğer savaşlara göz yummak hukuka da, insanlık değerlerine de aykırıdır. Bu çerçevede, İsrail’in bölgeyi istikrarsızlığa sürüklemeye yönelik eylemlerine karşı net bir duruş sergilenmelidir.

Bölgemizle bağlantılı olarak Suriye’deki gelişmeleri de yakından takip ediyoruz. Dün tamamlanan Ulusal Diyalog Konferansının Suriye’ye ve Suriye halkına hayırlı olmasını diliyoruz. Biz, her zaman Suriye’nin geleceğinin Suriye halkı tarafından belirlenmesi gerektiğini savunduk. Ulusal Diyalog Konferansının düzenlenmesini, Suriye halkının geleceğine sahip çıkma çabasının önemli bir parçası olarak görüyoruz. Konferansın, Suriye’de geçiş sürecinin kapsayıcı bir şekilde sürdürülmesine; devlet kurumlarının birlik ve beraberlik anlayışıyla tesis edilmesine ve Suriye halkının ortak müreffeh geleceğine katkı vereceğini düşünüyoruz. Siyasi geçiş sürecinin sonraki adımlarının da kapsayıcı olmasını ve ayrılıkçı hareketlere geçit vermeyen bir şekilde hayata geçirilmesini bekliyoruz.

Değerli basın mensupları, bugünkü görüşmelerimizin ülkelerimiz arasında var olan ilişkileri daha da ileri taşıyacağına ve yeni iş birliği kapıları açacağına yürekten inanıyorum.

Bu vesileyle, Sayın mevkidaşım Botchorishvili’ye bir kez daha teşekkür ediyor, dost Gürcistan halkına buradan bu vesileyle bir kez daha selamlarımı ve saygılarımı iletiyorum.

GÜRCİSTAN DIŞİŞLERİ BAKANI MAKA BOTCHORISHVILI- [SİMULTANE TERCÜME] https://www.youtube.com/live/JFVpxeWj1no?si=3UGt2l7Roipk9TNE&t=457

SORU- Son dönemde yoğun bir diplomasi trafiği söz konusu. Siz de hem G20 Dışişleri Bakanları Toplantısı, hem de Münih Güvenlik Konferansı’nda birçok görüşme yaptınız. Amerika, Fransa, İngiltere gibi ülkelerin Dışişleri Bakanlarıyla bir araya geldiniz ve Rusya-Ukrayna savaşı bağlamında da görüş alışverişinde bulundunuz. Bir yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı ve Rusya Dışişleri Bakanı da geçtiğimiz günlerde Türkiye’deydi. Tüm bu temaslar çerçevesinde, Ukrayna-Rusya savaşı bağlamındaki gelişmeleri ve müzakere yoluyla barışa ulaşılması ihtimalini nasıl değerlendiriyorsunuz?

DIŞİŞLERİ BAKANI HAKAN FİDAN- Değerli arkadaşlar, biliyorsunuz Cumhurbaşkanımızın savaşın başından itibaren tutumu, dolayısıyla Türkiye’nin durumu bir an önce bu yok edici savaşın durması yönündeydi. Bu konuda hem stratejik, hem taktik düzeyde çok girişimlerimiz, çalışmalarımız, temaslarımız oldu, ama bugüne kadar bir mesafe kat edilemedi taraflar arasında. Bugün itibariyle yeni Amerikan yönetiminin işbaşına gelmesiyle yeni bir dinamiğin başladığını görüyoruz. Dediğiniz gibi, şu anda taraflar arasında dolaylı yürüyen, bütün ilgili tarafların da işin içinde bulunduğu bir görüşme trafiği var. Amerikalılar bir taraftan Ruslarla konuşuyorlar, bir taraftan Ukrayna’yla, Avrupalılarla konuşuyorlar, Ruslar bizimle konuşuyorlar, Ukraynalılar bizimle konuşuyorlar, Avrupalılar Amerikalılarla konuşuyorlar. Herkes herkesle şu anda yoğun bir trafik ve temas içerisinde. Şu anda görünen o ki, muhtemel bir ateşkes anlaşmasının şartları ne olacak, bunun devamlılığı nasıl mümkün olacak, bu ateşkes anlaşması bir barış anlaşmasına dönebilir mi, dönerse bunun şartları ne olacak, savaş durduğu zaman bir ateşkesle bunun devamlılığını sağlayacak güvenlik garantileri ne olacak, bu konuda yoğun bir temas trafiği var. Tabii, Türkiye bölgenin güçlü ve önemli bir ülkesi, barışın hayata geçirilmesinde, devamlılığında, ateşkesin muhafazasında muhakkak önemli roller oynayacaktır. Bu yönde Türkiye’nin büyük bir potansiyeli var. Buna ilişkin çeşitli tarafların temasları oluyor. Sayın Zelenskiy geldiğinde bu konular görüşüldü, daha sonra NATO Genel Sekreteri Cumhurbaşkanımızı aradı, Fransa Cumhurbaşkanı Macron Cumhurbaşkanımızla görüştü. Bizim, Lavrov’la son bir hafta içinde iki defa, bir Güney Afrika’da, bir Ankara’da görüşmemiz oldu. Ukrayna tarafıyla Savunma Bakanı, Cumhurbaşkanı Yardımcısı, bunlarla görüşmelerimiz oldu. Amerikan Dışişleri Bakanıyla görüştük, Ukrayna Özel Temsilcisi General Kellogg’la görüştük ve diğer Avrupalı meslektaşlarımızla görüştük. Bugün hatta Sayın mevkidaşımla da görüşürken bu konu gündeme geldi. Geldiğimiz noktada güzel olan şey şu: Herkes artık bir ateşkesin olması gerektiği noktasında hemfikir olmuş durumda. Tabii, bunun taraflar tarafından kabul edilmesi önemli. Bizim bir ateşkesin hayata geçmesi ve devam edebilmesi için Türkiye’nin katkıları neler olabilir, bu konudaki çalışmalarımız devam ediyor. Tabii önümüze nasıl şartlar çıkacak ona da bakacağız. Bütün bu değerlendirmelerimizi Cumhurbaşkanımıza arz ettikten sonra Türkiye’nin muhtemel katkıları yönünde bir karar verilecektir.

SORU- [SİMULTANE TERCÜME] Hem Gürcistan hem Türkiye’nin çok stratejik bir lokasyonu var bu bölgede. Bu anlamda bakıldığında şu anda devam eden önemli projelerle ilgili bilgi verebilir misiniz, bu gelişmelerle ilgili önemli projelerden bahsedebilir misiniz?

GÜRCİSTAN DIŞİŞLERİ BAKANI MAKA BOTCHORISHVILI- [SİMULTANE TERCÜME] https://www.youtube.com/live/JFVpxeWj1no?si=u8lb-1_R8eO9dahk&t=1181

DIŞİŞLERİ BAKANI HAKAN FİDAN- Değerli arkadaşlar, biliyorsunuz uzun süredir Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan, stratejik bir ilişki çerçevesinde önemli projeleri hayata geçirmekte. Sayın Bakanın da ifade ettiği gibi enerji projeleri, ulaştırma projeleri şu anda üç ülkenin katkılarıyla hayata geçen, çalışan projeler. Bunlar bölgemizdeki refahı artırmada, barışı tesis etmede, devam ettirmede önemli projeler. Hazar’ın enerji kaynaklarının dünya ve Avrupa pazarlarına ulaştırılması, Karadeniz’deki iş birliğimiz, bunların hepsi fevkalade önemli, stratejik alanlar. Hayata geçirdiğimiz projeler daha sonra hayata geçireceğimiz projelerle kıyaslandığında az olan miktarlar. Daha fazla iş birliğine imkan tanıyan çok büyük bir potansiyel var ortada. Bu potansiyeli eminim üç ülkenin iradesi Azerbaycan, Türkiye ve Gürcistan olarak daha da hayata geçireceğiz. Bu örnek iş birliğimizi umarım diğer bölge ülkeleri de kendilerine model olarak alırlar ve bize katılırlar.

* Interpress deşifresidir.