Lübnan'ın Siyasi Görünümü

Birçok dinsel ve etnik grubun birarada yaşadığı Lübnan’daki siyasi yapı, ülkenin kurucu belgesi olarak tanımlanan ve 1943 yılında üzerinde mutabakata varılan Ulusal Pakt çerçevesinde, siyasi görevlerin mezhepler arasında nüfuslarıyla orantılı olarak paylaştırılması esasına göre oluşturulmuştur. Ulusal Pakt ile Cumhurbaşkanının Maruni, Meclis Başkanının Şii, Başbakanın Sünni olması ve Parlamento üyelerinin Hıristiyanlar ile Müslümanlar arasında 6/5 oranında paylaşılması kararlaştırılmıştır.

1970’li yılların başlarında nüfusları artan Müslümanlar ülke yönetiminde daha fazla hak ve Meclis’te eşit temsil taleplerinde bulunmuşlardır. 1967 Savaşı’ndan sonra Lübnan’da sayıları giderek artan Filistinli mülteciler de demografik yapının değişmesine yol açmıştır. Lübnan iç savaşının (1975-1990) önemli nedenlerinden biri olarak görülen bu siyasi yapı, 1989 yılında imzalanan “Taif Anlaşması”yla kısmen değiştirilmiştir. Sözkonusu Anlaşmayla, Hıristiyan toplumundan seçilen Cumhurbaşkanının yetkileri kısıtlanmış, Meclis’te Hıristiyan ve Müslüman milletvekillerinin sayıları eşitlenmiş ve kendi içlerinde mezhep temelinde bölüştürülmüştür.

Lübnan’daki rejim “Parlamenter Demokratik Cumhuriyet” olup, kuvvetler ayrılığı ilkesine dayanmaktadır. Ancak, sistem siyasi parti/ideoloji değil, din/etnik grup temelinde kurulduğundan, uygulamada önemli kararlar ancak oydaşmayla alınabilmektedir. Aşamalı olarak, dinsel/mezhepsel temele dayanmayan bir yapıya gidilmesi Taif Anlaşması sonrasında Anayasaya eklenmiş bir hedef olarak yer almıştır.