DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Bugün ise, DEAŞ teröründen sonra DEAŞ
terörünün ya da teröristlerin Irak’tan temizlenmesinden sonra Irak’ın
yeniden imarı, yeniden inşası konusunda neler yapacağız? Elbette bazı
birçok ülkeler bu konuda taahhütlerde de bulundu; kredi taahhüdü, insani
yardım taahhüdü vesaire veya yatırımlarla ilgili, ticaretle ilgili
taahhütlerde de bulundular.
Şimdi Irak’ın öncelikle siyasi birliğinin tekrar tesis edilmesi gerekiyor
ve daha önce dışlanan kesimlerin güveninin tekrar kazanılması gerekiyor.
Önümüzdeki seçimlerin de bunun için bir fırsat olacağını düşünüyoruz.
Esasen bugünkü yönetim bu konuda çaba sarf etti. Bunu Türkmen kardeşlerimiz
de söylüyor, diğerleri de söylüyor. Mesela Musul’dan şimdi oradan adeta
zorla gönderilen ya da DEAŞ geldiği için kaçmak zorunda kalan insanların da
geri döndürülmesi gerekiyor. Fakat bunun için de, bu şehirlerin de yeniden
imar edilmesi gerekiyor.
Biz bugüne kadar Irak’a 2004’ten bu yana örneğin 500 milyon dolar civarında
insani ve kalkınma yardımı yapmışız, yani yarım milyar dolar civarında.
Ayrıca, TİKA’mızın gerçekleştirdiği projeler var. Firmalarımızın üstlendiği
proje miktarı ve tamamladığı projelerin değeri ise 25 milyar dolar
civarında.
Bundan sonraki süreçte, bir; önümüzdeki süreçte firmalarımızın özellikle
üstleneceği projeler için ve yatırımlar için 5 milyar dolar, bunun içinde
tabi oraya gidecek ihracat da var, 5 milyar dolar bir kredi vaadinde
bulunduk. Aynı şekilde 50 milyon dolarlık insani ve kalkınma yardımları
için ve bu insani ve kalkınma yardımını içeren projeler için bir –bu tabi
hibe, diğeri kredi- taahhütte bulunduk.
Diğer taraftan TİKA’mız projelere devam edecek. Firmalarımızı hem projeleri
üstlenmeye, hem de burada Irak’ta yatırım yapmaya ve ticareti arttırmaya
teşvik edeceğiz. Ve bugün Türkiye, yani biz ayrılıncaya kadar en yüksek
miktarı açıkladı. Sınır komşumuz, elbette Irak’ın istikrarı, Suriye için de
geçerli, bizim için çok önemli. Ve buranın imarı, inşası bizim ekonomimiz
bakımından da çok önemli. İşadamlarımıza çok önemli fırsatlar çıkacak.
Şimdi ise seçimden sonra yapılması gereken bir şey var, Irak’ın diğer terör
örgütlerinden de temizlenmesi. Yani Irak’ın PKK’dan, YPG’den ve diğer terör
örgütlerinden temizlenmesi, Irak’ın yeniden inşası bakımından da önemli,
istikrarı bakımından da önemli. O konuda da Irak’la inşallah beraber
hareket edeceğiz, bu konuda ilkesel bir mutabakatımız var.
SORU- Kandil konusunda?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Kandil, hatta bazı yerlerde yer yer
Süleymaniye, daha önce Kerkük’ü Merkezi Hükümet almadan Kerkük’ün içinde
yer yer PKK teröristleri görüldü. Hatta Kuzey Irak’ta bazı siyasi partiler
de bunları desteklediler kendi aralarındaki çekişmelerden dolayı. Ama
inşallah bunları da buradan, Irak’tan temizleyeceğiz. Aynı şekilde
Sincar’da var biliyorsunuz. Suriye sınırında gelip gidiyorlar. Bu konuda da
Irak Hükümetinin alacağı tedbirler var, sınır güvenliğini sağlayacaklar.
Dolayısıyla bu tedbirleri alabilirsek ve bu kararlılıkla Irak’a herkes
desteğini sürdürürse Irak’ı yeniden inşa edebiliriz.
SORU- Yani daha kapsamlı bir Afrin benzeri Kandil operasyonunun sinyali mi?
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Yani bu olmalı, yani bu Irak için de çok
önemli, bizim için de çok önemli. Teröristler neredeyse temizlenmeli.
Teröristlerin olduğu yerde huzur olmaz, istikrar olmaz ve zulüm olur ve
terör olur, kan dökülür, dolayısıyla Irak da istikrara kavuşamaz. Biz şimdi
nasıl kendi dağlarımızdan, şehirlerimizden teröristleri, PKK’lıları
temizlediysek, Irak içindeki teröristleri de temizlemek lazım ve bu konuda
Irak’a her türlü desteği vereceğiz.
SORU- Son soru, Tillerson, Amerika Dışişleri Bakanı gelmeden önce
Amerika’da Kongreye sunulan bir yardım paketinden söz edildi; PKK, PYD’ye.
Aynı zamanda burada Suriye’nin yeniden imarı sürecinin de ele alınacağı
söyleniyor Türkiye’yle.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Tabii Suriye’nin yeniden imarı konusunda
biz varız. Ama önce Suriye’nin sınır bütünlüğü, toprak bütünlüğü konusunda
herkesin net olması lazım, yani bizimle işbirliği yapmak isteyenlerin.
Ayrıca, bizimle işbirliği yapmak isteyenlerin siyasi çözüm konusunda da
aynı duyarlılığı göstermesi lazım. Ama daha da önemlisi, Suriye’nin toprak
bütünlüğü konusunda hassasiyetini gösterirken Suriye’yi bölmek isteyen
terör örgütlerine de desteğini bitirmesi lazım; bu kadar açık.
SORU- Çok sağ olun, teşekkürler.
DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Sağ olun, çok teşekkürler.