Kuruluş Tarihi: 1985
Merkezi: Tahran, İran
Genel Sekreteri: Khusrav Noziri (Tacikistan)
Üye Ülkeler: Türkiye, İran, Pakistan (kurucu üyeler) ile Afganistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan
Teşkilatın Amacı: Üye ülkelerin kalkınmalarına katkıda bulunmak, EİT bölgesi içindeki ticari engelleri kaldırmak ve bölge içi ticareti geliştirmek ve EİT bölgesinin küresel pazarlarla bütünleşmesini teşvik etmek, üye ülkeler arasındaki kültürel ve tarihi bağları güçlendirmek.
Teşkilatın Tarihi: Türkiye, İran ve Pakistan tarafından bölgesel ekonomik işbirliğini geliştirmek amacıyla 1964 yılında kurulan Kalkınma için Bölgesel İşbirliği (Regional Cooperation for Development) teşkilatının hukuki zemini üzerine 1985 yılında EİT kurulmuştur. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra bağımsızlıklarını kazanan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan ile Afganistan'ın da katılmasıyla Teşkilat, 1992 yılında toplam 8 milyon km2 alan üzerinde yaklaşık 500 milyon nüfusa hitap eden ekonomik ağırlıklı bir bölgesel teşkilat halini almıştır.
Teşkilatın Kurumsal Yapısı:
Zirve: Devlet/Hükümet Başkanları düzeyinde olup, iki yılda bir toplanmaktadır. Bugüne kadar 15 EİT Zirvesi ve bir Olağanüstü Zirve yapılmıştır. 1993 yılında 2. EİT Zirvesi; 2002 yılında 7. EİT Zirvesi; 2010 yılında 10. EİT Zirvesi ve 2021 yılında 14. EİT Zirvesi ülkemiz evsahipliğinde gerçekleştirilmiştir. Son olarak 15. EİT Zirvesi 28 Kasım 2021 tarihinde Aşkabat’ta yapılmıştır.
Bakanlar Konseyi: Teşkilatın en üst düzey karar alma organı olan Bakanlar Konseyi, Dışişleri Bakanları seviyesinde yılda bir kez toplanmaktadır.
Bölgesel Planlama Konseyi: Üye ülkelerin planlama teşkilatlarının başkanları/müsteşarları başkanlığında yılda en az bir defa toplanmakta ve Teşkilatın gündemindeki program/proje/faaliyetleri gözden geçirir ve faaliyet takvimini hazırlar.
Daimi Temsilciler Konseyi: Üye ülkelerin Tahran Büyükelçileri ve İran Dışişleri Bakanlığı’nın EİT İşleri’nden Sorumlu Genel Direktöründen oluşmaktadır. Ayda bir toplanmaktadır.
Sekretarya: Tahran’da yerleşiktir. Genel Sekreter Yardımcılıklarından birini Hüseyin Avni Bıçaklı yürütmektedir.
Türkiye’nin Teşkilat’la İlişkileri: Ülkemiz coğrafi konumu, gelişmişlik düzeyi ve köklü devlet yapısıyla kurucusu olduğu EİT içerisinde öncü bir konumdadır. Ayrıca, teşkilat içinde ticaretin geliştirilmesi ve kolaylaştırılmasında ve denize çıkışı olmayan Orta Asya ülkelerinin dünyanın önde gelen ticaret merkezlerine açılımlarını sağlayacak ulaştırma hatlarının geliştirilmesinde de önemli bir konuma sahiptir.
Ülkemiz 2019-2021 yıllarında yürüttüğü EİT Dönem Başkanlığı görevini, 28 Kasım 2021 tarihinde Aşkabat’ta Sayın Cumhurbaşkanımızın katılımlarıyla gerçekleştirilen Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’yle Türkmenistan’a devretmiştir.