Çad’ın Siyasi Görünümü

Modern Çad’ın tarihi, 10. yüzyılda Çad Gölü’nün güneyinde kurulan Sao medeniyetine dayanmaktadır. Bununla beraber, günümüz Çad sınırları içerisinde, Kanem-Bornu, Vaday ve Bagirmi Sultanlıkları gibi köklü medeniyetler tarihte yerlerini almıştır.

Çad başkanlık sistemiyle yönetilmektedir.

Çad, 1910 yılında Fransız sömürge idaresi altına girmiş; Çad’ın bugünkü başkenti bir askeri kışla olarak kurulmuş ve bir Fransız subayının isminden esinlenilerek Fort-Lamy olarak adlandırılmıştır. 1973 senesinde başkentin adı, Fort-Lamy yerine Arapçada “feraha ermek, toplanmak” anlamlarına gelen Encemine (N’Djaména) olarak değiştirilmiştir.

1 Aralık 1990 tarihinde eski Genelkurmay Başkanlarından Idriss Deby Itno askeri darbeyle Hisseine Habre iktidarına son vermiş, devlet başkanlığı görevini üstlenmiştir. Idriss Deby, 1996, 2001, 2006, 2011 2016 ve son olarak 2021 yıllarında gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanmıştır. Deby döneminde, uzun süre ara verilen çok partili siyasi sistem tekrar tesis edilmiştir. Bununla beraber, 2005 yılında Devlet Başkanı Deby’nin üçüncü kez Cumhurbaşkanlığına seçilmek amacıyla Anayasayı değiştirme girişiminin ardından, isyancılar ve hükümet güçleri arasında silahlı çatışmalar çıkmış; 2008 Şubat ayında, çatışmalar başkent Encemine’ye kadar uzanmıştır.

Idriss Déby yönetime geldikten sonra parlamento seçimleri 1997, 2002 ve 2011 yıllarında yapılmıştır.

Çad Cumhurbaşkanı Idriss Déby Itno, silahlı muhalif grup “Çad'da Değişim ve Uyum Cephesi” (FACT) ile çatışmalar sırasında 19 Nisan 2021 tarihinde hayatını kaybetmiştir.

20 Nisan 2021 tarihinde, Çad Hükümeti ile Ulusal Meclisin feshedilmiş; Mahamat Idriss Déby Itno (Idriss Deby Itno’nun oğlu) başkanlığında bir "Askeri Geçiş Konseyi"nin kurulduğu açıklanmıştır.

17 Haziran 2021 tarihinde Askeri Geçiş Konseyi Başkanı Korgeneral Mahamat Idriss Déby Itno, Geçiş Dönemi Cumhurbaşkanlığı ve Devlet Başkanlığı ünvanlarını da almıştır.

1 Ekim 2022 tarihinde 24 aylık bir geçiş döneminin tesis edilmesi kararlaştırılmıştır. Askeri Geçiş Konseyi ve Devlet Başkanı Mahamat Idriss Deby Itno’nun Geçiş Başkanı sıfatıyla liderliğini sürdürmesi ve Askeri Geçiş Konseyi üyelerinin müteakip seçimlerde aday olabilmesinin önü açılmıştır.