Türkiye - İsrail Siyasi İlişkileri

Ülkemiz, komşu coğrafyalarda bir istikrar, güvenlik ve refah kuşağının yaratılmasını ve başta komşuları olmak üzere, bölgede yer alan tüm ülkelerle ilişki ve işbirliğinin geliştirilmesini hedefleyen bir politika izlemektedir.

Bu anlayış çerçevesinde Türkiye, İsrail’le de karşılıklı çıkarlar temelinde ikili ilişkiler tesis etmiştir.

Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerin geçmişi uzun yıllara dayanmaktadır. Bu zaman zarfında, ilişkilerde zaman zaman yaşanan sorunlara rağmen, İsrail’le diplomatik ilişkilerimiz hiçbir zaman kesilmemiştir.

İki ülke arasında ülkemizin İsrail’i tanıdığı 28 Mart 1949 tarihini takiben, Türkiye’nin İsrail nezdindeki ilk diplomatik temsilciliği 7 Ocak 1950’de resmen açılmıştır.

“Mavi Marmara” olayı sonrasında, İsrail’in iki ülke ilişkilerinin yeniden normalleşmesi için ülkemizce talep edilen koşulların karşılanması yönünde attığı adımlar sonucunda, 26 Haziran 2016 tarihinde ikili ilişkilerin tekrar normale döndürülmesine yönelik mutabakata varılmıştır. Bu çerçevede iki taraf arasında yapılan “Tazminata İlişkin Usul Anlaşması” 28 Haziran 2016 tarihinde imzalanmıştır.

Mutabakat neticesinde mutat işleyişine geri dönmüş olan İsrail’le ikili ilişkilerimiz, bu ülkenin 30 Mart 2018 tarihinde başlayan “Büyük Dönüş Yürüyüşü” gösterilerine katılan Filistinli sivillere yönelik saldırıları ve orantısız güç kullanımı neticesinde yeniden hassas bir döneme girmiş, Mayıs 2018’den Aralık 2022’ye kadar ülkemiz tekrar Maslahatgüzar seviyesinde temsil edilmiştir.

Sayın Cumhurbaşkanımız ile İsrail Devlet Başkanı Isaac Herzog arasında, Başkan Herzog’un göreve gelmesiyle başlayan olumlu temaslarla birlikte, iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesine yönelik diyaloğun devamı konusunda mutabakata varılmış; takip eden süreçte, İsrail’le ülkemiz arasında tarafların karşılıklı iradeleriyle tam normalleşmeye gidilerek, 17 Ağustos 2022 tarihinde karşılıklı Büyükelçi atanması kararı alındığı, Sayın Bakanımız ile dönemin İsrail Başbakanı Yair Lapid tarafından ayrı ayrı yapılan açıklamalarla duyurulmuştur.

Ülkemizce Tel Aviv Büyükelçimiz olarak atanan Şakir Özkan Torunlar, 1 Aralık 2022 tarihinde göreve başlamıştır. İsrail’in ülkemize atanan Büyükelçisi Irit Lillian ise Güven Mektubunu 27 Aralık 2022 tarihinde Sayın Cumhurbaşkanımıza sunmuştur.

Üst Düzey Ziyaretler ve Temaslar

İsrail Devlet Başkanı Isaac Herzog, Sayın Cumhurbaşkanımızın davetine icabetle, 9-10 Mart 2022 tarihlerinde ülkemize resmi bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Sözkonusu ziyaret, 2007 yılından bu yana İsrail’den ülkemize yapılan Devlet Başkanı düzeyindeki ilk ziyaret olmuştur.

Sayın Bakanımız, 25 Mayıs 2022 tarihinde İsrail’i ziyaret etmiştir. Böylece, 15 yıllık aranın ardından, ülkemizden İsrail’e Dışişleri Bakanı düzeyinde ilk resmi ziyaret gerçekleşmiştir.

İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid ise 23 Haziran 2022 tarihinde ülkemizi ziyaret etmiştir.

İsrail Ekonomi ve Sanayi Bakanı Orna Barbivay, 18-19 Ekim 2022 tarihlerinde ülkemizi ziyaret etmiştir. Bu vesileyle, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın Mustafa Varank ve Ticaret Bakanımız Sayın Mehmet Muş, Bakan Barnivay’la ayrı ayrı görüşmüştür.

İsrail Savunma Bakanı Benjamin Gantz, Milli Savunma Bakanımız Sayın Hulusi Akar’ın davetine icabetle 26-27 Ekim 2022 tarihlerinde ülkemizi ziyaret etmiştir. Milli Savunma Bakanımız Sayın Hulusi Akar, Savunma Bakanı Gantz’la ikili ve heyetlerarası görüşmeler yapmıştır. Sayın Cumhurbaşkanımız, Bakan Gantz’ı 27 Ekim 2022 tarihinde kabul etmişlerdir.

İsrail Turizm Bakanı Yoel Razvozov, 7-9 Kasım 2022 tarihlerinde “WOCE22: IATA Wings of Change” etkinliğine katılmak üzere ülkemizi ziyaret etmiş, bu çerçevede Kültür ve Turizm Bakanımız Sayın Mehmet Nuri Ersoy ile bir görüşme gerçekleştirmiştir.