DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Çok değerli basın mensupları, Bugün Letonya Dışişleri Bakanı değerli dostum Edgars Rinkevics’i Ankara’da ağırlamaktan büyük bir mutluluk duyuyorum. Özellikle ziyaret için ve bugüne kadar darbe girişiminden sonra gösterdikleri dayanışma ve verdikleri destek için teşekkür etmek istiyorum. Strazburg’da Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Toplantısında bizimle birlikte oldukları için ve verdikleri destek içinde ayrıca teşekkür etmek istiyorum.

Esasen Türk halkı 15 Temmuz’da sadece Türk milletine, Türkiye Cumhuriyetine yönelik bir tehdidi savuşturmakla kalmamış, Avrupa başta olmak üzere geniş bir coğrafyayı etkileyebilecek bir girişimi boşa çıkarmıştır. Bu zorlu süreçte Türk halkı ve bizler dost ve müttefiklerimizi yanımızda görmek istedik. Letonya gerçek bir dost ve müttefik olduğunu bu süreçte gösterdi. Teröre karşı Letonya’yla yakın işbirliğimiz var ve FETÖ’ye yönelik de bu işbirliğimizi devam ettirmek istiyoruz. Az da olsa Letonya’daki FETÖ yapılanmasıyla ilgili değerli dostum Edgars’a bilgi verdim. Daha fazla bilgiye ihtiyaç duyarlarsa bunu da sağlayacağımızı taahhüt ettim.

Letonya’yla siyasi ilişkilerimiz gerçekten mükemmel düzeyde. Karşılıklı olarak üst düzey ziyaretlerimiz devam ediyor. Cumhurbaşkanımız ilk ziyaretlerinden bir tanesini Letonya’ya gerçekleştirdi. Şimdi Letonya Cumhurbaşkanı’nı ülkemizde ağırlamaktan mutluluk duyacağız. Edgars, Letonya Meclisi Başkanı’nın da Türkiye’yi ziyaret etmek istediğini söyledi, bundan da mutluluk duyarız. Önümüzdeki ay Riga’ya bir ziyarette bulunacağım. Diplomatik ilişkilerimizin 25. yılını birlikte kutlayacağız.

Ekonomik ilişkilerimiz de düzenli bir şekilde gelişiyor. Her iki ülkenin ekonomisi de istikrarlı bir şekilde büyüyor. Türk firmaları Letonya’da, Letonya Hükümetinin de verdiği destekle önemli projeler gerçekleştiriyor. Letonya vatandaşları tatilini geçirmek için Türkiye’yi tercih ediyorlar, ben de Antalya Milletvekili olarak bundan duyduğum mutluluğu vurgulamak isterim.

Letonya Türkiye’nin Avrupa Birliği sürecine tereddütsüz her zaman destek vermiştir. NATO içinde de aynı anlayış devam ediyor, iki müttefik ülke olarak birbirimize destek veriyoruz. Bu sebeple özellikle Letonya’nın öncelikleri arasında bulunan NATO’nun hem Galler, hem de Varşova Zirvelerinde aldığı kararların uygulanmasına önem ve destek veriyoruz. Özellikle Baltık ülkelerinin üçüncü ülkelere karşı savunulması bu kararların içindedir ve biz de buna Türkiye olarak katkı sağlıyoruz.

Bugünkü görüşmelerimizde tüm bunları ele aldık. Ayrıca Suriye başta olmak üzere Ukrayna, Kırım gibi bölgesel konuları da değerlendirme fırsatı bulduk. Tüm bu konularda Letonya ve Türkiye’nin tutumu, anlayışı örtüşüyor. Ben bu anlamlı ziyaret için dostum Edgars’a çok teşekkür ediyorum ve sözü kendisine bırakıyorum.

(NOT: Konuk Dışişleri Bakanı Basın Toplantısında İngilizce konuşmuştur. Konuşması sırasında İngilizce’den Türkçe’ye ardıl çeviri yapılmıştır. Ardıl çevirinin deşifresidir.)

LETONYA DIŞİŞLERİ BAKANI EDGARS RİNKEVİCS- Ben de değerli meslektaşıma çok teşekkür ediyorum. Konuşmamı biraz daha kısa tutmak adına ifadelerinizin hepsinin altına imzamı atacağımı belirtmek istiyorum.

Evet, kültür ve eğitim de dahil, siyasi ve ekonomik anlamda da ikili ilişkilerimiz gayet mükemmel ve bu şekilde devam etmekte. Pek çok konuda olduğu gibi ikili ilişkilerimizin bu şekilde devam etmesi konusunda da mutabıkız, bu bağlamda gelecek ay sizi Riga’da görmeyi bekliyoruz. Aynı şekilde sizin de ifade ettiğiniz gibi Meclis Başkanımız Ankara’ya gelecek dönemde ziyaret edecekler. Cumhurbaşkanımıza iletilmiş olan Türkiye ziyaretiyle ilgili davet için de müteşekkir olduğumuzu ifade ediyoruz, bunun için hazırlıklara derhal başlanacaktır.

Bu sene gerçekten ilişkilerimiz açısından önemli bir sene. Sizin de ifade ettiğiniz gibi diplomatik ilişkilerimizin 25. yıldönümünü idrak edeceğiz. Ama özellikle bir başka konuda daha teşekkür etmek istiyorum, bu da 50 seneyi aşan Rusya’nın işgali sürecinde Türkiye’nin bizi her zaman desteklemiş olmasıdır, bu yüzden de ne kadar müteşekkir olduğumuzu ifade etmek isterim.

Bu ziyaretimizin esas nedeni 15 Temmuz’dan sonra dayanışmamızı ve dostluğumuzu, Türk halkının ve Türkiye’nin yanında olduğumuzu göstermek. Bu vesileyle Letonya Parlamentosu’nun ve Devletinin seçilmiş ve demokratik yollarla görevde bulunan Türk Devletine ve Cumhurbaşkanına desteğini bir kez daha ifade etmek istiyorum. Haberlerde görür görmez hemen ilk saatlerde biz bu kalkışmayı, bu girişimi zaten lanetledik. Bu bağlamda görüşümüz ve duruşumuz asla değişmiş değildir. Aynı zamanda bu fırsattan istifade ederek ben o gün mağdur olmuş olan, hayatını veya sevdiklerini kaybetmiş olan tüm vatandaşlarınıza da taziyelerimizi iletmek isterim.


Ülkelerimiz arasında yatırım ve işbirliği konularını da konuştuk. Yine bu girişimle ilgili olarak yürütülen soruşturma ve takip edilen süreçte de yine desteğimizi, işbirliğimizi ifade ettik. Bunların, hukukun üstünlüğü ve AB standartlarına uygun bir şekilde yürütüldüğünü görüyoruz ve bu yönden de yapılanları takdir ediyoruz. Strazburg’da çok yapıcı ve dostane görüşmelerimiz oldu ve bu şekilde de devam edeceğiz.

Sizin de ifade ettiğiniz gibi son olarak şu konuya da değinmek istiyorum. Bölgesel güvenlik konusunda da temaslarımız oldu, NATO’yu konuştuk, Baltık ve Karadeniz Bölgesindeki güvenlik durumu üzerine görüştük. Bence Varşova’daki NATO Devlet Başkanları Zirvesi’nde ve diğer yapılan zirve ve görüşmelerde alınan kararlar gayet önemli kararlardır. Bu alanda da Türkiye’yle işbirliğimizi ve dostane yaklaşımlarımızı karşılıklı olarak görmüş bulunuyoruz. Bu ilişkilerin güvenlik konusunda da bu şekilde devam etmesi gerektiğini düşünüyorum.

Değerli meslektaşım, son olarak bir kez daha vakit ayırdığınız için teşekkür ediyorum ve evsahipliğiniz için teşekkür ediyorum. Sizinle, Sayın Başbakanla ve Meclis Başkanıyla da çok yararlı görüşmelerimiz oldu, bunlar için müteşekkiriz.

SORU- Sayın Çavuşoğlu, sorum size olacak. Dünkü MGK’dan OHAL’in uzatılması kararı çıkmıştı, neden böyle bir karara gerek duyuldu, bu konuda değerlendirmeniz nedir?

İkinci sorum, Suriye hakkında olacak. Bilindiği gibi özellikle Halep’te sivillere yönelik saldırılar sözkonusu. Dün ABD’li mevkidaşınız Kerry, eğer Rusya tarafından saldırılar devam ederse Rusya’yla aramızdaki Suriye konusundaki anlaşmayı askıya alabiliriz açıklamasını yapmıştı. Bugün de Rusya’dan bir açıklama geldi, Lavrov Türkiye’yle, Suriye konusunda ortak hareket edebiliriz demişti. Bu iki mevkidaşınızın açıklamalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Teşekkürler.

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Her şeyden önce biz Suriye’de ateşkesin sağlanmasını, insani yardımların ulaştırılmasını ve siyasi çözüm için alınan tüm kararları destekledik. Kararların alınmasına ve uygulanmasına da bugüne kadar katkı sağladık. Maalesef bugüne kadar özellikle ateşkesin ihlal edilmesi ve insani yardımların ulaştırılmasındaki engellere baktığımız zaman, bunu ihlal eden ve yardımların ulaşmasını engelleyen rejim ve rejimin destekçileri olmuştur. En son ABD’yle Rusya arasında varılan anlaşmaya da güçlü destek verdik, uygulanması için elimizden geleni de yaptık. Birleşmiş Milletlerle beraber insani yardımların ulaştırılması için gerekli çalışmayı yaptık, tırlar bizim sınırımızın öbür tarafına geçti, maalesef o tırlar ya engellendi ya da Halep’e doğru giderken rejim tarafından vuruldu.

Son 5 yılda Suriye’de ilk defa rejim ve destekçileri tarafından savaş suçu işlenmiyor, defalarca kimyasal silahlar kullanılarak, varil bombaları kullanılarak, siviller öldürülerek Suriye’de savaş suçu işlenmiştir. Son anlaşma da uygulanmadığına göre ateşkes ve siyasi çözüm için çabalarımızı sürdürmemiz gerekiyor. Dün İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif buradaydı, İran’la bu konuları detaylı bir şekilde görüştük, ateşkesi nasıl sağlayabiliriz, insani yardımları bir an evvel nasıl ulaştırabiliriz, bunu değerlendirme fırsatımız oldu. İlişkilerimizin normalleşmesinden sonra Rusya’yla da bu konuları değerlendiriyoruz. Eğer Rusya samimi bir şekilde ateşkes ve insani yardımlar için bizimle işbirliği yapmak isterse biz buna varız.

Diğer sorunuza gelecek olursak, esasen biz 3 aylık olağanüstü hal ilan ettikten sonra üç aydan önce bile süreci tamamlamak arzusundaydık, fakat bu terör örgütü FETÖ’yle ilgili soruşturmalar derinleştikçe yeni boyutlar ortaya çıkıyor, değişik bağlantılar ortaya çıkıyor, kullandıkları metotlar, aldıkları destekler gibi. Dolasıyla son derece karmaşık bir durum.

Türkiye’nin ve Türk milletinin bir daha böyle bir tehlikeyle karşı karşıya gelmemesi için gerekli tedbirleri almamız gerekiyor. Maalesef üç aylık süreçte bunu tamamen gerçekleştiremedik biraz önce söylediğim karmaşıklıktan dolayı. Dün Milli Güvenlik Kurulu, Bakanlar Kurulu’na olağanüstü halin uzatılması tavsiyesinde bulundu. Bugüne kadar olağanüstü hal nasıl uygulandıysa, bundan sonraki süreçte, ikinci üç aylık süreçte de aynı anlayış devam edecek. OHAL’in hedefi halkımız değil, hedefi paralel yapı, yani FETÖ ve devletin içindeki uzantılarıdır.

Önümüzdeki süreçte de Avrupa Konseyi’yle bu konudaki işbirliğimiz devam edecek. Şeffaf bir süreç olacak, elbette hukukun üstünlüğüne riayet edilecek, bu bizim için çok hassas bir konudur. Evet, bu teröristler cezalandırılmalıdır, ama devlet terör örgütleri gibi davranamaz, devlet Anayasası ve var olan hukuk sistemi kapsamında suçlulara gerekli cezayı verir.

Fransa sadece iki terör saldırısından dolayı olağanüstü hal durumunu bir yıla uzattı. Biz umut ediyoruz ki, ikinci üç aylık dönemde bu süreci tamamlayabiliriz.

Teşekkür ederim.

SORU- Letonya’nın FETÖ’ye karşı attığı somut adımlar neler ve bu konuda Türkiye’ye destek için ne gibi katkılar öngörüyorsunuz? Teşekkürler.

LETONYA DIŞİŞLERİ BAKANI EDGARS RİNKEVİCS- Değerli meslektaşımın sözlerinin başında da ifade ettiği gibi, bununla ilgili konuları da biz görüştük, bildiklerimize ilaveten benim sorduğum bazı sorular oldu ve talep ettiğimiz ekstra bilgiler oldu. Zira yapacağımız soruşturmalarda, atacağımız adımlarda ve yapacağımız çalışmalarda biz kendi kanunlarımızın içerisinde bununla ilgili ne yapacağımızı bu bilgiler ışığında belirleyeceğiz. Aynı şekilde işbirliğimiz devam etmektedir ve edecektir. Bu bilgiler bize iletildikçe kendi ülkemizde ilgili makamlarla paylaşacağız. Herhangi bir kanıt ortaya çıktığında, kendi ülkemizdeki yapılmış olan aktivitelerle, faaliyetleriyle ilgili bu örgütün herhangi bir hukuk ihlali ile sonuçlanmış hareket tespit edildiğinde bunun da gereği elbette yapılacaktır.

SORU- Efendim, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarlığına bir isim atadınız mı? Bir de ikinci olarak; Tel Aviv Büyükelçiliğine düşündüğünüz isim netleşti mi? Teşekkür ederim.

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Tel Aviv’e henüz Büyükelçi atamadık, ama önümüzdeki günlerde eşzamanlı olarak karşılıklı Büyükelçilerimiz için agreman isteyeceğiz.

Bakanlığımızın Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu biliyorsunuz Türkiye’nin Birleşmiş Milletler nezdindeki Daimi Temsilcisi olarak atandı ve 15 Ekim’de görevine başlayacak. Yeni müsteşar için dün Milli Güvenlik Kurulu Toplantısı sonrasında Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Başbakanımızla birlikte istişare yapma fırsatı bulduk. Bu istişareler sonucunda şu anda Müsteşar Yardımcımız olan Sayın Ümit Yalçın’ı, Müsteşar olarak atama kararı aldık, ama henüz daha resmi işlem tamamlanmadı, önümüzdeki günlerde Sayın Başbakanımıza ve Sayın Cumhurbaşkanımızın onayına arzedeceğiz.

Teşekkür ederim.