Portekiz'in Siyasi Görünümü

1143'te bağımsız bir krallık olan Portekiz’in bugünkü sınırları 13. yüzyıl ortalarında çizilmiştir. 15. ve 16. yüzyıldaki coğrafi keşifler sayesinde Portekiz, Asya, Afrika ve Güney Amerika'da büyük bir sömürge imparatorluğu kurarak, Avrupa ve Doğu arasındaki ticaretin önemli bir bölümüne hakim olmuştur. 17. yüzyıldan itibaren zayıflayan ve zaman zaman bağımsızlığı ve ülke bütünlüğü kesintiye uğrayan Portekiz, Brezilya’nın 1822’de bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte 20. yüzyıla kadar süren bir çöküş dönemine girmiştir.

5 Ekim 1910 tarihinde gerçekleşen devrimle Portekiz monarşisi yıkılmış, devam eden kaos ortamı ve ekonomik sorunlar 28 Mayıs 1926’daki askeri darbeye yol açmıştır. Bu darbe sonucunda, sağ eğilimli diktatörlük tarafından önce Ekonomi Bakanlığı görevine getirilen Antonio de Oliveira Salazar, 1932’de Başbakan olarak ülke yönetiminin başına geçmiş ve “Novo Estado” adı altındaki diktatörlük dönemine damgasını vurmuştur.

1960’lı yılların ortasında Mozambik’te başlayan bağımsızlık hareketleri Portekiz Sömürge Savaşı’na yol açarak yönetimdeki rejimi zayıflatmıştır. 25 Nisan 1974’te gerçekleşen Karanfil Devrimi’yle ülkede diktatörlükten demokrasiye geçilmiştir. Portekiz, Karanfil Devrimi ve ardından 1986’da AB üyeliğiyle birlikte hızlı bir dönüşüm ve gelişme göstermiştir.

Portekiz, AB ve Trans-Atlantik (ABD-NATO) ve Portekizce konuşan eski sömürgelerle ilişkiler üzerinde şekillenen geleneksel dış politika çizgisini istikrarlı biçimde korumakta, AB politikaları bağlamında göreceli sınırlı bir etkiye sahip bir üye olarak, kendi önceliklerini ilgilendiren, ekseriyetle ekonomi alanında görüşlerini daha açık şekilde ortaya koymaktadır.

Ülke 18 idari bölgeye ayrılmıştır. Atlas Okyanusu’nda bulunan Azor ve Madeira adaları da özerk statüye sahiptir.

230 sandalyeli tek meclisli bir Parlamentoya sahip olan Portekiz’de genel seçimler dört yılda bir nispi temsil esasına göre yapılmaktadır.

Cumhurbaşkanı halk tarafından beşer yıllık dönemlerle iki kez üst üste seçilebilmektedir. Cumhurbaşkanının yetkileri kısıtlıdır. 2021 yılında yapılan seçimle merkez sağ çizgideki bağımsız aday Marcelo Rebelo de Sousa Cumhurbaşkanı seçilmiştir.

10 Mart 2024 tarihinde yapılan erken seçimler neticesinde Sosyal Demokrat Parti (PSD) lideri Luis Montenegro Başbakanlığında kurulan yeni Hükümet 2 Nisan 2024 tarihinde göreve başlamıştır.