DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Çok değerli basın mensupları, hoş geldiniz.

Bugün Kongo Demokratik Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri ve Bölgesel Entegrasyon Bakanı Leonard She Okitundu’yu ülkemizde, Ankara’da ağırlamaktan mutluluk duyuyoruz.

Sayın Başbakanımız bugün öğleden sonra değerli mevkidaşımı kabul ettiler ve kendisiyle bir çalışma yemeğinde biraraya geldik heyetlerimizle beraber, biraz önce de baş başa ikili meseleleri ve bazı hassas konuları değerlendirme fırsatımız oldu. Ve Ankara’ya gelmeden önce İstanbul’da da değerli mevkidaşım Eximbank’la, DEİK’le ve işadamlarıyla biraraya geldi.

Ve bu ziyaretin esasen ilişkilerimiz bakımından önemli bir ziyaret olduğunu özellikle vurgulamak isterim. Ve ilişkilerimizin ekonomik boyutuna ağırlık veriyoruz ve ikili ticaret hacmimizi artırmak için birlikte çalışmaya devam edeceğiz, ekonomik ilişkilerimizin hukuki altyapısını güçlendirmek için şu anda müzakeresini sürdürdüğümüz iki anlaşmayı da en kısa sürede imzalamak istiyoruz. Bunlardan bir tanesi, yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması, diğeri ise çifte vergilendirmenin önlenmesi anlaşmasıdır.

Bazı mekanizmalarımızı daha düzenli bir şekilde ve daha etkin bir şekilde kullanma kararı aldık. Bunlardan bir tanesi, iş forumudur, işadamlarımızı biraraya getirmek istiyoruz. Kongo’nun potansiyelini biliyoruz, ekonomik potansiyelini, tarımdan turizme kadar ve tecrübe paylaşımını en etkin bir şekilde yapacağız.

Diğer bir mekanizma ise, Karma Ekonomi Komisyonu. En son 2009 yılında toplanmış ve ilk toplantıydı, ikinci toplantıyı 2018 yılında gerçekleştirmek istiyoruz.

Diğer taraftan, Kongo’nun istikrarı ve güvenliği için bugüne kadar verdiğimiz desteği, ki şu anda 9 polisimiz burada görev alıyor Birleşmiş Milletler barış gücünde, arttırarak devam ettireceğiz.

Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin ekonomik kalkınması için desteklerimiz devam edecektir. TİKA’mız bu ülkede çok sayıda projeyi hayata geçirmiştir. Ama önümüzdeki süreçte hayata geçirebileceğimiz, bizim de destek verebileceğimiz projeleri de değerli mevkidaşım Leonard’la değerlendirme fırsatı bulduk.

Ve Kinşasa biliyorsunuz bizim Afrika’da ilk Büyükelçilik açtığımız başkentlerden bir tanesidir 1976 yılında. Bunun anlamı şudur: Kongo Afrika içinde de bizim için stratejik bir ortaktır.

Göller Bölgesi özellikle geçtiğimiz yıllarda zor zamanlardan geçti, ama bu zor zamanları atlatıyor, biz de destek veriyoruz. Dolayısıyla çok önem verdiğimiz Afrika Kıtasıyla ilişkilerimizde Kongo Demokratik Cumhuriyeti’ni bundan sonra da önemli bir ortak olarak gördüğümüzü burada bir kere daha vurgulamak isteriz.

Türk Hava Yollarının seferlerinin sayısı artıyor. Daha önce küçük gövdeli uçaklarla uçuş yapıyordu, şimdi büyük gövdeli uçaklarla Kinşasa’ya uçuyor, çünkü yoğun bir ilgi var ve Kongolu dostlarımızın da tüm dünyayla bağlarını kurmak için önemli rol üstlendiğini söylemek isteriz.

Tabi FETÖ her yerde olduğu gibi Kongo’da da faaliyetlerde bulunmuş, oraya da yerleşmiş. Ama darbe girişiminden sonra Türkiye Cumhuriyeti’ne ve Türk demokrasisine ve Türk halkına en güçlü destek veren ülkelerden birisi de Kongo olmuştur, o yüzden bir kere daha teşekkür etmek istiyoruz. Ve buradaki FETÖ varlığına yönelik Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin Devlet Başkanının ve yönetiminin gösterdiği hassasiyet için de teşekkür ederiz. Ve buradaki FETÖ okullarının Maarif Vakfına devri için gerekli işlemler de başlatılmıştır, en kısa zamanda bu süreci de tamamlamak istiyoruz.

Bugün gördüğünüz gibi iki tane anlaşmayı imzaladık, diplomatik pasaport hamilerine vizeyi kaldırıyoruz.

Aynı zamanda iki bakanlığın diplomasi akademileri arasındaki işbirliği mutabakat zaptını da imzaladık ki, bu konuyu da değerlendirdik, bundan sonraki süreçte akademilerimiz arasında daha sıkı işbirliği olacak, daha fazla genç diplomatı Bakanlığımızda akademi programlarımızda ağırlamak istiyoruz.

Bölgesel konularda bilgi paylaşımını zamanlıca yapacağız.

Bugün değerli mevkidaşım Leonard’a bilişim teknolojileri konusundaki tecrübemizi ve dijital arşiv konusundaki tecrübelerimizi de Bakanlığıyla paylaşmak istediğimizi vurguladık.

Bugün çok verimli bir günü birlikte geçirdik. Önümüzdeki süreçte biz de elbette Kongo’yu ziyaret edeceğiz, şahsen ben de ziyaret etmek istiyorum.

Sayın Cumhurbaşkanımız da her fırsatta Afrika ziyaretine çıkıyor ve her turda 3-4 tane ülkeyi ziyaret ediyor, çünkü Afrika Kıtasına önem veriyoruz, Afrika Birliğini ve bölgesel ekonomik örgütlerini ve Afrika ülkelerini Türkiye’nin önemli ortağı olarak görüyoruz, ekonomik ilişkilerimizi ve her alandaki ilişkilerimizi güçlendiriyoruz. Afrika Birliği’yle eylem planımızı aksatmadan uyguluyoruz, birlikte uyguluyoruz. Büyükelçilik sayımızı artırıyoruz, 39 idi, şimdi 41’e çıktık ve 50’ye çıkmak istiyoruz, bunun çalışmalarını da başlattık. Türk Hava Yollarının uçuş sayısı her geçen gün artıyor ve uçtuğu destinasyon sayısı artıyor, 51’i geçti. Aynı şekilde TİKA’mızın 20’den fazla bölge ofisi var, Kinşasa da bölge ofisi açılması için bir talep var, bunu da TİKA değerlendiriyor. Ve insani yardımlarımızla, kalkınma yardımlarımızla, Türk Hava Yollarımızla, Kızılay’ımızla, AFAD’ımızla, misyonlarımızla, işadamlarımızla Afrika’nın her yerinde varız ve bu bağlarımızı güçlendirmeye devam edeceğiz ve bunu yaparken de Kongo Demokratik Cumhuriyeti’yle de yakın işbirliği içinde olacağız.

Ben bir kere daha Leonard’a çok teşekkür ediyorum, hoş geldin diyerek sözü kendisine veriyorum.

KONGO DEMOKRATİK CUMHURİYETİ BAŞBAKAN YARDIMCISI, DIŞİŞLERİ VE BÖLGESEL ENTEGRASYON BAKANI LEONARD SHE OKİTUNDU- Sayın Bakan görüşmelerimizin tüm boyutlarını burada kendisi aktardı.

Gerçekten de hiçbir şekilde farklı bir şey söyleme gerek yok bugün bu basın açıklamasında. Ama şunu belirtmek isterim: Buraya sevgili meslektaşımın daveti doğrultusunda geldim, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi amacıyla geldim.

Aynı zamanda, birtakım mesajlar da getirdim. Ekselansları Joseph Kabila Devlet Başkanımızın değerli mevkidaşı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a iletmemi istediği mesajları Sayın Başbakan Yıldırım’a ilettim, kendisi de Sayın Cumhurbaşkanına bu mesajı iletecek.

Türk yetkililerine bize göstermiş oldukları misafirperverlikten dolayı teşekkürlerimi sunmak isterim.

Şunu da hatırlatmak isterim ki; Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde çok farklı yatırım fırsatları var, bu hem ülkemize, hem de Türkiye’nin yararına değerlendirilebilir. Dolayısıyla bu ziyaretim vasıtasıyla Türk yatırımcıları seferber etmek istiyoruz, bu yatırım fırsatlarını değerlendirmelerini istiyoruz. Bu şekilde de bu işbirliğimizi bir çerçeve anlaşma zemininde yürütmek istiyoruz. Nitekim bu çerçeve anlaşma imzalanması vesilesiyle biz burada tarım konusunda büyük bir potansiyel olduğu için ülkemizin gıda güvenliğini teminat altına alarak daha güvenli bir şekilde ülkemize daha fazla gıda ürünü ithal etmek istiyoruz.

Sayın Bakanın da söylediği gibi, birçok boyuta değindik, şimdi bundan sonra Karma Ekonomik Komite Toplantısını bekliyoruz, gelecek sene başında yapılması öngörülüyor, işte bu büyük Karma Ekonomik Komite Toplantısında daha detaylı bir şekilde işbirliğimizin detaylarını ele alacağız, çünkü bu işbirliği bizim için de stratejik bir işbirliği. Gerçekten de Türkiye’nin birçok alandaki uzmanlığından yararlanmak istiyoruz, ülkemizi kalkındırmak adına.

Tekrar değerli mevkidaşıma misafirperverliği için teşekkür etmek istiyorum, Sayın Başbakana da yine teşekkür etmek istiyorum.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanını da biraz önce ziyaret ettik, kendisi bizi kabul etti, ona da teşekkürlerimizi sunmak istiyoruz. Bir dostluk grubumuz var meclisler arasında, yine meclisler arası parlamenter diplomasiyi de bu dostluk grubu vasıtasıyla pekiştirmek, güçlendirmek istiyoruz.

Türkiye Büyük Millet Meclisi binasına 15 Temmuz darbe girişimi sırasında verilen zararı kendi gözlerimizle bizzat gördük, bu darbe girişimini biz kınadık ve Türkiye Cumhuriyeti’yle dayanışma içindeyiz ve umuyoruz ki bu tür olaylar gelecekte tekrar etmez.

Tekrar değerli mevkidaşıma misafirperverliği için teşekkürlerimi sunuyorum.

SORU- İsmim … Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nden geliyorum.

Sayın Bakan, önemli bir ticaret hacmi olacak bundan sonra dediniz. Acaba Kongo ile işbirliğini bir rakam ile ifade edecek olsanız hedefler nedir ve tam olarak hangi alanlarda bu işbirliğini derinleştirmeyi umuyorsunuz?

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Teşekkür ediyorum.

Her iki ülkenin potansiyeline baktığımız zaman, esasen rakam olarak hedeflerimizi de biraz yüksek tutmamızda fayda var. Toplamda 160 milyon nüfus, her ülkenin nüfusu da yaklaşık 80 milyon, dolayısıyla şu andaki ticaret hacmimizi yok denecek kadar az buluyoruz. Biraz önce söylediğim anlaşmaları en kısa zamanda imzalarsak daha yüksek hedeflere ulaşabiliriz.

Ayrıca, Karma Ekonomi Komisyonu, iş forumu gibi mekanizmaları daha etkin, daha düzenli kullanırsak, hem ikili ticaret hacmimizi artırırız, hem de özellikle Kongo’da Türk işadamlarının yatırım miktarı artacaktır.

Ayrıca, Kongo’da gerçekleştirilecek projelerde işadamlarımızın yer almasını istiyoruz. Bugün Kinşasa’da Kongo yönetiminin de önem verdiği büyük bir kongre merkezini yine bir Türk firması gerçekleştiriyor, bu konuda da ne yapabileceğimizi de değerlendirdik.

Dolayısıyla tarım alanında, turizm alanında, sağlık alanında, diğer eğitimde, birçok alanda hem tecrübe paylaşımı, hem yatırım, hem de ticaret ve biz bu adımları atarsak birkaç sene içinde 500 milyon dolar ticaret hacmine de ulaşırız, yatırım konusunda ve gerçekleştireceğimiz projelerin miktarı konusuna da hedeflerimizin ötesine bile geçebiliriz, yani potansiyelin ne kadar büyük olduğunu vurgulamak için bunları söylüyorum ve bu hedeflere ulaşmak için birlikte daha düzenli, daha çok, daha yoğun çalışmamız gerekiyor.

SORU- Mahmut Gürel, Haber Türk Televizyonu, Türk Dışişleri Bakanına olacak sorum.

Efendim, az önce Sayın Cumhurbaşkanı da fotoğraf paylaştı, sizin de Trump’la telefon görüşmesine katıldığınızı anlıyoruz. Özelikle görüşmeyi Soçi zirvesiyle birlikte ABD Başkanı Donald Trump’ın Türkiye’nin PYD konusundaki hassasiyetleri bağlamında değerlendirmenizi isteyeceğim.

Bir de, bununla birlikte Soçi zirvesinde PYD konusu ele alınmıştı biliyorsunuz. Bu süreçle ilgili olarak PYD’nin önümüzdeki süreçte herhangi bir toplantıya katılmaması konusunda garanti beklentiniz var mı Rusya tarafından?

Teşekkürler.

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Teşekkür ediyorum.

Sayın Cumhurbaşkanımız Soçi zirvesiyle ilgili bilgiler aktarmıştır. Esasen Cenevre sürecine entegre edilmesi ve meşruiyet kazanmasıyla ilgili birçok alanda, yani Suriye’yle ilgili, siyasi çözümle ilgili konularda Rusya’yla Amerika’nın da görüşleri örtüşüyor, dolayısıyla bizim de Amerika’yla görüşlerimiz örtüşüyor, tabi örtüşmeyen konular da var. Biz nasıl Soçi’de YPG’nin Ulusal Diyalog Kongresine katılmasını karşı çıktıysak, ki İran da bu konuda kaşı çıkmıştır, yani oradaki açıklamayı da gördünüz, terör örgütlerinin burada yer almaması gerektiği ve özellikle Suriye’nin sınır bütünlüğüne, toprak bütünlüğüne saygı duymayan ve buna karşı olan grupların da bu kongrede yer alamayacağını net bir şekilde zaten belirttik. Ve kimlerin katılacağı konusunda da 3 ülke birlikte istişare edecek, birlikte karar verecekler. YPG’nin böyle bir oluşumda yer almaması gerektiğini çok net bir şekilde Sayın Cumhurbaşkanımız Trump’a da iletmişlerdir.

Ve bizim Amerika’yla ilişkilerimizi olumsuz anlamda en çok etkileyen konulardan birisi ise, FETÖ ve diğer konuların yanında, ABD’nin YPG’ye vermiş olduğu silahlardır ve en son bazı zırhlı araçların da verildiğini gördük ve Sayın Cumhurbaşkanımız bu rahatsızlığını bir kez daha Sayın Trump’a iletmiştir. Ve Sayın Trump da net bir şekilde talimat verdiğini ve bundan sonra YPG’ye silah verilmeyeceğini, esasen bu saçmalığa daha önceden son verilmesi gerektiğini net bir şekilde söylemiştir. Ve konuşmanın ileriki aşamalarında bir kere daha kapatmadan önce bu sözünü teyit etmiştir, net bir şekilde generallere ve Ulusal Güvenlik Danışmanı McMaster’a talimat verdiğini ve bundan sonra herhangi bir silahın verilmeyeceğini Trump Sayın Cumhurbaşkanımıza net ifadelerle söylemiştir. Elbette biz bu ifadelerinden memnuniyet duyduk. Nasıl YPG’ye bugüne kadar silah verildiğinde rahatsızlık duyduysak, ve bu silahların nasıl kullanıldığı, PKK’nın eline nasıl geçtiği, YPG’li teröristlerin Suriye sınırımızdan içeriye nasıl sızmaya çalıştıkları ve hangi silahlarla yakalandıkları ve içeriye nasıl girdikleri net bir şekilde elimizde belgelerle, delillerle mevcuttur, o sebepten dolayı bize tehdit oluşturan ve Suriye’yi bölmeye çalışan bu örgüte bundan sonra silah verilmeyeceği sözünün net bir şekilde verilmesi bizi memnun etmiştir, bunu uygulamada da tabi ki görmek istiyoruz.

Tabi diğer ikili konular da samimi bir ortamda telefonda iki başkan arasında görüşülmüştür ve en kısa zamanda tekrar görüşme konusunda da teyitleşmişlerdir. Esasen Sayın Cumhurbaşkanımızla Trump arasında biliyorsunuz hem bir yakın dostluk var, hem de sık sık telefonda görüşüyorlar veya uluslararası toplantılarda yine aynı şekilde biraraya geliyorlar. Bu diyalogun devam etmesi de iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesi bakımından önemlidir.

Artık vize sorununun tamamen kaldırılması konusundaki düşüncemizi de Sayın Cumhurbaşkanımız Trump’a iletmiştir, böyle gereksiz bir problemin iki ülke arasında olmaması gerektiğini tekrar vurguladık. Sanırım bayağı bir detay verdik.

Teşekkür ederim.