Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyarov ile Ortak Basın Toplantısındaki Bazı Açıklamaları, 24 Temmuz 2018, Bakü

AZERBAYCAN DIŞİŞERİ BAKANI ELMAR MEMEDYAROV- … (Azerice konuşma)

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Çok teşekkür ediyorum sevgili kardeşim Elmar.

Bugün bir kere daha Bakü’de Azerbaycan’da bulunmaktan büyük bir mutluluk duyuyorum. Kendimi her zaman burada evimde hissediyorum. Kardeşim Elmar’a göstermiş olduğu ilgi ve misafirperverlikten dolayı da her zamanki gibi çok teşekkür ediyorum. Her ne kadar bugün kuzuları yemeyeceksek de, erken döneceksek de kendisine çok teşekkür ediyorum.

Biz kardeşiz, bir milletiz, iki devletiz. Aramızda kardeşlik bağları var, ama güzel ananelerimiz de var. Bunlardan bir tanesi de seçkilerden sonra her iki tarafta da ilk ziyaret kardeş Azerbaycan’a ya da Türkiye’ye yapılır Cenap Prezident İlham Aliyev seçkilerden sonra ilk ziyaretini Türkiye’ye yapmıştır. Cumhurbaşkanımız Erdoğan, hükümeti kurdu akşam, sabah Azerbaycan’a sefere çıktı ve şimdi ben buradayım. Ve önümüzdeki günlerde çok kıymetli Meclis Başkanımız Binali Bey de yine Azerbaycan’a gelecek. Milli Savunma Bakanımız yine ilk ziyaretini Azerbaycan’a gerçekleştirecek. Bunlar esasen güzel ananeler, ama sadece sembolik ziyaret değil her ziyarette kardeşlik bağlarımızı daha da güçlendiriyoruz. Ve iki ülke arasındaki ilişkileri daha da möhkemleştiriyoruz. Önemli projeleri hayata geçirmek için adımlar atıyoruz. Bölgenin istikrarı ve güvenliği için nasıl rol oynayacağız bunları konuşuyoruz, ama sözle değil. Bugün gerçekten üçlü mekanizmalarla, hatta şimdi dörtlü mekanizmalarla, önemli somut projelerle Türkiye ve Azerbaycan bu bölgede istikrar abidesi olmuştur ve tüm projelerin merkezinde olmuştur. Şimdi bir kuşak bir yol projesinin en önemli ayağı orta koridordur ve burada Azerbaycan ve Türkiye kilit ülkedir. İşte Bakü, Tiflis, Kars demiryolu ne kadar bir stratejik projedir bir vizyon ortaya koyduk, şimdi herkes bu projeye dahil olmak istiyor veya bizimle işbirliği yapmak istiyor bu önemli. Diğer taraftan TANAP’ın açılışını yaptık ve gelecek yıl inşallah TAP olarak Azerbaycan gazı Avrupa ülkelerine gidecek.

Onun dışında bu Star Rafinerisinin de açılışını yine inşallah beraber yapacağız. Ve bu projenin tamamlanmasıyla beraber Azerbaycan Türkiye’de en büyük yatırımcı ülke olacak. İşte bunlar bizim ilişkilerimizin ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor. Ve diğer konuları zaten kendi aramızda iki Dışişleri Bakanlığı olarak görüşüyoruz. Şimdi Türk Konseyinin zirvesine hazırlık çalışmalarımızı başlattık ve Eylül ayında Kırgızistan’da olacak.

Diğer taraftan, üçlü mekanizmaların Dışişleri Bakanları düzeyindeki toplantılarını gerçekleştirdik ve geçen yıl ve bu yılın ilk yarısında bunların birçoğuna Bakü ev sahipliği yaptı ve önümüzdeki süreçte şimdi zirveler, yani üçlü zirvelerin hazırlıklarını da biz başlattık. Önümüzdeki süreçte çok yapacak işlerimiz var. Şimdi önce Elmar kardeşimizi tatile göndereceğiz o tatildeyken ben yine…

SORU- … (Azerice konuşma)

AZERBAYCAN DIŞİŞERİ BAKANI ELMAR MEMEDYAROV- … (Azerice konuşma)

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- En azından 7 yıldızlı otel demedim yani halkın arasında köyde falan tatile gidecek yaylada. Ama neden bunu söyledim? Her zaman olduğu gibi Elmar kardeşimiz sadece Azerbaycan’ın değil, Türkiye’nin de harici işleri nazırı gibi işliyor. Biz de yine sadece Türkiye’nin değil, Azerbaycan’ın da harici işler nazırı gibi işliyoruz. Şimdi biz göreve yeni başladığımıza göre sen biraz dincelebilirsin, daha sonra yapacak işimiz çok. Gerçekten biz her gelişimizde Bakü’de güzel görüşler geçiriyoruz, kardeşliğimizi daha da güçlendiriyoruz latife bir yana. Ve önümüzdeki süreçte beynelhalk teşkilatlar düzeyinde olsun, yine uluslararası arenada olsun emektaşlığımızı da güçlendireceğiz. Bugün Avrupa Şûrasında ve AŞPA’da ne oluyor, nereye gidiyor ve biz ne yapabiliriz bunları da değerlendirdik. Samed Seyidov kardeşimiz numayende heyetinin sediri de toplantılarımıza katıldı. Gerçekten Avrupa kurumları, Avrupa Şûrası olmak üzere Avrupa Şûrası Parlamenter Asamblesi eski günlerdeki gibi etkin değil, saygınlığın da kaybetmeye başladı. Çok rigid bir ortam ırkçılık ve yabancı düşmanlığı gibi akımların maalesef etkisiyle gücünü ve itibarını kaybetmeye başladı. Bu örgütler esasen bizler için de Avrupa için de önemli. Bu konularda biz her yerde olduğu gibi Azerbaycan’la birlikte çalışmaya, emektaştık etmeye devam edeceğiz.

Dikkatinize göre çok teşekkür ediyorum.

SORU- Efendim, önce misafir Bakanımıza sormak istiyorum. Malumunuz Azerbaycan da FETÖ’yle mücadele eden ülkelerin başında geliyor, Türkiye’ye en fazla desteği veren ülkelerden. Ve burada da bu örgütün eğitim kurumları vardı bir zamanlar bunlar bir dönem önce kapandı, sonra el değişti, sonra el değişti şu anda tamamen yani onların olduğu binaların okulları da feshedilmiş durumda. Türkiye Maarif Vakfının bu okullarla ilgili bir projesi var mı? Veya Azerbaycan’da Türkiye Maarif Vakfı herhangi bir eğitim kurumu kuracak mı, bu konuda bir gelişme var mı?

Ve bir soru daha sorayım efendim … (Azerice konuşma)

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Çok teşekkür ediyorum.

Gerçekten kardeş Azerbaycan sadece iyi günde değil, kötü günde de kardeş olduğunu, gerçek dost olduğunu özellikle 15 Temmuz hain darbe girişiminden sonra da göstermiştir. Ve FETÖ’yle mücadelede Türkiye’ye en güçlü desteği veren ülkelerin başında gelmektedir. Son zamanlarda bu konuda birlikte attığımız adımlar da oldu.

FETÖ birçok ülkede okul açıyor ve geçmişte açtı. Esasen bu okullar sayesinde o bulunduğu ülkenin tüm kurumlarına sızmaya çalışıyor. Şimdi Afrika ülkeleri de bu okulları ya kapatıyor ya devralıyor ya da Maarif Vakfına devir ediyor bu tehlikeyi onlar da gördüler. Bazı kardeş ülkeler için bu maalesef geç olmuştur, ben her zaman açık sözlüyümdür. Örneğin Kırgızistan. Kırgızistan’da tüm her yeri kuşatmıştır FETÖ, bu bir gerçek. Onlar bizim kardeşimiz biz onlara da yardım etmeliyiz ki bundan kurtulsunlar. Her yerde. Yine başka ülkeler var etrafımızda da böyle. Ama Azerbaycan zamanlıca tedbirler aldı, ama yine FETÖ’nün tüm kurumlara sızmasını bence iyi takip etmeleri gerekiyor Azerbaycan’da. Çünkü bunlar gerçekten çok sinsi ve bu mücadelemizi sürdüreceğiz. Okullar konusunda elbette çocukların ve ailelerin biz olumsuz etkilenmesini istemeyiz o nedenle Azerbaycan bu okulları devir alır, Maarif Vakfına devir eder, devir alırsa biz destek veririz. Ama onun dışında Maarif Vakfı 1 yıl içinde birçok ülkede okullar açtı. Sadece liseler değil, ortaöğretim değil, üniversiteler de açtı okulların devralmasının yanında. Azerbaycan’da da her alanda olduğu gibi eğitim konusunda da işbirliğimizi güçlendireceğiz. Zaten Bakü’de biliyorsunuz bizim devletimizin de okulları var hem de son derece başarılı, eğitim kalitesi yüksek. Ama Maarif Vakfı ve diğer kuruluşlarımızla eğitim alanında emektaşlığımızı daha da güçlendirmemiz gerekiyor.

AZERBAYCAN DIŞİŞERİ BAKANI ELMAR MEMEDYAROV- … (Azerice konuşma)

SORU- … (Azerice konuşma)

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Çok teşekkür ediyorum.

Biz İran’a yönelik yaptırımlara karşıyız. Birleşmiş Milletler’in yaptırımlarına tabii her ülke gibi biz de uyarız. Ama ABD olsun veya İngiltere olsun veya başka bir ülke olsun Avrupa Birliği olsun örnek veriyorum, onların bir ülkeye yönelik yaptırım kararlarına biz uymak zorunda değiliz. Rusya’ya yönelik Avrupa Birliği’nin yaptırım kararları oldu, biz bunlara da katılmadık, yaptırımları da doğru bulmuyoruz. Bu ilkesel bir tutumdur, yani herhangi bir şarta bağlı değildir. Yani ABD FETÖ’yü verdiği zaman Türkiye ilkesel bir tutumundan vazgeçmez. ABD bize FETÖ’yü vermek zorundadır, biz müttefikiz ve FETÖ bir terör örgütünün lideridir, ayrıca Türkiye’de bir darbe girişiminde bulunmuştur; dolayısıyla, bunu başka bir şarta bağlamak da doğru değil. Ama İran’ın köşeye sıkıştırılması ve yaptırımlara tabi tutulmasına da doğru bulmuyoruz ve nükleer anlaşmadan ABD’nin çekilmesini de biz doğru bulmadık ABD bizim müttefikimiz. Avrupa Birliği de böyle düşündü ve onlar devam ettiriyor. O nedenle bizim bu ilkesel tutumumuz herhangi bir şarta bağlı değildir.

Amerika’dan bir heyet geldi ve geçtiğimiz günlerde Ankara’da toplantılar yaptık ve burada da kendilerine çok açık net bir şekilde söyledik. Şimdi Türkiye Azerbaycan’dan, İran’dan, Rusya’dan ve Irak’tan petrol alıyor, gaz alıyor. Şimdi ben İran’dan almayıp da bu sefer o ihtiyacımı nereden alacağım veya Azerbaycan’dan almazsam nereden alacağım? Uzaktan konuşmak kolay ve biz komşu ülkeyiz İran’la. İran’la her konuda anlaştığımızı söyleyemeyiz, farklı görüşlerimiz de oluyor. Ama biz bu tür yaptırımlara karşıyız ve bu ilkesel tutumdur.

Diğer taraftan bu NATO Zirvesi marjında Dışişleri Bakanı Zohrab’la karşılaştım. Benim Avrupa Şûrasında görev yaptığım yıllarda o da Ermenistan’ın büyükelçisiydi ve Dışişleri Bakanı olarak göreve geldi. Gittim kendisiyle selamlaştık ve Dışişleri Bakanı olarak kendisini tebrik ettim. Ve yanında onların Başbakanı da vardı ve tanıştırdı ve kendisine de hem selam verdik hem de yeni göreve geldiği için tebrik ettik. Bunlar son derece yani önceden planlanmış bir görüşme değil, ama karşılaşınca da nezaket gereği, insanlık gereği yapılması gereken şeyler. Yani bunun arkasında da başka kendisi de zaten açıklama yapmış Çavuşoğlu beni tebrik etti diye. Ayaküstü merhaba, nasılsın tebrik ederim iyi günler…

AZERBAYCAN DIŞİŞERİ BAKANI ELMAR MEMEDYAROV- Türkçe konuştunuz…

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Hangi dilde konuştuğumuzu hatırlayamadım, yadımda değil. Ama Zohrab dediğim gibi bizim Avrupa Şûrasında da görev yaptığımız zamanlarda büyükelçiydi oradan kendisini tanıyorum.

AZERBAYCAN DIŞİŞERİ BAKANI ELMAR MEMEDYAROV- … (Azerice konuşma)

SORU- … (Azerice konuşma)

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Evet, ben sizin sualinizin ikinci kısmını cevap vermeyi unuttum. Yani orada tebrik etmek ya da selamlaşmak bizim Azerbaycan ya da Karabağ ya da Azerbaycan’ın işgal edilmiş toprakları ya da Ermenistan’la ilgili olan politikalarımızı değiştirmez. Bizim burada kriterimiz bellidir Azerbaycan’ın kabul ettiklerini kabul ederiz, Azerbaycan’ın kabul etmediği hiçbir şeyi biz Türkiye olarak kabul etmeyiz.

Sağ olun.

SORU- … (Azerice konuşma)

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Bu korsan bir soru oldu ama...

SORU- … (Azerice konuşma)

AZERBAYCAN DIŞİŞERİ BAKANI ELMAR MEMEDYAROV- … (Azerice Konuşma)

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Bir de daha güler yüzlü.

Evet, kongrede buna benzer adımlar oldu, fakat burada esas yetki yönetimde ve burada da sıkıntı yok. Biz zaten F-35’lerin ilk iki tanesini teslim aldık, şimdi eğitim çalışmaları devam ediyor. Yine ödemeleri zamanlıca yapıyoruz, hiçbir borcumuz yok. Ayrıca bu çok taraflı bir proje ve Türkiye de bu çok taraflı projenin ortaklarından bir tanesi. Öyle kolayca biz Türkiye’yi vermiyoruz ya da Türkiye olmayacak olmaz. Biz üretimde de varız, bunların bazı parçalarının üretiminin bizi yapıyoruz Türkiye’de yapıyoruz. Neticede kongrede buna benzer şeyler olabilir, ama gerek ABD, gerekse herhangi bir ülke şunu anlamalıdır: Dayatmayla, sanksiyayla, yani sizin tabirle yaptırımlarla Türkiye’den bir netice almak mümkün değildir. Diyalogla, diplomasiyle, dostane yaklaşımla ve saygı duyarak Türkiye’ye yaklaşarak Türkiye’den netice alınır. Ya biz öyle baskılara, yaptırımlara veya tehditlere boyun eğmeyiz. Yeni Türkiye’ye herkes alışacak, alışmaya da başladı, bu da güzel.

Teşekkürler.