17 Mayıs 2010 tarihli Türkiye, İran ve Brezilya Dışişleri Bakanları Ortak Deklarasyonu



İran İslam Cumhuriyeti’nin başkenti Tahran’da bir araya gelen aşağıda imzaları bulunanlar izleyen Bildiri üzerinde mutabık kalmışlardır:

1. Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşmasına (NPT) bağlılığımızı teyit ederiz ve NPT’nin ilgili maddeleriyle uyumlu olarak, İran İslam Cumhuriyeti dahil tüm taraf devletlerin ayrımcılık yapılmadan barışçı amaçlarla nükleer enerjiyi araştırma, üretme ve kullanma (ve nükleer zenginleştirme faaliyetleri dahil nükleer yakıt çevrimi) hakkını hatırlatırız.

2. Şu anda, karşılıklı etkileşim ve işbirliği çağına taşıyacak olumlu, yapıcı olup çatışmacı olmayan bir atmosfer yaratacak, ileriye bakan bir süreci başlatacak bir fırsatımız olduğuna güçlü inancımızı dile getiririz.

3. Nükleer yakıt değişiminin, nükleer enerji santrali ve araştırma reaktörü yapımı dahil başta barışçı nükleer işbirliği olmak üzere çeşitli alanlarda işbirliğini başlatacak bir araç olduğuna inanıyoruz.

4. Bu temelde, nükleer yakıt değişimi, milletler arasında işbirliği ve olumlu yapıcı bir hareket başlatacak bir başlangıç noktasıdır. Böyle bir hareket, İran’ın NPT’den kaynaklanan hak ve yükümlülüklerini tehlikeye sokacak tedbir, eylem ve retorik açıklamalardan kaçınmak yoluyla her türlü çatışmanın yerini alarak ve çatışmadan kaçınarak  barışçı nükleer faaliyetler sahasında olumlu etkileşim ve işbirliği sağlamalıdır.

5. Yukarıdakiler temelinde, yukarıda sözü edilen nükleer işbirliğini kolaylaştırmak üzere, İran İslam Cumhuriyeti 1200 kg düşük düzeyde zenginleştirilmiş uranyumun Türkiye’de muhafazası konusunda mutabıktır. Türkiye’de olduğu süre zarfında sözkonusu düşük düzeyde zenginleştirilmiş uranyum İran’a ait olmaya devam edecektir. İran ve UAEA, Türkiye’de bahsekonu düşük düzeyde zenginleştirilmiş uranyumun muhafazasını izlemek için gözlemci konuşlandırabilir.

6. İran bu Bildirinin yayın tarihini takip edecek yedi gün içinde UAEA’na yazılı olarak resmi kanallardan yukarıdaki hususlarla mutabakatını bildirecektir. Viyana Grubu’nun (ABD, Rusya, Fransa ve UAEA) olumlu yanıtı üzerine, değişimin ayrıntıları İran ve özellikle Tahran Araştırma Reaktörü’ne (TAR) ihtiyaç duyulan 120 kg yakıtın aktarılmasını taahhüt etmiş olan Viyana Grubu arasında yazılı bir anlaşma ve uygun bir düzenlemeyle tespit edilecektir.

7. Viyana Grubu bu hükme dair taahhüdünü açıkladığında, iki taraf 6’ncı maddede belirtilen mutabakatın uygulanmasını taahhüt edeceklerdir. İran İslam Cumhuriyeti bir ay içinde düşük düzeyde zenginleştirilmiş uranyumu (1200 kg) teslim etmeye hazır olduğunu açıklamıştır ve aynı mutabakat temelinde Viyana Grubu bir yıl geçmeden İran Araştırma Reaktörüne gerekli 120 kg yakıtı iletmelidir.  

8. Bu Bildirinin şartlarına saygı gösterilmediği takdirde, İran’ın talebi üzerine, Türkiye süratle ve şartsız olarak İran’ın düşük düzeyde zenginleştirilmiş uranyumunu İran’a iade edecektir.

9. Türkiye ve Brezilya, İran İslam Cumhuriyeti’nin 5+1 ülkeleri ile Türkiye ve Brezilya dahil herhangi bir yerde, her iki tarafın önerilerinin ortak noktaları uyarınca, müşterek taahhütleri temelinde ortak konularda görüşmelere hazır olmayı sürdürmesini memnuniyetle karşılamışlardır.  

10. Türkiye ve Brezilya, İran’ın NPT’ye bağlılığını ve üye devletlerinin nükleer haklarını hayata geçirmek yolundaki yapıcı rolünü takdirle karşılamışlardır. Aynı şekilde İran İslam Cumhuriyeti de, dost ülkeler Türkiye ve Brezilya’nın İran’ın nükleer haklarını kullanabileceği uygun ortamın yaratılması için sarfettikleri yapıcı gayretlerini takdir etmiştir.

 
 

 

          Manucher Mottaki                 Ahmet Davutoğlu                  Celso Amorim

    İran İslam Cumhuriyeti             Türkiye Cumhuriyeti             Brezilya Federatif Cumhuriyeti

          Dışişleri Bakanı                     Dışişleri Bakanı                      Dış İlişkiler Bakanı