Türkiye - Cezayir Siyasi İlişkileri

Cezayir-Türkiye ilişkilerinin temeli, İspanya’yla süren hâkimiyet mücadelesinin ardından bu topraklarda Osmanlı hâkimiyetinin tesis edildiği 1516’ya kadar uzanmaktadır. Üç asrı aşan Osmanlı yönetimi 1830’da Fransa’nın bölgeyi işgaliyle son bulmuştur. Cezayir’le diplomatik ilişkilerimiz ülkenin, uzun süren bir mücadelenin ardından bağımsızlığını kazandığı 1962 yılında tesis edilmiştir.

Batı blokunda yer alan Türkiye ile Bağlantısızlar Hareketine önayak olan ülkelerden Cezayir arasındaki ilişkilerde Soğuk Savaş parametreleri belirleyici olmuş, ancak Doğu Bloku’nun yıkılmasıyla birlikte Türkiye ile Cezayir arasında siyasi ilişkilerde yeni bir döneme girilmiştir. 2006 yılında imzalanan “Dostluk ve İşbirliği Anlaşması”yla birlikte üst düzey siyasi ziyaretlerde ve teknik düzey temaslarda artış kaydedilmiştir.

Sayın Cumhurbaşkanımızın 26-28 Şubat 2018 ve 26-27 Ocak 2020 tarihlerinde ve Sayın Bakanımızın 8-9 Ekim 2019, 6-7 Ocak 2020 ve 14-15 Ağustos 2021 tarihlerinde Cezayir’e gerçekleştirdikleri ziyaretler iki ülke arasındaki ilişkilere ivme kazandırmıştır.

Sayın Cumhurbaşkanımızın 2020 yılındaki ziyareti sırasında “Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi (YDİK)” kurulmasına ilişkin ortak bildiri imzalanmıştır.

YDİK’in ilk toplantısı Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmejid Tebbun’un 15-17 Mayıs 2022 tarihlerinde ülkemize gerçekleştirdiği ziyaret vesilesiyle 16 Mayıs 2022’de Ankara’da düzenlenmiştir. Toplantıda, güvenlik, eğitim, enerji, madencilik, sosyal hizmetler, kültür, iletişim vb. alanlarda 15 anlaşma ve bir Ortak Bildiri imzalanmıştır.

YDİK kararlarının uygulama sürecini takip etmekle görevli Ortak Planlama Grubu’nun ilk toplantısı Sayın Bakanımızın ve Cezayir Dışişleri Bakanı Ramtane Lamamra’nın eşbaşkanlığında, her iki ülkeden ilgili kurumların temsilcilerinin katılımıyla 10 Aralık 2022 tarihinde Cezayir’de düzenlenmiştir.

İki ülke parlamentoları arasındaki ilişkiler de gelişmektedir. Parlamentolararası Dostluk Grubu TBMM’de 8 Kasım 2018 tarihinde, Cezayir Ulusal Halk Meclisi’nde 15 Mart 2022 tarihinde kurulmuştur. Cezayir Ulusal Halk Meclisi Başkanı Ibrahim Boughali beraberindeki heyetle 9-10 Aralık 2021 tarihlerinde İstanbul'da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı Üyesi Ülkeleri Parlamento Birliği 16. Konferansı'na katılmıştır. Cezayir-Türkiye Dostluk Grubu ayrıca 28 Haziran-1 Temmuz 2022 tarihlerinde ülkemizi ziyaret etmiştir.

Ortak tarihten beslenen kültürel ilişkilerimiz de gelişmektedir. Cezayir tarafının talebi üzerine başkent Cezayir’deki Keçiova Camii ülkemizce restore edilerek 9 Nisan 2018 tarihinde açılmıştır. Tarihi Kasaba mahallesindeki evlerin bir bölümü ile Oran vilayetindeki Bey Sarayı ile Paşa Camii’nin restorasyonu devam etmektedir. YDİK 1. Toplantısında imzalanan anlaşmalar ışığında İstanbul ve Cezayir’de karşılıklı kültür merkezleri açılması, ayrıca Türk Maarif Vakfı okulunun faaliyete geçmesine yönelik hazırlıklar sürmektedir.

Gelişen siyasi, ekonomik ve kültürel işbirliğine bağlı olarak artan beşeri ilişkiler çerçevesinde Oran Başkonsolosluğumuzun kuruluş çalışmaları tamamlanmış olup, 2023 yılı içerisinde faaliyete geçmesi öngörülmektedir.