DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Suriye rejimi biliyorsunuz defalarca kimyasal silah kullandı. Daha önce Kimyasal Silahların Önlenmesi Örgütü’yle ve Birleşmiş Milletler’in diğer ilgili kurumlarıyla, Dünya Sağlık Örgütü’yle çok çalışmalar yapıldı ve kimyasal silahların tamamını teslim ettiklerini de söylediler, ama bunun gerçek olmadığı da ortaya çıkıyor. Esasen Suriye rejiminin işlediği bu savaş ve insanlık suçundan dolayı daha önce de hesap vermesi gerekiyordu. Ama bu hesap sorulmadığı için, bu rejim insanları sadece kimyasal silahlarla değil, varil bombaları, açlığa terk etmek suretiyle, birçok yöntemle, insanları öldürdü. 1 milyona yakın insanı öldürdü, en son tekrar kimyasal silah kullandı, hem de sivillere yönelik kullandı. Dolayısıyla bunun hesabını da vermesi gerekiyor. Bundan sonra aynı suçların tekrar edilmemesi için, etmemeleri için bunlar hem hukuk önünde hesap vermeli, hem de ellerindeki bu tür imkânlar da yok edilmeli. Dolayısıyla Amerika Birleşik Devletleri’nin bu müdahalesini biz yerinde buluyoruz ve destekliyoruz. Böyle bir rejimi destekleyenlere de söylüyoruz ki “gelin Suriye’nin milli birliğini, bütünlüğünü sağlayalım, ateşkesi tesis edelim ve siyasi çözüme odaklanalım. Bir kişinin arkasında durmayalım, hele hele bu kişi zalimse ve kimyasal silah kullanabiliyorsa bu kişileri meşrulaştırmamamız lazım”, destek veren ülkelere de çağrımız budur.

Tabii diğer taraftan bundan sonra hangi adımları atacağız, bunları da iyi koordine etmemiz gerekiyor. Dün akşam Almanya ve Fransa Dışişleri Bakanlarıyla görüştük, bugün İngiltere Dışişleri Bakanıyla görüşeceğiz, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’la da görüşmek için talepte bulunduk. Yine ABD Dışişleri Bakanı Tillerson’la görüşmek için temasa geçtik, bunları değerlendirmemiz lazım ve ileriye dönük hangi adımları atacağız, bu tür insanlık suçu uygulamalarını, saldırıları nasıl engelleyeceğiz ve tabii bundan sonra atılacak adımların da yansımaları olacaktır. Hele hele insani boyutu olacaktır ve göç dalgaları olabilir. Suriye içinde yerinden edilmiş insanların sayısı çoktur ve bu insanlar nerelerde nasıl yerleştirilecek, Suriye içinde güvenli bölgeler her zamankinden daha fazla önem arz etmiştir, bu güvenli bölgeleri genişletmemiz lazım, şehirleri ve bu saldırıları ya da diğer çatışmalardan dolayı evlerini terk etmek zorunda kalan kişileri de güvenli yerlerde barındırmamız lazım. Biz Türkiye olarak sadece Türkiye içinde değil Suriye içinde de bu insanların hayat şartlarını, standartlarını iyileştirmek için insani yardımlarımızı ulaştırmak için hem çaba sarf ettik, hem de uluslararası kurumlara, insan hakları örgütlerine, insani yardım kuruluşlarına, STK’lara da her türlü desteği verdik. Tüm bu boyutlarını artık bundan sonraki süreçte daha iyi koordine etmemiz lazım. Bunun için de diplomasi çalışmalarımızı daha da yoğunlaştıracağız.

SORU- Efendim, ortak bir operasyon söz konusu olabilir mi?

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Şimdi bunları planlamak lazım, koordine etmek lazım. Bu rejimi bir an evvel artık Suriye’nin başından uzaklaştırmak lazım. Bunun en güzel yöntemi, bir an önce geçiş sürecine başlamak lazım, en iyi yöntemi budur. Bir geçiş hükümeti kurmak lazım. Zaten Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2354 numaralı kararına baktığımız zaman burada net bir şekilde görüyoruz; bir geçiş hükümeti, Esadsız bir geçiş hükümeti. O sebeple bir an evvel bir geçiş hükümetinin kurulması ve diğer çalışma gruplarının işlemesi, geçiş hükümetiyle ilgili, seçimle ilgili, yeni bir anayasayla ilgili siyasi çözüm, yani bu rejimin bir an evvel uzaklaştırılması lazım. Ha kendisi uzaklaşmak istemiyor, geçiş hükümeti olmuyor, hala da insanlık suçunu işlemeye devam ediyor, o zaman bu kişinin buradan uzaklaştırılması için hangi adımlar gerekiyorsa bunları oturup karar verip değerlendirip o adımları da atmak lazım. Biz Türkiye Cumhuriyeti olarak Suriye’de siyasi bir çözüm için herkesten fazla gayret sarf ettik. İşte Astana sürecinin başlaması da bu çabalarımız sayesinde olmuştur. Ateşkesin esasen Halep dışında tüm Suriye’ye yayılmasının da en büyük sebeplerinden birisi, Türkiye’nin Rusya’yla, yer yer İran’la ve diğer ülkelerle ve Birleşmiş Milletlerle sarf ettiği çabaların sonucudur. Biz bu çabalarımızı sürdüreceğiz. Suriye’nin toprak bütünlüğünü, Suriye’nin milli birlik-beraberliğini de sağlamamız lazım. Aynı zamanda tabii DAEŞ gibi terör örgütüyle de mücadele etmeye devam edelim ki, işte Esad ile DAEŞ arasında tercih yapılmak zorundaymış, Suriye halkı gibi bir hava da esmesin, zaten terörün olduğu yerde de birlik, beraberlik huzur da olmaz, her ikisini aynı anda götürebilmemiz lazım.

SORU- Efendim, operasyon öncesinde size bilgi verildi mi?

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Tabii, burada koalisyona bilgi verildi. Her şeyden önce koalisyonda zaten bu bilgi paylaşımı oluyor ve bu konuda bir sıkıntı yok. Aynı şekilde ABD’nin Ankara Büyükelçisi John Bass da Bakanlık Müsteşarımız Ümit Beyle temasa geçti. Esas burada bir sıkıntı yok, bundan sonrasını birlikte nasıl koordine edebiliriz, bunu birlikte değerlendirmemiz lazım.

Çok teşekkürler, sağ olun.