| Örgütün Amacı:
BM Dünya Gıda Programı (WFP), yardıma muhtaç ülkelerde ekonomik ve sosyal kalkınmanın desteklenmesi amacıyla gıda yardımı sağlanması, acil durum ve kriz anlarında ortaya çıkan gıda ihtiyaçlarının karşılanması, BM kuruluşları ve FAO’nun tavsiyeleri uyarınca dünya gıda güvenliğinin desteklenmesi konularında, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri doğrultusunda yardım faaliyetleri yürütmektedir.
|
 |
| Kuruluş Tarihi:
1961
|
Merkezi:
Roma, İtalya
|
WFP İcra Direktörü:
David Beasley (ABD))
|
WFP, BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile BM Genel Kurulu’nun kararları ile kurulmuş olduğundan, anılan iki örgütün üyesi olan ülkeler ile BM’nin diğer uzmanlık kuruluşlarının üyesi olan ülkeler WFP çalışmalarına katılabilmektedirler. Ancak WFP’da oy hakkı olan ülkeler İcra Kurulu’na üye olan 36 ülkedir. Anılan 36 ülke rotasyona tabidir. Ülkemiz WFP İcra Kurulu çalışmalarına gözlemci sıfatıyla katılım sağlamaktadır.
Türkiye, kuruluşundan itibaren WFP ile ilişki içinde olmuştur.
WFP, FAO ve BM Genel Kurulu’nun 1961 yılında kabul ettikleri paralel
kararlar ile üç yıllık deneme süresi ile kurulmuştur. Üç yıllık deneme
süresinin sonunda, çalışmalarının gerekliliğinin kabul görmesi üzerine, 6
Aralık 1965'te FAO Konferansı’nda ve 20 Aralık 1965'te de BM Genel
Kurulu’nda alınan paralel kararlar uyarınca WFP, çok taraflı gıda yardımına
ihtiyaç olduğu sürece faaliyet göstermek üzere süresiz olarak kurulmuştur.
WFP, BM Genel Sekreteri ve FAO Genel Direktörü tarafından atanan bir İcra
Direktörü ile dört yardımcısı tarafından yönetilir. WFP İcra Direktörü'nün
görev süresi 5 yıldır ve bir kez yenilenebilmektedir. WFP İcra Kurulu’nda
36 üye yer almakta olup bu üyeler Kurul’a listeler adına önerilerek ECOSOC
ve FAO Konseyi tarafından seçilir. İcra kurulu yılda en az 3 defa
toplanmaktadır.
Üye ülkeler kuruluşa yönelik yönlendirme çalışmalarını beş liste altında
gerçekleştirirler: D listesinde ülkemizin de yer aldığı “donör” ülkeler yer
alırken, genelde yardım alan ülkelerin bulunduğu diğer listelerden A
listesinde Asya, B listesinde Afrika, C listesinde Latin Amerika ve E
listesinde de Doğu Avrupa ülkeleri yer almaktadır.
Kuruluşun yardım kaynaklarını büyük ölçüde ülkelerin gönüllü katkıları
oluşturmaktadır. Ancak son yıllarda WFP’nin özel sektör ve sivil toplum
kuruluşlarından da önemli miktarda katkı sağlamaya çalıştığı
gözlemlenmektedir. WFP mevcut durumda 80’i aşkın ülkede açlıkla mücadele
amacıyla programlar yürütmekte olup, anılan ülkelerin tam listesine ve
yürütülen programlarla ilgili bilgilere WFP’nin internet adresinden
ulaşılabilmektedir.
Türkiye’nin Örgüt’le İlişkileri
Ülkemiz WFP’nin İcra Kurulu çalışmalarına düzenli katılım sağlamaktadır.
Ayrıca, donör ülkeleri kapsayan D listesi grubu üyesi olarak, anılan grubun
çalışmaları takip etmektedir.
Ülkemizin kuruluş bütçesine yaptığı katkının yanı sıra Türkiye’nin
stratejik konumu çerçevesinde, gıda maddesi alımı ve taşıma konularındaki
kapasitesi de kuruluş açısından önem arzetmektedir.
WFP, Suriye krizinin ortaya çıkmasıyla birlikte 2012 yılında ülkemizdeki
Suriyelilere yönelik yardım faaliyetlerine başlamış olup, hâlihazırda
ülkemize ilişkin faaliyetlerini 2020-2021 WFP Türkiye Ara Dönem Ülke
Stratejik Planı (Turkey Interim Country Strategic Plan) kapsamında
sürdürmektedir.
2018 yılı verilerine göre, Türkiye WFP'nin gıda alımlarında hem değer hem
de miktar bakımından birinci sıradaki kaynak ülke konumundadır. 2018
yılında WFP, Türk tedarikçilerinden 169 milyon ABD Doları tutarında, 378
bin ton gıda satın almıştır.